Hatutan.com (18 Outubru 2023), Balibo – Kondisaun merkadu tradisionál sira ne’ebé bele fó espasu dignu bá vendedór ka negosiante ho komprador sira la’ós haree de’it bá infraestrutura ka uma merkadu, maibé fasilidade sira, hanesan saneamentu no bee-moos importante tebes atu bele asegura atividade merkaduria nian no bele garante kondisaun saudavel bá komprador ho negosiante sira-nia saúde.
Bá Hatutan.com iha Merkadu Balibo Villa, Segunda (16/10/2023), vendedor Domingos Gomes hateten, fatin ne’ebé sira utiliza hanesan merkadu ne’e kloot tiha ona no abitante balun mós hela permanente tiha iha espasu merkadu ninian.
Domingas Carlos nu’udár mós negosiante hateten, aitivdade negósiu iha merkadu Balibo Villa tau negosiante ho komprador sira-nia vida iha risku tanba atividade merkadoria halo iha estada ninin no bainhira karreta ka motór liu bá-mai bele prejudika sira-nia vida.
Advertisement
Merkadu Postu Administrativu Balibo, Munisípiu Bobonaro, okupa estrada ninin. Foto/Tome da Silva
“Ami fa’an de’it iha estrada mós sasán folin, maske fatin kloot maibé problema mak hadau malu tamba ida ne’ebe mak mai uluk nahe uluk tia ona nia sasán, ami sira mai ikus ne’e susar atu hetan fatin. Kona ba fatin ami sempre istóri malu to’o hirus malu tamba dalaruma mós ema sira fa’an kioske ne’e sai mai fa’an hotu iha ne’e,” Domingas Carlos haktuir.
Administradór Postu Administrativu Balibo, Amilcar Tavares hateten komunidade sira nia preokupasaun ne’e dehan merkadu ne’e kloot, la iha saneamentu no bee-moos, maibé konfisoins mak ne’e tuir situasaun no kapasidade.
“Iha momentu ne’ebá iha domingu kalan ha’u aviza kedas telefone ba jestór merkadu hodi segunda ne’e muda sira hosi fatin obralan ne’e tama hotu ba iha merkadu laran. Nune’e iha loron segunda-feira momentu iha oras 8:15 otl, ai ida iha ne’ebá monu. Se ha’u la muda sira ema pasti barak problerma. Tamba lei mós hateten ona se fatin risku labele fó komunidade sira atu halo atividade saida de’it ka fa’an sasán iha ai okos, se bainhira mak ha’u la muda sira, ai ne’e monu mak hanehan ema ruma depois fali dehan autoridade sira mak la iha kapasidade entaun ha’u muda, katak ida ne’e grasa boot ida,” Administradór Postu Administrativu Balibo Amilcar Tavares hateten.
Uluk Estadu fahe sombriña boot bá kada negosiante sira atu utiliza fa’an sira-nia sasán no sai netik mahon bá sira no parte Administrasaun Postu Balibo hatama ona proposta atu oinsá mak kria kondisaun saneamentu ho bee-moos iha merkadu laran. Maibé buat hotu la’o tuir nia prosesu.
Negosiante iha Merkadu Postu Administrativu Balibo, Munisípiu Bobonaro. Foto/Tome da Silva
Xefe Suku Balibo Vila, Anacleto da Silva, mós dehan, nu’udár autoridade lokál sente iha problema uitoan kona-bá kondisaun infraestrutura merkadu nian, maibé kontinua fó hanoin bá komunidade sira atu pasiénsia tanba buat hotu tuir nia prosesu.
“Ba oin ha’u hato’o mensajen liu hosi imi hanesan jornalista atu hatutan ha’u nia lian ba iha ukun na’in sira atu loke netik merkadu ne’e luan uitoan tamba ami iha Balibo ne’e halerik loos ba kondisaun ida-ne’e. Merkadu la sufisiente no maioria komunidade sira fa’an sasán iha estrada ibun. Laiha bee-moos no laiha saneamentu,” Xefe Suku Balibo Vila, Anacleto da Silva hateten.
Governu Sei Reabilita Merkadu Munisípiu rua
Advertisement
Ministru Komérsiu no Indústria (MCI), Filipus Nino Pereira. Foto/Elio dos Santos da Costa
Bá kondisaun sira merkadu tradisionál iha munisípiu sira no postu administrativu sira iha territóriu nasionál, Hatutan.com konfirma ho Ministru Komérsiu Indústria (MCI, sigla portugés) Filipus Nino Pereira, hateten Governu ne’ebé lidera hosi Xanana Gusmão iha ona planu atu halo reabilitasaun bá merkadu iha munisipiu rua; Ermera ho Lautem.
Governu hahú ona halo merkadu rua ne’e nia dezeñu no nia estudu viabilidade mós konklui tiha ona.
“Ita hein de’it hosi sekretaria grandee projetu ne’e halo avaliasaun sira sei tau iha orsamentu 2024 hahú nia konstrusaun,” Ministru Filipus Nino Pereira hateten hodi responde Hatutan.com iha Palásiu Governu.
Liga ho kondisaun merkadu Postu Administrativu Balibo ne’ebé tuir observasaun katak vendedór sira halo negósiu iha estrada ninin tanba laiha fatin dignu bá sira atu halo negósiu, Ministru Filipus Nino Pereira hateten, sira-nia parte sei haree prosesu.
“Kona-bá Merkadu Balibo ne’e ita sei haree ninia prosesu lubuk ida, ita hahú lai ho munisípiu seluk par ita nia vendedór sira fan ho dignu,” Nino Pereira hateten.
Jornalista Estajiáriu : Lazaro Pereira Quefi/Jornalista: Leopoldina de Carvalho