Connect with us
Pakote Ahi

Polítika

FONGTIL Husu Partidu Polítiku Sira Promove Unidade Nasionál Iha Kampaña

Published

on

Hatutan.com, (28 Abríl 2023), Díli—Forum Organizasaun Naun Governamentál Timor Leste (FONGTIL), apela ba líder partidu polítiku sira atu kontinua promove Unidade Nasionál iha kampaña eleisaun Parlamentár tinan 2023.

“Husu lider partidu politiku sira atu halo propaganda politiku tenke promove unidade nasionál tuir deklarasaun ne’ebé Timor Leste deklara ona, adezaun ba Fraternidade Humana hodi harii paz, armonia no buat sira ne’e hotu tenke tau iha prátika,” Diretór Ezekutivu FONGTIL, Valentim da Costa Pinto hateten liu hosi konferénsia imprensa iha Sesta (28/04/2023).

Nu’udár Organizasaun ba membru ONG lokál, nasionál no internasionál hamutuk 270 ho ninia personalidade juridiku, bazeia ba Dekretu Lei númeru 5/2005 loron 3 fulan Agostu.

Advertisement

Hanesan mós parte sosiedade sivil iha Timor Leste ne’ebé ho nia mandatu haat maka hanesan disemina informasaun, koordenasaun, impoderamentu no advokasia.

Konstituisaun Repúblika Demokratika de Timor Leste (K-RDTL) artigu 65 estimula kona-bá eleisaun sira eleisaun jerál nu’udár festa demokrátiku nian, nasaun demokrátiku ne’ebé mak sidadaun hotu-hotu iha direitu atu partisipa no livre ezerse direitu.

Tuir kampaña hodi hili sira nia reprezentante iha Uma Fukun Parlamentu Nasionál no membru governu liu hosi sufraziu universál direitu, sekretu no pessoál ne’ebé maka atu lidera no kaer ukun iha nasaun doben Timor Leste ba tinan lima mai oin.

Iha artigu 46 direitu no partisipasaun iha politika, ne’ebé sidadaun iha direitu atu partisipa hosi ninia reprezentante ne’ebé sei hili tuir demokrasia ba vida politika no ba asuntu publiku nian iha rai laran, Sidadaun hotu-hotu iha direitu atu halo no partisipa iha partidu politiku sira.

Iha artigu 47 direitu sufrájiu nian sidadaun hotu-hotu ho tinan 17 ba leten, nia iha direitu atu hili no ema hili nia hala’o direitu sufrájiu, ne’e katak kona-bá ema ida-idak hanesan dever siviku ida.

Advertisement

“Ami hakarak halo apelu ida ba partidu politiku hotu ne’ebé mak tinan ida-ne’e iha partidu 17 iha ona legalidade hodi kompete iha festa demokrasia hodi halo kampaña maka tenke aprezenta planu no programa tinan lima nian karik povu fó fiar atu ba kaer ukun,” Valentim da Costa Pinto hateten.

Husu ba lider partidu politiku sira hotu atu halao propaganda politiku ne’ebe ho linguajen edukativu, la’ós nakonu ho insultu.

Husu ba Institutu Nasional Defende Direitu Kriansas atu tau-matan ba labarik sira ne’ebé partisipa iha atividade kampaña.

Husu ba órgaun eleitorál CNE atu halo supervizaun ba partidu politiku sira ne’ebé involve labarik ba kampaña atu bele fó sansaun rigor ba partidu politiku sira.

Husu atu partidu politiku sira tenke servisu besik ho autoridade sira atu bele asegura atividade kampaña bele la’o ho di’ak tuir Lei no regulamentu sira ne’ebé iha.

Advertisement

Husu ba CAC atu halo supervizaun hodi evita no asegura abuzu ba patrimoniu Estadu nian, durante atividade kampaña partidu politiku sira.

Rekomenda atu partidu politiku sira nia kampaña tenke kontinua uza linguajen ka termolojia hanesan tuir mai:

Tenke hateten katak ema ho nesesidade espesiál, ema ho diferente abilidade ka ema ho defisiénsia, importante liu katak ema ko’alia uluk ho ema la’ós ema nia kondisaun ka limitasaun ne’ebé mak kada pessoa ne’e iha.

Termu sira ne’ebé la merese ba ema ho defisiénsia no di’ak liu politiku sira labele uza iha kampaña eleitorál mak hanesan:

La normal, alezadu, matan aat ka delek, tilun diuk, bulak, ain aat, liman aat no seluk tan ne’ebé la dignu no la merese atu ko’alia iha kampaña.

Advertisement

Jornalista Estajiáriu : Lazaro Pereira Quefi

Kontinua Le'e
Advertisement
Hakarak Hato'o Komentariu?

Husik Hela Komentariu

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Polítika

Governu Presiza Halo Uluk Estudu Viabilidade Ekonómiku Molok Hasa’e Saláriu Mínimu bá $150

Published

on

Hatutan.com, (01 Maiu 2024), DíliXefe bankada PLP iha Parlamentu Nasionál (PN), deputada Maria Angelina Sarmento husu bá IX Governu Konstitusionál atu halo ulu estudu vibilidade ekonómiku molok foti desizaun hodi hasa’e saláriu mínimu bá traballadór sira iha Timor-Leste hosi $115 bá $150 nune’e labele hatodan no lori impaktu bá fundu petrolíferu iha futuru.

(more…)

Kontinua Le'e

Polítika

FRETILIN Rekomenda Transforma Espasu Públiku Ne’ebé SEATOU Halo Evikasaun Hodi Kontribui Bá Reseita Estadu

Published

on

Hatutan.com, (29 Abríl 2024), Díli– Membru Parlamentu Nasionál (PN) hosi Bankada FRETILIN, Cristina Yuri Rebelo husu Governu atu labele uza espasu públiku ne’ebé  Sekretáriu Estadu Asuntu Toponímia no Organisazaun Urbana (SEATOU) halo eviksaun  bá  de’it jardín, maibé tenke  kriá prioridade iha rai-laran ne’ebé bele kontribui mós bá rendimentu ka reseita  bá kofre Estadu.

(more…)

Kontinua Le'e

Polítika

TL-ONU Kontinua Diskute Programa Prioridade Sira Ne’ebé Reflete ho ODS

Published

on

Hatutan.com, (26 Abríl 2024), Díli- Primeiru-Ministru (PM), Kay Rala Xanana Gusmão kontinua diskute ho Sekretáriu Jerál Adjuntu ONU nu’udar mós Diretór Rejionál bá Asuntu Asia Pasífiku bá Sekretáriu Koordenasaun Dezenvolvimentu,  David McLachlan, hodi ko’alia kona-ba prioridade sira iha saúde, edukasaun, inklui kona-bá podér turizmu no ekonomia  verde no ekonomia kor-azúl bá futuru Timor-Leste nian ne’ebé reflete ho Objetivu Dezenvolvimentu Sustentavel (ODS).

(more…)

Kontinua Le'e
Advertisement

Trending