Justisa & Krime

PR Ramos-Horta La Hatene Fujitivu Kalumban Mali Hela Tinan Barak Ona iha Timor-Leste

Published

on

Hatuta.com, (10 Jullu 2025), Díli– Prezidente Repúblika José Ramos Horta, to’o oras ne’e seidauk iha informasaun no nia la hatene  kona-bá fujutivu Kalumban Mali ne’ebé hala’o mai subar iha Timor-Leste to’o envolve iha falsifikasaun dokumentu hodi hensan nasionalidade Timor ho naran Leonardo Benigno Tilman.

Lee Mós: Presiden Ramos Horta Minta Aparat Penegak Hukum Serahkan Kalumban Mali ke KBRI

Prezidente Repúblika, José Ramos-Horta. Foto/Zita Menezes

“Fujitivu ne’e ha’u la hatene, ha’u foin  rona  maka ita-boot (jornalista-red) husu mai ha’u ne’e, ne’ebé  ha’u la hatene primeira vez ha’u  hatene,” Prezidente Repúblika José Ramos-Horta hateten hodi hatán Hatutan.com  hafoin   partisipa  iha konferénsia  Internasionál  sidade Amiga Austrália-Timor-Leste iha  Ministériu Negósiu Estranjeiru no Kooperasaun, Díli,   Kinta (10/07/2025).

Kalumban Mali alias Leonardo Benigno Tilman, fujitivu  husi Prokuradoria Timor Osidentál nian ka Nusa Tenggara Timur (NTT)-Indonézia, halai husi justisa hodi mai haksumik tinan barak ona  iha Timor-Leste no dezde tinan 2023 hetan ona nasionalidade Timorense ho dalan halo falsifikasaun dokumentu.

Advertisement

Kalumban Mali alias Leonardo Benigno Tilman  hetan sentensa husi Painél Juis Tribunál Krime Korrupsaun ka  Pengadilan Tindak Pidana Korupsi (Tipikor) Kupang  tinan-15 prizaun efetivu iha tinan 2016. Maibé, prosesu julgamentu bá kazu ne’e ho karater  in-absénsia ho ajenda akuzasaun final, nia halai lakon to’o ohin loron.

Kalumban Mali, sai hanesan fujitivu ka DPO (Daftar Pencarian Orang) Prokuradoria NTT ho Prokuradoria Jerál Repúblika Indonézia nian dezde kedas tinan 2016.

Nia envolve iha  kazu fornesimentu adubu ka pupuk ho kuantidade tonelada  575 ho valor orsamentu millaun Rp. 976. Nia nu’udár Diretór CV Eka Cipta Persada ne’ebé hetan detensaun dezde loron 28 fulan-Fevereiru 2014. Molok ne’e, iha Jullu 2013, Kalumban Mali sai hanesan kandidatu membru lejislativu husi  Partidu Amat Nasonal (PAN) bá DPRD-NTT.

Molok ne’e, Ministru Justisa Sérgio da Costa Hornai, Kuarta (09/07/2025), konfirma katak pedidu hosi gabinete Prokuradór Jerál Repúlika tékniku  sira sei halo apresiasaun bá buat balun. Momentu ida-ne’e,  fujitivu Kalbunban Mali  alias Leonaros Benigno Tilman iha fatin seluk ka mai direita Timor-Leste,  atu nune’e halo kooperasaun matéria penál  tuir  Timor nia  lei kooperasaun  internasionál   hodi  bele troka surat tahan bá malu   entre Indonézia  ho setór justisa Timor-Leste.

“Ha’u ko’alia tiha ona iha  loron  hirak liu-bá katak  kona-bá pedidu Ministériu Públiku hosi Gabinete Prokuradór Jerál Repúblika (PGR, sigla portugés) sei iha mudansa ruma, ami update  tékniku  sira sei halo apresiasaun bá buat balun,  momentu ne’e,  iha fatin seluk ka  ita halo kooperasaun matéria penál  tuir ita-nia lei kooperasaun  internasionál,  ita bele troka surat tahan bá malu   entre  Indonézia  ho setór justisa Timor-Leste nian,” Ministru Sérgio Hornai hateten.

Advertisement

Ministru Justisa Timor-Leste  ne’e hatutan, se fujitivu Kalumban Mali iha Indonézia  tamba  prosesu julga tiha ona iha ne’e, komu nia iha fatin ruma ka nia iha ne’e, ita sei halo  servisu hodi  haree  ida-ne’e, katak  atu haruka fila ka  nia nafatin iha ne’e  Ministériu Justisa sei halo servisu ida-ne’e.

Kona-bá prosesu  bá desizaun Kalumban Mali, Ministru Justisa dehan tenik, husik lai tékniku sira halo servisu  hodi bele hatene loloos  kona-bá legalidade ka lejitimidade  tanba atuasaun sira ne’e tenke  halo konformidade bá konstituisaun  ka lei sira.

Fó hanoin fila fali katak Diretór  Nasionál PCIC, Vicente Fernandes e Brito  hateten  Polísia Sientífiku Investigasaun Kriminal  (PCIC-sigla portugés) remete tiha ona bá Ministériu Públiku (MP) kona-bá prosesu investigasaun ba kazu fujitivu Kalumban Mali  dezde tinan 2023 liubá.

Lee Mós: PCIC Remete Ona Ba MP Kona-bá Prosesu Investigasaun Fujitivu Kalumban Mali Dezde 2023

Jornalista: Marcelino Tomae

Advertisement

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Trending

Exit mobile version