Polítika

CNE Rejísta Kríme Eleitorál 10 Iha Viqueque, Baucau no Manufahi

Published

on

Hatutan.com, (24 Abríl 2023), DíliComissão Nacional de Eleições (CNE), rejista krime eleitorál hamutuk 10 ne’ebé akontese durante kampaña iha Munisípiu Viqueque, Baucau no Manufahi.

Prezidente CNE, Komissáriu José Agostinho Belo.

Krime eleitorál 10 ne’e, hitu (7) akontese iha Viqueque hafoin komísiu partidu Congresso Nacional de Reconstrucção Timorense (CNRT) nian iha kampu Beloi, (22/04/2023) bainhira militante sira fila ona hosi fatin kampaña atu bá Postu Administrativu Uatulari.

Lee Mós: Hafoin Kampaña Iha Viqueque, Militante CNRT Hetan Tuda Hosi Ema Deskoñesidu

Krime rua (2) mosu tán iha Baucau, tanba durante atividade komísiu CNRT nian iha kampu futeból Triloca, iha sidadaun balun, uza atributu partidu seluk nian tama hotu bá kampaña laran.

Advertisement

Ida fali, bainhira komísiu termina, militante fila bá Venilale mak ema deskoñesidu tuda tán iha área Uailili nian.  

Krime eleitorál ida, akontese durante komísiu partidu Frente Revolucionário Timor-Leste Independente (FRETILIN) nian, iha kampu futeból Ailuli, Suku Letefoho, Postu Same Villa, joven mane ida mak tenta halo perturbasaun.

Prezidente CNE, Komissáriu José Agostinho Belo informa, komesa kedan iha loron (19/04/2023) mai to’o ohin loron, komissáriu sira ne’ebé halo supervizaun iha fatin hotu-hotu, iha buat balun ne’ebé presiza apela bá partidu politiku sira, oinsá mantein regra iha sira-nia kampaña ho di’ak.

Tuir artigu 65 konstituisaun RDTL, órgaun ida independente ne’ebé iha kompeténsia boot halo supervizaun bá aktu eleitorál hotu-hotu maka CNE.

Tanba ne’e, kampaña komesa hosi (19/04/2023), CNE rejista pontu sira ne’ebé importante atu partidu sira presiza haree.

Advertisement

Primeiru, en-jerál, kampaña la’o ho di’ak, membru PNTL ho F-FDTL  hotu-hotu halo sira-nia servisu ho di’ak.

Kampaña la’o di’ak, maibé linguajen sira dala-ruma fó-sai, ultrapassa tiha, la’ós foku bá programa, maibé dala-ruma ko’alia kona-bá ida-idak ninia situasaun, bele mós afeta bá ema seluk.

“Ha’u la indika bá partidu ida. Sira hatene, sira rasik mak ko’alia. Saida mak halo iha palku. Segundu, kampaña iha Viqueque  bainhira militante CNRT balun fila bá Uatulari, ataka hosi ema ne’ebé deskoñesidu.  Tanba ne’e maka, rezulta ema na’in-hitu kanek,” José Agostinho Belo informa liuhosi konferénsia imprénsa, iha kna’ar fatin CNE, Caicoli-Dili, Segunda (24/04/2023).

Oras ne’e daudaun, Komandu PNTL Munisipiu Viqueque hamutuk ho CNE, haree hela kazu insidente ne’e no investigasaun la’o nafatin. CNE rasik la hatene hosi parte ida ne’ebé, no sé mak tuda, ne’e oras ida investigasaun maka sei haree.

“Horseik iha Baucau, kampaña CNRT ninian, fila hosi kampaña, parte sira atu bá Venilale, balun atu bá Fatumaka hetan duni tuda hosi ema deskoñesidu iha área Uailili. Ema ida mak kanek, maibé ema ne’e polísia no iha ona Ospitál, investigasaun ita sei nafatin,” Komissáriu José Belo hateten.

Advertisement

La’ós ne’e de’it, kampaña komíssiu CNRT nian iha kampu Triloca-Baucau, iha ema balun ne’ebé utiliza atributu ka kamizola partidu seluk nian, tama hotu bá iha komíssiu laran.

CNE notifika ona, sira hakerek karta ona bá parte sira, atu haree katak, uza ema nia atributu sira hanesan kamizola no Bandeira tama bá iha kampaña partidu seluk nian, ne’e krime.

“Sé nia la parte ona hosi partidu ida ne’e, nia laiha direitu atu uza ekipamentu partidu seluk nian. Tanba ne’e maka, ami fó hatene ona bá parte sira ne’ebé halo kampaña, atu bele respeita malu katak, demokrasia bele iha opsaun la hanesan, hanoin la hanesan, bele iha partidu seluk, maibé labele uza ema seluk ninia atributu bá kampaña,” José Belo hameno.

Tanba ne’e, Komissáriu CNE ne’e husu bá partidu hot-hotu, la’ós de’it bá CNRT, la’ós de’it bá FRETILIN, PD, maibé bá partidu hotu-hotu, husu tenke mantein estabilidade, fiar regra sira ne’ebé iha, respeita mós regra.

“Iha Same mós mosu asidente balun, katak, partidu FRETILIN halo kampaña iha ne’ebá, hosi parte sira ne’ebé apoiante sira iha laran, tanba lideransa sira ko’alia balun kala halo pergunta, rezulta mós baku-malu. Ida-ne’e polisia halo ona investigasaun, atu haree katak, kampaña bá ema hotu-hotu, sé buat ruma la konkorda, rezolve ho ulun malirin, kríme ita nafatin foti medidas,” Komisáriu José Belo informa tán.

Advertisement

Agora daudaun, CNE rejísta hela katak, kazu ne’ebé ema bolu administrativu CNE sei rezolve. Kazu ne’ebé sé kategória hanesan krime sei partisipa bá Ministériu Públiku (MP) hodi hola pozisaun no ida ne’e kabe bá Ministériu Públiu, karik krime ne’e sira haree.

Lalika “Insulta Malu”

Liuhosi biban ne’e, Komissáriu CNE, José Belo husu bá líder Partidu Politiku sira atu labele “insulta malu” durante kampaña bá Eleisaun Parlamentár maibé sujere atu hato’o programa partidu nian, bainhira manán saida mak sira hakarak halo.

“Ami fó hanoin bá ita-nia lider partidu sira katak, kampaña bá loos de’it programa, lalika sira ataka malu, la presiza liafuan sira ne’ebé bele halo rahun unidade nasionál, halo razaun ita-nia Estadu. Ida ne’e seidauk mosu maibé, poténsia sira ne’e bele iha tanba ne’e maka hosi parte CNE, ami buka kedan, hakerek nafatin karta bá sira notifika nafatin, karik liafuan ruma ne’ebé la ajuda, la edukativu, presiza hadi’a,” nia fó hanoin.

Bazeia bá peskiza ne’ebé CNE halo iha tinan hirak liubá, kuaze populasaun, ka eleitór sira hakarak dehan partidu sira kampaña, tenke dixiplina, fokus liubá sira-nia programa, la mai ho buat ida ne’ebé trata malu, la mai ho konta istória.

Advertisement

Kampaña eleitorál tenke la’o tuir regulamentu no lei sira ne’ebé iha, sé líder ParPol sira la hanorin ho laran, la hatudu dalan bá ninia militante sira, labele sai ezemplár, ida ne’e hanesan buat ida karik, sai problema bá Timor-nia futuru.

Kona-bá administrativu, CNE  sei rezolve administrativu, krime sei hato’o bá parte kompetente liu-liu Ministériu Públiku.

Jornalista: Rogério Pereira Cárceres

Advertisement

Husik Hela Komentariu

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Trending

Exit mobile version