Hatutan.com, ( 13 Novembru 2024), Díli — Orsamentu Jeral Estadu (OJE) 2025 ne’ebé aloka ba ba gabineti Primeiru-Ministru (PM), Xanana Gusmão ho montante $3,884,402 pasa iha diskusaun espesialidade iha Parlamentu Nasionál, Kuarta (13 /11/2024).
Lee Mós: OJE 2025 bá PN $23,509,772 Pasa iha Espesiálidade

PN aprova iha espesialidade OJE 2025 ne’ebé aloka bá Gabineten Primeiru-Ministru, Kuarta (13/11/2024). Foto/Tome da Silva
Hosi montante orsamentu $3,884,402 ne’e loka bá kategoria sira hanesan saláriu no vensimentu $1,137,348, bens no servisu $2,387,054, Transferênsias Públikas 0, Kapitál Menór $360,000, Kapitál Dezenvolvimentu 0 ka laiha.
Durante diskusaun iha intervensaun husi membru Bankada Fretelin, Nurima Ribeiro Alkatiri hateten tuir nia fisklalizasaun katak orsamentu ne’ebé mak propoin husi governu la koresponde ba prioridade sira ne’ebé governu aprejenta iha nia programa, no la koresponde ba promesa sira ne’ebé governu ho partidu sira halo durante kampaña.
“Ami haree katak orsamentu ida ne’e la foku ba bem-estar povu, ba sidadaun no sustentabilidade nasaun nian, tanba alokasaun orsamental nian barak liu ba deit atu alimenta makina estadu, ka selu salariu no bem servisu, maibe ba área sira setór produtivu ne’ebe nesesariu ne’ebé refleta direitamenta ba povu nia moris ne’e ladun iha alokasaun ne’ebe efikas, la nesesariu, tanba ida ne’e ha’u hanoin proposta sira ne’e iha razaun atu aprejenta,” Deputada Nurima Ribero Alkatiri, iha plenária durante debate OJE 2025 faze espesialidade.
Iha biban ne’ebe bankada CNRT , deputada Maria Gorumali Barreto iha nia intervensaun husu ba deputadu sira atu labele hamosu konfujaun ba iha proposta ne’ebe governu aprejenta ne’ebé haree liu ba gabineti Primeiru-Ministru nia programa, hanesan funsionamentu dezenvolvimentu institusional.
“Sé ohin ha’u rona husi deputadu sira ne’ebé mak proponente no mós opozisaun dehan osan ida ne’e labele liu prezidente nian, ha’u hanoin ita halo konfuzaun ona, uluk ita lakoalia ida ne’e, agora iha governu ida ne’e ita hamosu fali konfuzaun ida-ne’e, mais ha’u haree ba iha programa funsionamentu no dezenvolvimentu institusional ne’e ita haree liu ba iha jestaun admistrasaun oinsa atu bele fo apoiu ba iha programa governu nian sira seluk,” Nia afirma
Hatan ba iha intervensaun husi bankada opozisaun sira ne’e, PM Xanana esklarese katak IX governu pronu atu aprende no servisu hamutuk hodi gasta osan ho reponsabilidade.
“Aprende barak, ha’u ohin temi opzisaun ida, opozisaun polítika karik, ekonomika karik, ami sempre aprende ho matenek sira ne’ebé mosu iha PN, tanba ita tenke aprende ba malu, tanba husi loron rua ba kotuk husi proposta sira ne’e, temi hela deit mak mina-rai atu hotu ona, ho lisaun politika, ekonomika ne’ebe ami simu dadauk ami sei buka hadi’a an hodi bele kumpre ita-boot sira nia mehi,” Xanana esklarese.
Iha debate faze espesialidadeba loron daruak OJE 2025 ba gabineti PM, iha proposta haat mak hanesan proposta numeru 10, proposta numeru 26, proposta numeru 28 no proposta numeru 30, ne’ebé proponente mai husi bankada opozisaun, deputadu Maria Angelina Sarmento husi bankada PLP, deputadu Antoninho Bianco husi bankada Fretilin , deputada Lidia Norberta dos santos husi bankada Fretilin la passa.
Aprovasaun dotasaun orsamentu 2025 bá Gabinete PM ho montante $3,884,402, aprova ho votus a-favór 42, kontra 9 no abstensaun 12.
Jornalista : Leopoldina de Carvalho