Hatutan.com, (13 Novembru 2025), Díli– Prezidente Filipina, Ferdinand “Bongbong” Romualdez Marcos Jr, kontaktu Primeiru-Ministru Kay Rala Xanana Gusmão, hodi hato’o agradesimentu ba solidariedade ho sira-nia situasaun dezatre naturál, maibé momentu ne’e sira seidauk presiza apoiu umanitária husi forsa tarefa kontijenten Timor-Leste nian, tanba sira-nia ekipa no rekursu sufisiente hela.

Lee Mós: Sesta-Sábadu, Forsa Tarefa Kontijente Timor-Leste Arranka ba Filipina

Ministru Negosiu Estranjeiru no Kooperasaun (MNEK), Bendito dos Santos Freitas. Foto/Juvinal Cabral dos Santos

“Ha’u hakarak adianta informasaun kona-bá ita-nia kontijensia ne’ebé mak preparadu haruka ba Filipina.  Ita-nia  Primeiru-Ministru simu telefone ida husi Prezidente Filipina nian, agradese ba ita-nia disponibilidade ba ita-nia intensaun hotu ba ita-nia preprasaun hotu, maibé Governu Filipina hateten katak dala ruma la’ós agora mak ita haruka ita-nia forsa ba tanba sobre forsa traballu ne’ebé mak sira iha bele hela koresponde ba situasaun ne’ebé mak akontese,” Ministru Defeza, Kontra Almirante Donaciano do Rosario da Costa Gomes Pedro Klamar Fuik, haktuir ba jornalista sira iha resintu Parlamentu Nasionál, Kinta (13/11/2025).

Ministru Defeza  Timor-Leste ne’e  klarifika kona- bá forsa tarrefa konjunta kontijente Timor-Lesrte hamutuk ema na’in-150 seiduak bele arranka hodi halo misaun umanitária iha Filipina tanba Filipina nia rekursu sufue.

Nia hateten  Governu Timor-Leste deside suspense tanba iha Governu Filipina rasik, Governu sentrál mak reuni dehan daudaun ne’e Filipina seidauk presiza.

” Suspende, bele suspende, para depois haree revolusaun situasaun, bainhira katak sira presiza ita prontu ona,” Ministru Pedro Klamar Fuik hateten.

Iha sorin seluk Ministru Negosiu Estranjeiru no Kooperasaun (MNEK), Bendito dos Santos Freitas, ba jornalista sira iha Salaun MNEK, hateten, iha kalan kedas nia halo kontaktu Konsul Onorariu Timor-Leste nian iha  provinsia Cebu-Filipna, iha ne’ebá atu prepara meius lonjistiku nesesariu bele atendimentu ba ita-nia kontinjensia delegasaun Timor-Leste atu to’o. Komunika kedas ho Sekretariu Foreign Affairs Governu Filipina nian, Maria Terza Lazaro ami rua komunika husi telefone katak Timor-Leste sei fó apoiu ba asistensia umanitaria nune’e governu Filipina reprezenta husi Sekretaria Asuntus Negosiu Estranjeiru hato’o sira nia agradesimentu kle’an mai ita,” MNEK Bendito Freitas hateten

Nia hatutan  apartir iha orden ba koordensaun interministerial ne’ebé hala’o entre Ministériu Defeza (MD), hanesan ajensia ka entidade kordenadora prinsipal no Ministériu Interior (MI), Sekretaria Estadu Protesaun Sivil, Korpu Bombeiru,  MNEK no mós Ministériu Saúde (MS) inklui mos Sekretariu Estadu Komunikasaun Sosial (SEKOMS), preparativu ne’e halo hotu Timor-Leste prepara atu bele ba duni, nune’e iha tempu ne’ebá kontaktu Aero Díli transporte ne’ebé nesesariu lori kontinjensia ba iha Filipina  preparasaun ne’e la’o di’ak husi Ministériu Defeza inklui Ministériu Finansas (MF).

“Prezidente Republika  Ferdinand “Bonbong” Ramualdez Marcos mós hatene ita nia jestu manifestasaun bele fó apoiu misaun ne’e ba iha ne’ebá. Maibé sira dehan katak momentu ne’e Filipina iha poder sufisiente iha ne’ebá atu bele halo operasaun limpeza iha Filipina, saida mak sira presiza mak apoiu materiál, ne’ebé orseik transmiti ona iha enkontru ho Primeiru Ministru atu Timor-Leste fó apoiu finanseiru ne’e atu bele tulun Filipina ba dituasaun ida ne’e mak importante tebes,” Ministru Bendito Freitas haktuir.

Nia dehan, atu klarifika ba Públiku hatene katak meius komunikasaun sosial mós informa ona katak kontinjensia Timor-Leste sei ba Kuarta (12/11/2025), mais realidade desizaun politika husi governu Manila-Filipina nian sira presiza apoiu materiál.

Jornalista: Juvinal Cabral dos Santos