Hatutan.com, (02 Dezembru 2024), Díli – Hahú hosi loron 25 fulan-Novembru to’o loron 02 fulan-Dezembru, tinan ne’e, Autoridade Proteção Civil (APC) rejista abitante ida lakon vida kauza hosi sae-ai mak monu.
Lee Mós: Janeiru-Outubru, Família 3.213 Afeitadu bá Dezastre Naturál

Autoridade Protesaun Sivíl (APC) evakua vítima ida uma hanehan iha Aldeia Dailor, Suku Bandudato, Postu Administrativu Aileu Vila, Munisípiu Aileu, 29 Novembru 2024. Foto/APC
Durante semana hirak ne’e, APC mós rejista uma-neen (6) mak hetan estragu hosi dezastre natural iha territóriu nasionál, hanesan anin sobu komunidade nia uma-haat (4), uma-rua (2) bee-sa’e no ema na’in-ida lakon vida.
Munisípiu sira ne’ebé afeta dezastre naturál hanesan, Munisípiu Aileu, Postu Administrativu Remexio, Aldeia Samalete, iha loron 26 Novembru 2024, akontese anin sobu komunidade nia uma-ida (1).
Iha Munisípiu Bobonaro, Postu Administrativu Cailaco, Suku Ohoana iha loron 25 Novembru 2024 akontese anin sobu komunidade nia uma-ida (1).
Iha Postu Administrativu Atsabe, Suku Aidabaleten, Aldeia Harame iha loron 29 Novembru 2024, akontese vítima ho naran Vasco Angelino lakon vida kauza husi sa’e ai mak monu mate kedan iha fatin.
Iha Munisípiu Dili, Postu Dom Administrativu Aleixo, Suku Bebonuk, Aldeia Metin I, iha loron 25 Novembru 2024, akontese bee tama komunidade nia uma-rua (2) maibé la tama kategoria no hetan de’it apoiu emerjénsia.
Iha Suku Comoro, Aldeia Golgota, iha loron 25 Novembru 2025, akontese anin sobu komunidade nia um-ida (1) maibé la tama kategoria no hetan de’it apoiu emerjénsia.
Iha Munisípiu Ermera, Postu Administrativu Hatulia A, Suku Ailelo, Aldeia Betepu iha loron 25 Novembru 2024, akontese anin sobu komunidade nia uma-ida (1).
APC Munisípiu ho parseiru relevante fornese asisténsia emerjénsia ba família afetadu sira mak hanesan ai-han no la’ós Ai-han (food item & Non-food Item) no kontinua halo hela levantamentu dadus kona-bá sasán ne’ebé estragu no lakon.
APC rekomenda ba komunidade hotu karik akontese udan-boot husu atu bele hasees an hosi fatin risku sira hanesan mota ninin, foho lolon, ai-hun boot, liña eletrisidade no rai dokumentu importante iha fatin ne’ebe seguru.
Kondisaun Tempu
Iha semana kotuk nia laran atmosfera instavel ka kalohan taka iha Territóriu Nasional kauza udan fraku-Moderadu bele lokalmente udan forte liuliu iha Munisípiu Manatuto, Ermera, Ainaro, Viqueque, Bobonaro, Manufahi no Lautem.
Informasaun hosi APC katak temperatura maxima iha territóriu nasionál varia husi 27-32 °C e minima 19-26 “C.
Anin huu ho velosidade normal-natoon iha rejiaun sentrál no anin huu ho velosidade naton-forte iha rejiaun kosteiras liuliu iha munisípiu sira hanesan Atauro, Baucau, Lautem, Liquiça Viqueque no Manatuto.
Kondisaun Laloran Tasi
Laloran tasi kosta Norte varia husi 0.2-1.0 metru (Kategoria Normal) Laloran tasi kosta Sul varia husi 0.7-1.4 metru (Kategoria Normal-Natoon).
Jornalista Estajiáriu : Lazaro Pereira Quefi