Polítika
Governu Sériu Kombate Ajénsia Ilegál Lalin Timoroan bá Terus Iha Estranjeiru
Hatutan.com, (27 Outubru 2022), Díli—Governu sei haree ho seriedade servisu ajénsia traballadór iha Timor Leste (TL) ne’ebé lori timoroan sira ba terus iha ema nia rain hanesan oras-ne’e daudaun akontese iha Portugál.
Primeiru Ministru (PM), Taur Matan Ruak. Foto/Elio dos Santos da Costa.
“Governu halo hela intervensaun ho rigorozu ba ajénsia ilegál sira. Agora la’o hela, hanesan ema hotu haree kaptura ona balun no prosesu judisiáriu la’o ona,” Primeiru Ministru (PM), Taur Matan Ruak hateten iha Palásiu Prezidensiál Nicolau Lobato, Bairru-Pité, Kinta (27/10/2022).
Lee Mós: Autoridade Seguransa Sei Blokeia Traballadór Hosi Ajénsia Ilegál
Xefe Governu dehan, justisa mak sei haree saida mak governu preokupa em prinsípiu ema hotu iha liberdade atu ba fatin hotu-hotu, ne’e la impede.
Maibé, primeiru tenke kumpri regras hanesan sidadaun balun iha Malázia bá Indonézia inventa tiha KTP no muda tiha naran to’o ne’ebá ema deporta.
“Ita labele ba to’o pontu ida hanesan ne’e. Mezmu Indonézia nia tempu, mezmu Portugés nia tempu, ita la halo hanesan ne’e. Timor ukun an ita halo fali hanesan ne’e susar fali ba ita atu halo tuir,” nia hateten.
Taur Matan Ruak husu atu hotu-hotu ho pasiénsia, labele prezudika aan tanba TL iha hela lista mean, Timoroan duni mak bá Inglatera no ema haruka fila.
“Dalaruma ita nia oan sira ne’e ba tuda malu. Ne’e mak ohin loron tau iha youtube. Entaun, Timor oan ba fatin-fatin mak baku-malu, tuda-malu, ita nia naran ne’e la di’ak. Sira mak halo maibé ita hotu nia naran la di’ak. Entaun, Timor kuandu ba mak tuda malu, ida baku malu, dokumentu la iha no balun toba iha rai no ha’u husu atu ita tuir dalan,” Taur Matan Ruak husu.
Xefe Governu ne’e hatutan, Joven sira iha Portugál, governu no Estadu preokupa sira nia situasaun, tanba primeiru sira sai ho inisiativa rasik.
Governu prevee katak, ho situasaun ida sira ba toba iha Portugál, toba iha estrada, toba iha ema nia uma tatis, la presiza pasa ho situasaun ida-ne’e. Infelizmente ida-ne’e mak akontese, entaun saida mak governu halo, peimeiru esforsu servisu hamtuk ho Governu Portugál.
Proposta foun maka hapara timoroan sira labele benefisia rejime ida ne’ebé fó liberdade ba ema sira la’o iha área Uniaun Europeia inklui Timor, no ita husu atu ida-ne’e labele.
Governu ne’e mós reforsa kooperasaun téknika, katak servisu imigrasaun sei haruka tékniku atu tun mai servisu ho imigrasaun TL nian halo inspesaun bá dokumentu hotu-hotu ne’ebé ema hakarak ba Portugál, hanesan iha Euro Atlántiku mai lori kedan sira nia imigrasaun iha laran.
“Esforsu Governu nia halo nusa mak apoiu sira ne’ebá no sira ne’ebé hakarak fila lori fila tanba iha balun hanesan iha Malázia ita lori fila no balun ema deporta de’it. Sira balun iha 300 ka 400 ba Inglatera ba ne’ebá deporta sira fila mai hotu Portugál. Portantu ita haree hela ida ne’e saida mak governu bele apoia hodi integra sira balun lori fila karik to’o iha kazu ida-ne’e,” nia haktuir.
Jornalista: Vito Salvadór