Connect with us
Pakote Ahi

Justisa & Krime

Dokumentu Fraternidade Umana Labele Taka Dalan bá “Kriminozu Sira” Hatán Justisa

Published

on

Hatutan.com, (16 Setembru 2022), Díli—Asosiasaun HAK konsidera dokumentu Fraternidade Umana ne’ebé fó-sai no inisia hosi Papa Francisco no oras-ne’e Prezidente Repúblika, José Ramos-Horta hala’o hela kampaña iha Timor-Leste (TL) ne’e importante maibé labele taka dalan ba ema kriminozu sira ne’ebé liman ran hasoru povu oprimidu durante okupasaun atu bele hatán iha justisa.

Diretór ezekutivu Asosiasaun HAK, Sisto dos Santos.

Diretór ezekutivu Asosiasaun HAK, Sisto dos Santos dehan dokumentu ne’e labele taka dalan tanba durante ne’e Asosiasaun HAK serbisu makas hodi lori fila labarik sira ne’ebé mak lakon forsadamente dezde tempu okupasaun legál Indonézia nian iha Timor-Leste, ne’ebé tuir loloos Estadu ho Governu nia responsábilidade atu lori fila.

Lee Mós:Horta Delega Xanana Ko’alia Papa Francisco Kona-bá Dokumentu Fraternidade Umana

“Timoroan sira bele fraterna ka simu malu nafatin, maibé bá kriminozu sira ne’ebé mak ho aktu ‘asasinatu’ ka oho-door, durante iha okupasaun ilegál Indonézia, tenke prosesa no hatán duni iha justisa ne’ebé formal,” Sisto dos Santos hateten hafoin lansamentu vídeo istória susesu, iha edifísiu Asosiasaun HAK Faról, Díli, Sesta (16/09/2022).

Advertisement
Monta Publisidade

Asosiasaun HAK mós seidauk hatene natureza hosi dokumentu fraternidade Umana ne’e, maibé haktuir bá rekomendasaun sira hosi Comissão de Acolhamento Verdade e Reconsiliação (CVAR) ne’e katak, fraternidade umana ne’e, akontese de’it ba kazu sira ne’ebé mak tolok malu, ema ida bá estraga ema seluk nia sasán, ida ne’e mak timoroan sira bele halo rekonsiliasaun.

Asosiasaun HAK haree katak, TL bele adopa dokumentu Fraternidade Umana ne’ebé rekomenda hosi Papa Francsico, maibé labele fraternal ka simu malu ho Jenerál Tentara Nasionál Indonésia (TNI) sira, nomós ho eis milísia sira ne’ebé mak uluk komete krime gráve, ne’ebé mak agora sira nia naran tama hela iha lista unidade krime gráve nian.

Kona-bá reúni labarik lakon ne’e dezde tinan 2011, Asosiasaun HAK mak primeiru hahú ida ne’e. Labarik reúni primeiru ho naran Victór da Costa ne’ebé ninia rate iha ona Saelari, Laga, no HAK konsege reúni ho nia familia, halo prosesu rituál, depois kee fali ninia rate no depois nia integra ba família, espiritualmente no kulturalmente ho fizikamente, tuir rituál Laga nian.

Parseiru sira ne’ebé involve iha grupu traballu hodi tau esforsu hamutuk bá buka no lori fila labarik timoroan sira ne’ebé lakon ne’e mai hosi ACBIT, Asian Justice And Rihgt (AJAR), Cruz Vermelha Timor-Leste (CVTL), FOKUPERS, inklui ICRC sei kontinua halo esforsu ida-ne’e.

Hosi esforsu sira-ne’e, ikus mai iha tinan 2017 konsege hetan apoiu orsamentu hosi Governu liuhosi Ministériu Solidariedade SosIál no Inkluzaun (MSSI), Prezidente Repúblika, Francisco Guterres Lú-Olo, hodi involve mós ho Centro Nacional Chega (CNC).

Advertisement
Monta Publisidade

Maske nune’e, labarik sira ne’ebé lakon Estadu TL ho Repúblika Indonézia tenke iha nafatin responsabilidade atu hakonu, tuir rekomendasaun CAVR ho CHEGA! nian.

“Ita nia preukupasaun komesa alerta ona katak, ho politika fraternidade umana ne’e sei la fó tán prémiu, la fó kondekorasaun tán ba ema sira ne’ebé liman ran. Sé lae ami hatene hela katak, kolega sira iha Austrália ho kolega Solidariedade balun ne’ebé mak uluk simu ona, sira nia kondekorasaun sei fó fila ba Estadu. Ami hatene tanba iha ligasaun ho ita nia kolega solidariedade internasional sira,” diretór Asosiasaun HAK ne’e alerta.

Jornalista: Rogério Pereira Cárceres

Advertisement
Monta Publisidade
Kontinua Le'e
Advertisement
Monta Publisidade
Hakarak Hato'o Komentariu?

Husik Hela Komentariu

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Justisa & Krime

Investigasaun Bá Kazu José Bernardo Sei Konklui Iha Marsu Nia Rohan

Published

on

Hatutan.com, (27 Marsu 2023), Díli—Investigasaun ba Kazu sidadaun ne’ebé mate iha sela Polísia Nasionál Timor Leste (PNTL) Caicoli, ho naran José Bernardo sei finaliza iha fulan Marsu nia rohan.

(more…)

Kontinua Le'e

Justisa & Krime

Evidénsia La Forte, Ministériu Públiku Arkiva Parsiál Kazu Amu Abito

Published

on

Hatutan.com, (27 Marsu 2023), Díli—Ministériu Públiku (MP) liu husi Prokuradór titulár ne’ebé halo investigasaun ba kazu Amu Abito Brites nia mate deside arkiva parsiál tanba konsidera vítima mate ho asidente.

(more…)

Kontinua Le'e

Justisa & Krime

Kazu Set-top Box RTTL,E.P, Ministériu Públiku Sei Prosesa Tuir Regra Prosesuál

Published

on

Hatutan.com, (27 Marsu 2023), Díli-Ministériu Públiku (MP) hanesan na’in bá asaun penál iha ona koñesimentu  kona-bá kazu projetu instalasaun Set-top Box Rádiu Televizaun Timor-Leste, Empreza Públiku (RTTL,E.P). Nune’e, Ministériu Públiku sei atua ka prosesa kazu ne’e tuir regra prosesuál.  

(more…)

Kontinua Le'e
Advertisement Monta Publisidade

Trending