Hatutan.com, (05 Juñu 2024), Díli- Ekipa delegasaun  husi Vatikanu, kompostu hosi pesoál seksaun seguransa, protokolu no ofisial mídia nian hamutuk ema na’in-16 to’o iha Díli, Timor-Leste, Sábadu (01/06/2024), hodi observa  progresu konstrusaun bá Altar Misa iha área Tasi-tolu, molok simu vizita Sua Santidade Papa Francisco nian iha loron 09 to’o loron 11 fulan-Setembru tinan ne’e.

Lee Mós: Delegasaun Vatikanu Hahú Halo Inspesaun Fatin ba Vizita Papa Francisco iha Díli

Papa Francisco. Foto/Tiziana FABI/AFP.

Durante estadia iha Díli, iha Domingu liubá, ekipa delegasaun hasoru malu ho Prezidente Repúblika, José Ramos-Horta, no iha loron tuir mai enkontru ho reprezentante Santa Sé nian iha sede Motael, inklui lider sira Igréja lokál ho komisaun Governu nian. Hafoin ida ne’e, iha tersa horseik, sira kontinua kedas hala’o inspesaun bá fatin ne’ebé Governu prepara.

Hala’o tiha inspesaun bá Altar Misa iha Tasi-tolu, ekipa delegasaun Papa Francisco nian hosi Roma-Vatikanu la ezíje buat barak, maibé, buat ne’ebé sira hakarak, oinsá fatin ne’ebé Governu prepara dadauk bá vizita Papa Francisco nian ne’e  hakmatek no seguru bá Sarani Katólika sira inklui Timoroan hotu.

Archebispo Arkidioseze Metropolitana Díli, Dom Virgílio Kardeál do Carmo da Silva, SDB informa katak, hafoin observa direta Altar Misa iha Tasi-tolu, en-jerál, ekipa delegasaun ne’e fó sira-nia apresiasaun di’ak, katak, sira haree hosi preparasaun lojístiku, intermu seguransa, no prepara uma Igreja  nian, hothotu halo ona ninia parte, halo buat hotu, sira apresia.

Dom Virgílio haktuir, delegasaun sira ne’e sente apresia tanba kompara ho sira-nian vizita anterior ida iha fulan-Janeiru liubá, sira haree katak iha preparasaun ne’ebé sira hotu haka’as aan duni, hatudu responsábilidade másimu hodi hala’o didi’ak preparativus hirak ne’e hotu. Tanba ne’e, iha sira-nia vizita ida-ne’e, sira hatudu de’it buat ki’ik-oan sira ne’ebé karik presiza hadi’ak liután. Atu nune’e, karik kestaun protokolar  nian, kestaun liu-liu iha fatin sira ne’ebé Amu Papa sei liu, buat hirak ne’e mak, buat ki’ik-oan de’it ona.

“Laiha ona buat sira ne’ebé en-jerál buat boot sira ne’e. Buat importante ne’ebé sira fó hanoin mai ita mak dehan, oinsá mak garantia katak, Amu Papa nia vizita ne’e atu ema hothotu sente duni katak, Amu Papa nia vizita ne’e sai fatin ida ne’ebé hakmatek,” Dom Virgílio Kardeál do Carmo da Silva, SDB hateten bá Jornalista sira hafoin ho ekipa hosi Komisaun Organizadora bá vizita Sua Santidade Papa Francisco nian aprezenta relatóriu bá Primeiru-Ministru, Kay Rala Xanana Gusmão, iha Sekretariadu Gabinete Apoiu Tékniku, iha Motael, Dili, Kuarta (05/06/2024).

“Sira dehan, ho Amu Papa, dala-ruma ita ladun preukupa, maibé, oinsá mak sarani hothotu bele sente fatin ne’ebé di’ak, hakmatek, ho kuantidade sarani ne’ebé sei mai patisipa ne’e, labele hamosu buat ruma ne’ebe ita la hein.”

Koalia kona-bá Amu Papa, ekipa delegasaun sira rekoñese, loos. Tenke kuida nia tanba nia saúde, nia idade, buat ida ne’e hotu, maibé, buat ida ne’ebé importante liu mak Timoroan sira ne’e, tanba sarani barak mai husi munisípiu hotu sei tama no konsentra hotu iha Tasi-tolu.

Hatán kona-bá progresu preparasaun bá Altar Misa ne’e atinje ona persentu hira, Dom Virgílio dehan, persentájen kona-bá estatístikamente, sira seidauk bele fó sai buat ruma dehan 10%, ka 20%, ka 30%. Maibé, haree husi ninia projetu fíziku ne’e, bele dehan katak, prosesu ne’e la’o, tán ne’e, hein katak, buat hotu bele alkansa.

Ministru bá Administrasaun Estatál (MAE), Tomas do Rosário Cabral, hateten, kona-bá esfosu komisaun organizadóra ninia atu fatin ida Tasi-tolu ne’e, labele mosu rai-rahun, durante vizita Papa nian, dadauk ne’e ekipa sira halo hela servisu, no promete atu normaliza buat hotu iha área Tasi-tolu.

“Ha’u hanoin, ne’e ekipa sei servisu. Ha’u sei labele dehan buat ruma, tanba ita sei normaliza hotu. Ita-boot bá uluk ona rai-rahun, depois hatutan sala tán, buat ne’e sai oin seluk. Ita hothotu hein de’it. Ohin, Amu Bispo dehan Ita sarani presiza mak hakmatek ne’e. Ida ne’e mak importante bá ita,”  Tomas Cabral hateten.

Reprezentante Santa Sé mai Timor-Leste, Mgr. Marco Sprizzi, hato’o nia sentiment uksolok no agradese tebes bá governu, koordenador jerál, bá kardinal no bá Igreja lokál tomak ne’ebé mak dadauk ne’e halo hela esforsu maka’as bá fatin sira, hodi simu vizita Papa Francisco nian iha Timor-Leste.

“Ha’u kontente no agradese, ha’u mós sente. Ha’u haka’as aan atu asegura katak buat hotu-hotu sei lori susesu bá vizita ne’e. Tanba Vatikanu iha esperiénsia kona-bá vizita sira-ne’e ho ema rihun bá rihun ne’ebé tuir misa, sira iha esperiénsia ohin loron no esperiénsia pasadu. Tán ne’e, fó esperiénsia sira-ne’e atu nune’e buat hotu bele halo ho didi’ak. Iha tempu ne’ebá, nia mós haka’as aan tebes atu serbisu hamutuk ho nia,”  Mgr. Marco Sprizzi tenik.

Iha tuku 09:00, dadeer ohin, hafoin enkontru ho primeiru-ministru, Ekipa hosi Komisaun Organizadora bá vizita Sua Santidade Papa Francisco ho delegasaun sira hosi Vatikanu, liu kedan bá iha Diresaun Jerál Jestaun Patrimóniu Estadu (DJJPE) nia fatin iha Balide, hodi haree direta karreta sira ne’ebé prepara atu transporta delegasaun sira ne’ebé akompaña Papa mai TL.

Tuir ajenda ne’ebé Hatutan.com asesu katak, iha tuku 13:00 meiudia ne’e, ekipa delegasaun sira ne’e tenke fila-fali bá Roma-Vatikanu, hodi relata rezultadu inspesaun ne’ebé sira hetan, hato’o fila-fali bá Papa Francisco.

Jornalista: Rogério Pereira Cárceres