Hatutan.com, (20 Fevereiru 20223), Díli—Ministra Negósiu Estranjeiru no Koopesrasaun (MNEK), Adalzija Albertina Xavier dos Reis Magno, aujente ka la marka prezensa iha prosesu konsiliasaun bá nia kazu ne’ebé ‘duun’ eis Konsul Jerál Timor-Leste nian bá Sidney-Austrália, Luciano Timor Maubere troka konta bankária Estadu.
Tribunál Distritál Díli (TDD). Foto/Hatutan.com.
Tuir loloos, iha Segunda (20/02/2023), tuku 14:30 MNEK Adalzija Magno tenke prezente iha Tribunál Distritál Díli (TDD), hodi hatán bá keixa ne’ebé Eis Konsul Jerál, Luciano Timor Maubere, hatama tanba la satisfás no ofendidu ho akuzasaun sira hosi MNEK Adalzija.
Haktuir Ministériu Públiku ninia estatutu maka, MP hakerek kedan karta koñesimentu ida bá iha MNEK, atu husu komunikasaun, instrusoens saida mak halo hodi MP bele reprezenta Estadu iha kazu ida-ne’e.
Hafoin, iha 16 fevereiru MP hetan instrusaun intensaun ida hosi MNEK atu mai iha ne’e, pur-eskritu. Iha karta ne’e ko’alia asuntu rua ne’ebé mai hosi parte MNEK nian.
“Primeiru, iha prosesu ida ne’e maka parte autór deziste, entaun hosi parte MNEK nian la fó. Sé nu-kazu maka parte autór pretende katak, prosesu ne’e la’o bá oin, ka mantein nafatin ninia pedidu iha petisaun inisiál, entaun parte MNEK intende katak, di’ak liu prosesu la’o iha nia tramitasaun normál, tanba sé ida ne’e mak akontese entaun hosi parte MNEK rekoñese katak, ninia kulpa duni,” Prokuradór Afeo Morreira hateten durante konsiliasaun iha TDD.
Entaun, ho konkluzaun ida ne’e de’it. Kuandu sé laiha dezisténsia, parte autór mantein ninia pedidu, entaun, hosi parte MNEK nia hakarak, prosesu ne’e la’o tuir ninia tramitasaun normálidade.
Iha okaziaun ne’e, Luciano Timor Maubere esplika, prosesu ida-ne’e ho lingua jurídiku bolu dehan konsiliasaun.
Signifika, parte primeiru ho segundu, buka dalan oinsá bele rezolve ho di’ak.
“Agora, tuir Juiza ohin ko’alia, kazu ne’ebé ha’u lori mai iha Tribunál ne’e hato’o ema ida, maibé oin rua. Ida, señora Adalzija Magno nia kapasidade nu’udár Ministra dos negósius estranjeirus e kooperasaun, iha kontestu ida ne’e, nia reprezenta Estadu. Maibé, señora Adalzija Magno nia mós nu’udár individuál, ne’ebé se iha oportunidade, ami sei haree tán dala-ida, oinsá atu buka solusaun ho di’ak,” Luciano Timor Maubere hatete hafoin prosesu konsiliasaun iha TDD.
Maibé, Timor Maubere mós konsiente katak, nia nunka mehi atu lori ema ida nu’udár feto bá tuir konsiliasaun iha Tribunál, la’ós de’it iha Dili ka iha ne’ebé de’it.
Eis Konsul jerál TL bá Australia ne’e dehan, to’o oras-ne’e nia seidauk simu kontaktu diretamente, tantu hosi Ministériu Públiku ne’ebé reprezenta Ministra Adalzija, inklui ministra rasik liu-liu oinsá atu hetan ninia solusaun.
Maibé, durante prosesu konsiliasaun ne’e, iha dokumentu eskrita ida hosi MNEK ne’ebé leitura hosi Prokuradór Afeo katak, deklarasaun Ministra nian, laiha intensaun atu defama autór.
“Iha pontu rua ne’e hateten katak, señora Ministra laiha intensaun atu hafo’er ha’u nia naran. Agora, sé laiha intensaun, ko’alia de’it hanesan hotu ona ka, oinsá. Ne’e señora ministra hatene di’ak liu, duke, ha’u. Ne’e ha’u husu alin sira bá husu señora minstra para bele klarifika ida ne’e, bele fó tán informasaun balu. Prosesu bá kazu ne’e sei la’o hela,” Luciano Timor Maubere hateten.
Hafoin rona parte hotu, Juiza Singular Edite Palmira konsidera tentativa konsiliasaun ne’e laiha dalan legál, tanba ne’e husu bá parte rua bele buka-malu, hodi rezolve tiha kazu ne’e.
Advertisement
Iha prosesu sira konsiliasaun ne’e, prezide hosi Juiza Singular Edite Palmira, Ministériu Públiku (MP), reprezenta hosi Prokuradór Alfeo Morreira, no parte Autór, akompaña hosi Defnsór Públiku, Sérgio Paulo Dias Quintas.