Connect with us
Pakote Ahi

Ekonomia

Governu Tenke Investe bá AIFAESA-IQTL

Published

on

Hatutan.com, (04 Setembru 2023), Díli—Asosiasaun Tane Konsumidór husu IX Governu Konstitusionál, atu bá Autoridade Inspesaun no Fiskalizasaun, Atividade Ekonómika, Sanitária no Alimentár (AIFAESA-Sigla Português), ho Instituto Para a Qualidade Timor-Leste, I.P (IQTL), iha parte fasilidade, nune’e fasilita tékniku sira hala’o teste bá produtu alimentár sira ne’ebé karik fó impaktu la di’ak bá konsumidór sira.

Rekomendasaun ne’e hato’o direta hosi Prezidente Tane Konsumidór, António Ramos da Silva, hafoin haree rezultadu teste dala-tolu ne’ebé AIFAESA ho IQTL halo, kona-bá alegasaun no persepsaun públika ba produtu ne’ebé mak konsumidór sira konsumu no prezudika saúde konsumidór sira nian. Infelizmente, rezultadu teste ne’e falla.

Lee Mós: Tane Konsumidór Apresia Governu Hatún Taxa Importasaun

Advertisement

Estadu liuhosi VI Governu Konstitusionál iha tempu ne’ebá harii ona AIFAESA,I.P., liu hosi Dekretu Lei Númeru 26/2016, 29 Juñu, iha ninia artigu sira ko’alia kona-bá ninia artibuisaun (artigu 5º) no kompeténsia sira (artigo 6º).

Atu garante bá kualidade no sertifikasaun, Governu estabelese Instituto Para a Qualidade de Timor-Leste (IQTL), Instituto Público, liuhosi Dekretu Lei Númeru 10/2018, 9 Abril.

“Governu harii no estabelese instituisaun públika sira, maibé la fó ho fasilidade sira liu-liu laboratóriu hodi fasilita bá konstrolu no garante bá kualidade sira. Faktu hatudu katak, ladun iha fasilidade liu-liu Laborotóriu ne’ebé iha limite bá intervensaun bá autoridade fiskalizasaun no kontrolu nian,” Hatutan.com sita komunikadu.

Tane Konsumidór Aprezenta Faktus

Iha tinan balun bá kotuk Públiku, konsumidór konsumu na’an fahi ne’ebé sosa no konsumu prezudika konsumidór ninia saúde, to’o balun bá baixa iha Ospitál.

Advertisement

Autóridade Inspesaun foti kedan medida hodi foti sampel bá teste iha Laborotório Nasionál ne’ebé tutela bá Ministeriu Saúde. Hosi rezultadu teste ne’e, hatudu negativu, katak, la kontamina ho substancia kímiku no mikrobiolójia refere.

Iha inísiu tinan 2023 ne’e mós, mosu deskonfiansa iha konsumu mina ho marka Symphoni ne’ebé fa’an, prejudika konsumidór sira nia saúde. AIFAESA tuir ninia kna’ar no kompeténsia ne’ebé iha, foti kedan media hodi halo teste bá Laborotóriu nasional no labotaróriu BPOM iha Kupang. Resultadu hatudu negativu.

Teste ikus liu, kona-bá fós marka Victoria ne’ebé hetan, denúnsia katak iha manipulasaun no AIFAESA foti kedan medida hodi husu bá konsumidór sira labele konsumu fós ho marka ne’ebé refere, no bandu atu fa’an tán ona. Maibé, hosi rezultadu teste hatudu momoos katak sampel ne’ebé lori bá teste iha laborotóriu BPOM iha Kupang, negativu.

“Faktu sira ne’e hatudu katak Estadu liuohosi  Governu prezisa iha vontade polítika hodi  investe bá fasilidade sira bá autóridade estadu nian hanesan AIFAESA,IP ho IQTL,IP  hodi hala’o kna’ar inspesaun no kontrolu ne’ebé bele maksimu, liuliu estabelese ona Laborotóriu ne’ebé hodi kompleta bá Laboratóriu  nasionál ne’ebé eziste ona,” Tane ninia rekomendasaun.

Bainhira Governu la investe iha Laboratóriu bá Instituisaun Estadu rua ne’e maka sei kria prejuízu bá Estadu, bainhira Instituisaun Estadu ne’ebé hala’o kna’ar inspesaun, kontrolu no fiskalizasaun laiha fasilidade, maka sira ninia atuasaun bele prezudika Estadu rasik.

Advertisement

Orsamentu Retifikativu AIFAESA nian ne’ebé foin lalais aprovadu iha Parlamentu Nasionál ho valór millaun $1.015.115, pasa ho votu a-favór 59, kontra 0, no abstensaun 4.

Orsamentu ne’e fahe bá kategoria Saláriu no Vensimentu $861.221, Béns no Servisu $95.614, Transferénsia Públika $11.280, Kapitál Menór $47.000, Kapitál Dezenvolvimentu laiha.

Nune’e mós orsamentu bá Instituto Para a Qualidade Timor-Leste, I.P (IQTL) ho valór $1.108.037. Fahe bá kategória Saláriu no Vensimentu $494.396, Béns no Servisu $473.591, Transferénsia Públika laiha, Kapitál Menór $140.050, Kapitál Dezenvolvimentu laiha.

Rezultasaun votasaun, a-favór 55, kontra 0, no abstensaun 9.

Jornalista: Rogério Pereira Cárceres

Advertisement

Kontinua Le'e
Advertisement
Hakarak Hato'o Komentariu?

Husik Hela Komentariu

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Ekonomia

Indonesia Salurkan Rp 4,4 Miliar Dukung Program Reformasi Manajemen Keuangan Timor-Leste

Published

on

Hatutan.com, (16 Mei 2024), Dili– Pemerintah Republik Indonesia melalui Lembaga Dana Kerja Sama Pembangunan Internasional (LDKPI) atau Indonesian AID menyalurkan bantuan dengan nilai Rp 4,4 miliar untuk pelaksanaan program reformasi manajemen keuangan Timor-Leste (Financial Management Reform Program): Development of Public and Private Accounting Standards dan Executive Development Program: Indonesian Government Financial Management System Training for Timor-Leste.

(more…)

Kontinua Le'e

Ekonomia

18 Maiu 2024, Aero Dili Lansa Vou Dahuluk Díli-Oecusse

Published

on

Hatutan.com, (14 Maiu 2024), Díli—Aviaun komersiál Timoroan nian, Aero Dili, Sábadu 18 fulan-Maiu 2024, halo inaugural flight ka lansa vou dahuluk bá Rejiaun Administrativu Espesiál Oe-Cusse Ambeno (RAEOA).

(more…)

Kontinua Le'e

Ekonomia

ENERPROCO Vs Timor Gap, Prontu Ona bá Tribunál Arbitrajen iha Singapura

Published

on

Hatutan.com, (14 Maiu 2024), Díli—Kompañia konsultór  internasionál ENERPROCO  rejistu ona kazu disputa kontratuál hasoru empreza estatál Timor nian, Timor Gap tanba sira konsidera jestór atuál Timor Gap hapara sira-nia kontratu la tuir prosedimentu kontratuál inklui seidauk halo pagamentu bá sira tuir fatura ka invoices lima (5) ne’ebé mak sira submete ona bá Timor Gap.

(more…)

Kontinua Le'e
Advertisement

Trending