Connect with us
Pakote Ahi

Ekonomia

Governu Tenke Investe bá AIFAESA-IQTL

Published

on

Hatutan.com, (04 Setembru 2023), Díli—Asosiasaun Tane Konsumidór husu IX Governu Konstitusionál, atu bá Autoridade Inspesaun no Fiskalizasaun, Atividade Ekonómika, Sanitária no Alimentár (AIFAESA-Sigla Português), ho Instituto Para a Qualidade Timor-Leste, I.P (IQTL), iha parte fasilidade, nune’e fasilita tékniku sira hala’o teste bá produtu alimentár sira ne’ebé karik fó impaktu la di’ak bá konsumidór sira.

Rekomendasaun ne’e hato’o direta hosi Prezidente Tane Konsumidór, António Ramos da Silva, hafoin haree rezultadu teste dala-tolu ne’ebé AIFAESA ho IQTL halo, kona-bá alegasaun no persepsaun públika ba produtu ne’ebé mak konsumidór sira konsumu no prezudika saúde konsumidór sira nian. Infelizmente, rezultadu teste ne’e falla.

Lee Mós: Tane Konsumidór Apresia Governu Hatún Taxa Importasaun

Advertisement
#

Estadu liuhosi VI Governu Konstitusionál iha tempu ne’ebá harii ona AIFAESA,I.P., liu hosi Dekretu Lei Númeru 26/2016, 29 Juñu, iha ninia artigu sira ko’alia kona-bá ninia artibuisaun (artigu 5º) no kompeténsia sira (artigo 6º).

Atu garante bá kualidade no sertifikasaun, Governu estabelese Instituto Para a Qualidade de Timor-Leste (IQTL), Instituto Público, liuhosi Dekretu Lei Númeru 10/2018, 9 Abril.

“Governu harii no estabelese instituisaun públika sira, maibé la fó ho fasilidade sira liu-liu laboratóriu hodi fasilita bá konstrolu no garante bá kualidade sira. Faktu hatudu katak, ladun iha fasilidade liu-liu Laborotóriu ne’ebé iha limite bá intervensaun bá autoridade fiskalizasaun no kontrolu nian,” Hatutan.com sita komunikadu.

Tane Konsumidór Aprezenta Faktus

Iha tinan balun bá kotuk Públiku, konsumidór konsumu na’an fahi ne’ebé sosa no konsumu prezudika konsumidór ninia saúde, to’o balun bá baixa iha Ospitál.

Advertisement
#

Autóridade Inspesaun foti kedan medida hodi foti sampel bá teste iha Laborotório Nasionál ne’ebé tutela bá Ministeriu Saúde. Hosi rezultadu teste ne’e, hatudu negativu, katak, la kontamina ho substancia kímiku no mikrobiolójia refere.

Iha inísiu tinan 2023 ne’e mós, mosu deskonfiansa iha konsumu mina ho marka Symphoni ne’ebé fa’an, prejudika konsumidór sira nia saúde. AIFAESA tuir ninia kna’ar no kompeténsia ne’ebé iha, foti kedan media hodi halo teste bá Laborotóriu nasional no labotaróriu BPOM iha Kupang. Resultadu hatudu negativu.

Teste ikus liu, kona-bá fós marka Victoria ne’ebé hetan, denúnsia katak iha manipulasaun no AIFAESA foti kedan medida hodi husu bá konsumidór sira labele konsumu fós ho marka ne’ebé refere, no bandu atu fa’an tán ona. Maibé, hosi rezultadu teste hatudu momoos katak sampel ne’ebé lori bá teste iha laborotóriu BPOM iha Kupang, negativu.

“Faktu sira ne’e hatudu katak Estadu liuohosi  Governu prezisa iha vontade polítika hodi  investe bá fasilidade sira bá autóridade estadu nian hanesan AIFAESA,IP ho IQTL,IP  hodi hala’o kna’ar inspesaun no kontrolu ne’ebé bele maksimu, liuliu estabelese ona Laborotóriu ne’ebé hodi kompleta bá Laboratóriu  nasionál ne’ebé eziste ona,” Tane ninia rekomendasaun.

Bainhira Governu la investe iha Laboratóriu bá Instituisaun Estadu rua ne’e maka sei kria prejuízu bá Estadu, bainhira Instituisaun Estadu ne’ebé hala’o kna’ar inspesaun, kontrolu no fiskalizasaun laiha fasilidade, maka sira ninia atuasaun bele prezudika Estadu rasik.

Advertisement
#

Orsamentu Retifikativu AIFAESA nian ne’ebé foin lalais aprovadu iha Parlamentu Nasionál ho valór millaun $1.015.115, pasa ho votu a-favór 59, kontra 0, no abstensaun 4.

Orsamentu ne’e fahe bá kategoria Saláriu no Vensimentu $861.221, Béns no Servisu $95.614, Transferénsia Públika $11.280, Kapitál Menór $47.000, Kapitál Dezenvolvimentu laiha.

Nune’e mós orsamentu bá Instituto Para a Qualidade Timor-Leste, I.P (IQTL) ho valór $1.108.037. Fahe bá kategória Saláriu no Vensimentu $494.396, Béns no Servisu $473.591, Transferénsia Públika laiha, Kapitál Menór $140.050, Kapitál Dezenvolvimentu laiha.

Rezultasaun votasaun, a-favór 55, kontra 0, no abstensaun 9.

Jornalista: Rogério Pereira Cárceres

Advertisement
#

Kontinua Le'e
Advertisement
Hakarak Hato'o Komentariu?

Husik Hela Komentariu

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Ekonomia

Fulan-Lima Ona, AIFAESA La Hala’o Knaar Supervizaun iha Terrenu

Published

on

Hatutan.com, (08 Maiu 2024), Díli–Hahú kedas hosi fulan-Janeiru to’o mai fulan-Maiu ne’e,  Autoridade de Inspeção e Fiscalização da Atividade Económica, Sanitária e Alimentar, Instiuto Público (AIFAESA,I.P) la hala’o knaar supervizaun no inspesaun bá sasán sira iha loja, supermerkadu, no kioske sira  tanba inspetór ne’ebé fó orientasaun servisu nia mandatu remata ona.

(more…)

Kontinua Le'e

Ekonomia

MPRM Francisco Monteiro Garante Prosesu Arbitrajen ENERPROCO ho Timor Gap La Fó Impaktu Negativu Mai TL

Published

on

Hatutan.com, (08 Maiu 2024), Díli-Ministru Petróleu no Rekursu Minerál (MPRM), Francisco  da Costa Monteiro, garante katak prosesu justisa ne’ebé   kompañia konsultóriu ENERPROCO hosi Estadus Unidus Amerika ne’ebé levante prosesu justisa hasoru Timor Gap iha Tribunál Internasionál Arbitrajen iha Singapura sei la fó impaktu negativu bá Governu no Timor-Leste.

(more…)

Kontinua Le'e

Ekonomia

Kona-bá ENERPROCO Lori Timor Gap bá Tribunál Arbitrajen, CCFP Husu Halo Klarifikasaun bá Publikú

Published

on

Hatutan.com, (08 Maiu 2024), Díli– Prezidente Konsellu Konsultivu Fundu Petroliferu (CCFP, sigla portugés) Juvinal Diaz, husu Timor Gap, Empreza Públiku atu halo klarifikasaun bá Públiku relasiona ho disputa kontratuál ne’ebé halo  kompañia internasionál ENERPROCO halo keixa kontra Timor Gap iha Tribunál Internasionál arbitrajen Singapura.

(more…)

Kontinua Le'e
Advertisement

Trending