Hatutan.com, (05 Agostu 2024), Díli– Komunidade Naktuka, Suku Bene-Ufe, Sub Rejiaun Nitibe, Rejiaun Administrativa Espesiál Oé-cusse Ambeno (RAEOA) paniku ho prezensa membru Tentara Nasional Indonesia (TNI) nian na’in-tolu (3) la’o ain tama to’o Naktuka.
Komunidade ne’ebé koalia raisk ho TNI na’in-tolu rona rasik TNI sira nia razaun katak sira buka drone, maibé komunidade la fiar no deskonfia TNI na’in-tolu (3) bá observa estaka ka pontu koordenasaun ne’ebé parte rua; Governu Timor-Leste ho Governu Indonézia, harii iha área sira fronteira terrestre TL-RI.
Bainhira Hatutan.com buka konfirma ho Koordenador Komisaun Ezekutiva Zona Ekonomia Espesiál Dezenvolvimentu Oé-cusse Ambeno (ZEEDOA), João Mendes Gonçalves iha Palásiu Governu, Díli, Segunda (05/08/2024), hateten nia parte seidauk iha informasaun kona-bá ida-ne’e.
“Ha’u seidauk iha informasaun kona-bá ida-ne’e, ha’u foin fila mai husi rai-li’ur tanba ha’u akompaña Prezidente Repúblika José Ramos Horta ba vizita Estadu iha Xina. Ne’e duni ha’u foin fila hosi rai-li’ur, ha’u la iha koñesimentu kona-ba situasaun ida-ne’e, mas ha’u fiar metin katak problema sei la iha tanba TNI ho ita-nia UPF iha ligasaun ida ne’ebe kapás tebes,” João Mendes Gonçalves hateten.
Nia dehan TNI ho komunidade Indonézia ne’ebé hela besik iha fronteira terrestre RI-TL, fulan kotuk, tama mai Oé-cusse partisipa iha torneiu amizade ida TNI sira tebe bola iha ne’ebá no partisipa forum amizade ne’ebé Embaixada Republika Indonézia iha Dili organiza.
“Ha’u la preokupa ho problema ne’ebé mak mosu. Ha’u la fiar atu sai problema boot ne’e la iha tanba relasaun ne’e di’ak tebes. Asuntu ne’e desizaun tantu hosi komisaun fronteira sira sei kontinua ko’alia nafatin kona-bá asuntu ne’e rasik. Asuntu ne’e, ita-nia Primeiru-Ministru iha fulan hirak liubá atu ba asina ona akordu ida iha Jakarta ikus mai nia la asina karta akordu ida ne’e tanba seidauk iha garantia ba buat ne’ebe mak ita hakarak,” João Gonçalves hateten.
Advertisement
Roberto Soares Sei Esforsu Rezolve Disputa iha Naktuka
Embaixadór Estraordináriu no Plenipotensiáriu Repúblika Demokratika Timor-Leste (RDTL) ba Repúblika Indonézia (RI), Roberto Samento de Oliveira Soares, konfirma katak nia parte sei halo esforsu hotu atu hetan solusaun ba disputa fronteira terrestre iha Naktuka hodi benefisia povu rua atu bele kontinua hakle’an espíritu solidariedade, amizade iha aspetu sósiu kulturál.
“Buat ne’ebé pertinente ka fundamentál tebe-tebes hanesan ita hotu hatene katak ita iha ita-nia fronteira ne’ebé liga diretamente ho Indonézia hanesan fronteira terrestre (rai-maran), fronteira maritima (tasi) nune’e iha ona ha’u nia mandatu buka oinsá atu bele hetan solusaun ne’ebé hodi fó benefísiu ba ita-nia nasaun hanesan país viziñu no liu-liu kria ambiente ne’ebé nakonu liután ho espíritu solidariedade, amizade atu hakle’an pás no estabilidade iha fronteira,” Embaixadór Roberto Sarmento de Oliveira Soares hateten ba jornalista sira iha Palásiu Prezidensiál, Segunda (05/08/2024).
Embaixadór ne’e hatutan Timor-Leste ho Indonézia ninia relasaun espesiál tebe-tebes no Timor-Leste rasik ho Indonézia mak iha duni fronteira ne’ebé imediatu atu iha solusaun hodi benefisia parte hotu-hotu.
“Ita nia fronteira ne’ebé agora daudaun ita ko’alia kona-ba fronteira Naktuka ninian hanesan segmentu ida ne’ebé kontribui atu bele kompleta totalidade ba ita nia soberania rai ho Indonézia, ida-ne’e iha prosesu ne’ebé ami halo ho ekipa ne’ebé liga ho asuntu ida ne’e kontinua fó atensaun espesiál no sei halo esforsu tomak atu halo negosiasaun ho Indonézia no ita sei defende tuir akordu no instrumentu legál sira ne’ebé eziste hanesan ita boot sira hatene akordu entre Olanda ho Portugál mak sai hanesan jurisprudénsia iha prosesu negosiasaun kona-ba ita nia fronteira soberania rai nian. Hanesan mós ita uza ita nia K-RDTL hanesan inan ne’ebé fó forsa ba ita atu bele defende ita nia rain,” Nia subliña.