Serimonia Proklamasaun Indepedénsia Unilaterál ba tinan-ne’e ho tema “Que a celebração destes 50 anos, do passado, nos assegure confiança no presente e esperança no futuro”.
Advertisement
“Ba populasaun, ha’u kontinua dehan, ne’e festa ita nian hotu, ida-idak bele fila ba nia uma saida mak iha ita halo. Mais hamutuk ho família halo reflesaun boot tanba saida ita restaura tiha indepedénsia iha 20 Maiu 2022, kuaze tinan-24 ona povu sei ki’ak nafatin, halerik nafatin sei mukit nafatin,” Eis Primeiru-Ministru Mari Alkatiri hateten.
Mari Alkatiri subliña nia partisipa iha komemorasaun 28 Novembru Proklamasaun Indepedénsia Timor-Leste ba dala-50 mak loron importante ba ema hotu, maibé nia triste tamba povu seidauk livre husi ki’ak.
“Loron ksolok ba ita hotu, maibe mós loron triste ba ha’u, tanba rezisténsia hotu halo livre ho povu husi kiak, husi buat oi-oin. Maibé, povu kiak tebes, iha pobreza extrema nia okos, 48%, no pobreza multidimensional seluk liu 60%,” Mari Alkatiri afirma.
Mari Alkatiri hateten, progresu tenke mai uluk hosi kakutak, la’ós progresu fíziku. Importante liu mak oinsá atu kontrola teknolojia no siénsia. Klaru, ema barak mak sai médiku agora. Balun maka doutór onradu. Maibé, sira dehan katak pensamentu krítiku la iha.
Mari Alkatiri dehan, mudansa maka kona-bá ida-ne’e, pesiza iha masa krítika ne’ebé maka’as. La’ós kona-áa foti kilat, la’ós kona-bá tuda fatuk, maibé masa krítika ida ne’ebé forte no ida-ne’e tenke mai hosi universidade sira uluk. Segundu Ida-ne’e tenke mai hosi juventude, atu nune’e, grupu sira ne’ebé hanoin sira mak na’in ba rai ida ne’e bele sente katak sira izoladu tiha ona.
“Ita hetan dezenvolvimentu ne’ebé oras daudaun ne’e sente, maski la hanesan uluk. Dezenvolvimentu ba Timor-Leste ne’e boot tebes tanba daudaun ne’e Governu hahú halo konstrusaun estrada, no infraestutura bazika mós balun la’o ona iha nasionál no iha munisípiu to’o área rurál. Inklui Greater Sunrise ne’ebé daudaun ne’e atu book ona iha tempu badak,”, Dulce Ximenes Guterres hateten.
Sobrevivente afirma, Timor-Leste tama ona bá ASEAN entaun hosi ne’e hanesan Timoroan sente orgullu.
“Ha’u rekomenda ba lider sira katak tenke unidade no kaer liman, ida-ne’e ami sobrevivente husu ba Maun Boot Kay Rala Xanana Gusmão, no hanesan partidu úniku boot ne’ebé iha rai ida-ne’e fó liman ba malu atu iha futuru mai la’o hamutuk susesu ba rai no povu ida-ne’e,” Dulce Ximenes Guterres subliña.