Inspesaun ba Loja Tolu, AIFAESA La Detekta Sasán Folin Sa’e

Hatutan.com, (19 Janeiru 2022), Díli—Autoridade de Inspeçăo e Fiscalizaçăo da Atividade Económica, Sanitária e Alimentar, Instituto Público (AIFAESA, I.P), Departamentu Operasaun, Divizaun no Informasaun Públika, iha Kuarta 19 Janeiru, hala’o atividade inspesaun urjente ba loja tolu iha Díli, tanba deskonfia hasa’e folin sasán, maibé realidade iha terrenu folin sasán normál hela.

Ekipa AIFAESA hala’o inspesaun ba loja Fortuna Lorosa’e iha Kolmera, Dili, Kuarta (19/01/2022). Foto/Hatutan.com.

Loja tolu ne’e mak hanesan Loja Alfa iha Audian, Loja Creative Furak iha área Acadiru-hun no loja Fortuna Lorosa’e Lda.

Notisia iha Relasaun:AIFAESA,I.P Deteta Empreza Rua Komete Kríme Asambarkamentu-Espekulasaun

Diretór AIFAESA, I.P Ernesto Monteiro haktuir, inspesaun ne’e realiza tanba tuir informasaun ne’ebé AIFAESA simu hosi públiku iha loron antes, katak, hafoin tinan-foun mina ba hahán nian ne’ebé fa’an iha loja sira, folin sa’e maka’as.

“Bazeia ba ida-ne’e maka horisehik ha’u konvida inspetór sira, funsionáriu sira no mós média atu bele organiza-malu, hodi halo inspesaun ba iha loja sira,” Ernesto Monteiro, hateten, hafoin hala’o inspesaun ba Loja Fortuna Lorosa’e Lda, iha Colmera-Díli, Kuarta (19/01/2022).

Rezultadu hosi inspesaun ne’e, Ernesto Monteiro esplika, loja tolu ne’e fa’an mina tuir hela presu normal, hosi 10% to’o 15%. Nune’e, loja sira ne’e seidauk viola dekretu lei númeru 29/2011, kona-bá presu justu.

“Rezultadu ne’ebé ami halo kontájen, hanesan iha Alfa konta ba mai, ninia fatura sosa, nomós fa’an, seidauk liu 10%, seidauk liu 15%,” nia hateten.

Durante fiskalizasaun iha Loja Alfa Dili, ekipa fiskalizadór sira liu-liu diretór rasik halo kontájen, ba iha folin mina Bimoli nian ne’ebé loja sira fa’an, maibé rezultadu hatudu folin mina seidauk liu 10%.

“Kontájen ne’ebé mak ohin ha’u halo 1,9%. Signifika, sei ki’ik liu, ida ne’e maka ha’u bele esplika,” Ernesto Monteiro, informa tán.

Iha Loja Creative Furak, identifika katak, mina ho marka Colombus, Valensia no Bimoli, sei fa’an ho presu ne’ebé normál.

“Iha Creative Furak sira dehan, mina Bimoli kada kaixa, sosa hosi Fortuna maibé sira fa’an, hasa’e de’it 0,25 sentavus. Signifika, folin sei normál hela,” Ernesto Moneito, hateten tán.

Inspesaun ikus liu, iha Loja Fortuna Lorosa’e Lda, loja-na’in ho funsionáriu sira ne’ebé servisu iha loja ne’e ladún fó informasaun ne’ebé akuradu ba ekipa fiskalizadór.

“Iha Fortuna mak ha’u triste oitoan, tanba hosi oin, ha’u husu dehan katak mina Bimoli iha ka la’e, dehan laiha. Kuandu ha’u tama mai laran, mina Bimoli barak hela. To’o fali laran, dehan ida-ne’e na’in iha tiha ona. Ema hosi Baucau ho Same sosa tiha ona mak, rai hela iha ne’e. Derepente nia manajer ida mai, dehan katak, mina ne’e foin tama mai,” Ernesto Monteiro espresa.

Ekipa AIFAESA hala’o inspesaun ba loja Cretive Furak iha Akadiru-hun,Dili, Kuarta (19/01/2022). Foto/Hatutan.com.

Diretór AIFAESA ne’e husu ba manajer no funsionáriu sira, atu fó informasaun ne’ebé loloos ba ekipa fiskalizadór sira, nune’e bele hatene kona-bá présu sasán báziku sira ne’ebé dala-ruma iha manipulasaun.

Atividade inspesaun ne’ebé sira halo, bazeia ba kna’ar ne’ebé AIFAESA iha, tuir lei no órden. Tanba ne’e, AIFAESA sei la halo intervensaun ba funsionamentu empreza nian.

Maske nune’e, sasán báziku ne’ebé oras ne’e fa’an iha Loja Fortuna Lorosa’e, Lda, mina ho marka Bimoli litru-lima (5 litru) nian, kaixa (dós) ida ho folin  $29,50. Massa-ida, fa’an ho folin $7,50. Kompara ho antes ne’e, mina kaixa ida, ho présu $5,75 sentavus no parte empréza manán to’o de’it $1,50 sentavus.

Iha sorin seluk, asistente Manejer iha Loja Creative Furak, Yaty Zaka, konsidera informasaun kona-bá folin sasán báziku iha sira nia loja ne’ebé sa’e, ne’e laloos, tanba sira fa’an tuir hela présu normál.

Yaty Zaka, haktuir kona-bá folin-mina ne’ebé dala-ruma sa’e, tanba maioria sasán, sira sosa hosi Indonézia no informasaun hosi ne’ebá katak, mina global oras-ne’e  folin komesa sa’e.

Dadaun ne’e, mina ho marka Colombus, Valensia, no Bimoli, mak fa’an hela iha Loja Creative Furak.

Tuir planu, AIFAESA sei kontinua hala’o nia atividade inspesaun ba estabelesimentu ki’ik sira mak hanesan kios no loja ki’ik sira, hodi kontrola sira labele hasa’e folin sasán liu padraun ne’ebé hatuur ona iha dekretu lei númeru 29/2011, kona-bá présu justu.

Bainhira deteta duni infrasaun ruma hosi infratór sira, AIFAESA sei prosesa tuir lei ne’ebé vigora iha nasaun ne’e.

Jornalista: Rogério Pereira Cárceres