Polítika

Prezidente Repúblika Promulga Alterasaun Dahuluk ba Lei Sistema Saúde, La Presiza Aplika Tan EE

Published

on

Hatutan.com, (19 Novembru 2021), Díli-Prezidente Repúblika (PR), Francisco Guterres “Lú-Olo”, Kinta (18/11/2021),  tuku 3:00 loro-kraik, promulga ona  Dekretu Parlamentu Nasionál númeru 53/V husi Parlamentu Nasionál kona-ba alterasaun dahuluk ba Lei númeru 10/2004,  Lei Sistema Saúde, no aprova medida exesionál no temporáriu sira hodi hatán vijilánsia sanitária ba pandemia moras Covid-19 iha Timor-Leste.

Hosi alterasaun lei ne’e, maka governu la presiza ona atu aplika tan situasaun Estadu Emerjénsia (EE) ba populasaun sira iha territóriu nasionál.

“Promulgasaun alterasaun dahuluk ba Lei Sistema Saúde bele ona aplika restrisaun balun ba ema nia direitus atu proteje saúde públika. Tanba ne’e, estadu la presiza ona implementa estadu emerjénsia,” Prezidente Repúblika (PR), Francisco Guterres “Lú-Olo”, hateten liuhusi karta komunikadu ne’ebé Hatutan.com asesu, Sesta (19/11/2021).

Advertisement

Prezidente Repúblika  haktuir katak, implementasaun estadu emerjénsia ne’ebé uluk hala’o, tanba nu’udár medida preventiva no kontrolu atu hasees sidadaun hotu-hotu husi kalamidade públika ne’ebé bele mosu husi Covid-19 liuhusi suspensaun ba direitu, devér no garantia balun ne’ebé konsagra ona iha Konstituisaun Repúblika Demokrátika Timor-Leste.

Iha Lei númeru 10/2004, 24 novembru, prevee ona, alén ezisténsia sistema vijilánsia epidemolojia, medida vijilánsia sanitária. Lei ne’e sei konsolida kuadru normativu ne’ebé fó-sai iha Lei Sistema Saúde, hodi haforsa kapasidade ordenamentu jurídiku atu hatán ho efikásia ba ejijénsia ba nesesidade protesaun vida no sidadaun ida-idak nia saúde.

“Redasaun foun ba artigu 10 husi Lei Sistema Saúde, Parlamentu Nasionál atribui kompeténsia foun ba autoridade saúde nian relasiona ho vijilánsia epidemiolojia. Nune’e, lei ne’e fó dalan ba autoridade kompetente relasiona ho vijilánsia epidemiolojia bele halo ezame médiku ba ema sé de’it, rekolla amostra biolójiku no korrespondente testes laboratoriais, rastreiu ba kontaktu no vijilánsia no monitorizasaun, hanesan mós inspesiona balada no produtu biolójiku sira,” Lú-Olo” hateten.

Kona-bá kestaun vijilánsia epidemiolojia nian, sidadaun ida-idak no profisionais no instituisaun saúde, públiku no privadu tenke kolabora ba fornesimentu dadus relevante iha aplikasaun rekomendasaun husi autoridade kompetente.

Artigu 11 númeru 1 ko’alia kona-ba vijilánsia sanitária ho asaun sira atu elimina, diminui no prevene risku ba saúde públika no intervein iha problema sanitáriu, produsaun no sirkulasaun ba bens no prestasaun servisu ho interese saúde abranje vasinasaun, kontrolu sanitáriu bens no servisu, lokal, edifisius, portus, aeroportu no fronteira, deskontaminasaun no dezinfetasaun, apreensaun ba produtu no suspensaun atividade ne’ebé prejudika risku ba saúde públika.

Advertisement

Diploma ne’e hetan aprovasaun ho unanimidade iha Parlamentu Nasionál, iha loron 3 fulan-Novembru 2021.

Tuir Konstituisaun Repúblika Demokrátika Timor-Leste, artigu 57, konsagra direitu fundamental ba saúde no asisténsia médika no sanitária no Estadu iha devér atu promove no kria servisu nasionál saúde universal, jerál no gratuitu.

“Pandemia Covid-19 ne’ebé mosu iha Xina no hada’et ba mundu, inklui Timor-Leste, ba dahuluk rejista kazu transmisaun coronavirus, iha marsu 2020, husi ne’ebá kedas Estadu deside implementa estadu emerjénsia nu’udár sasukat atu hasees-an sidadaun hotu-hotu husi kalamidade públika ne’ebé bele mosu husi Covid-19. Liuhusi implementasaun estadu emerjénsia ho ninia medida prevensaun sira Timor-Leste konsege iha kontrolu ba Covid-19, ohin loron iha de’it kazu esporádiku iha munisípiu Dili, Baucau no  Bobonaro no munisípiu sira seluk la rejista kazu pozitivu Covid-19,” PR Lú-Olo, deklara. 

Dezde fulan-Marsu 2020 to’o 18 fulan-Novembru 2021, Timor-Leste rejista kazu pozitivu hamutuk 19.814, no hamate ema na’in-122.

Jornalista : Rogério Cárceres

Advertisement

 

Husik Hela Komentariu

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Trending

Exit mobile version