Connect with us
Pakote Ahi

Nasionál

Tinan 20 Ukun-Án, Seidauk Iha Lei Própriu Bá Atribuisaun Sertifikadu Rai

Published

on

Hatutan.com, (14 Janeiru 2022), Díli-Timor-Leste restaura nia independénsia to’o mai agora besik tinan-20 ona (20 Maiu 2002-2022), maibé to’o agora seidauk iha lei própriu bá atribuisaun sertifikadu rai orijinál ba na’in bá rai sira.

Rai Estadu balun iha área Bebonuk, Díli, ne’ebé Estadu estabelese kontratu arrendamentu ho empreza balun maibé to’o agora abandonadu. Foto/Hatutan.com

Governu liuhusi Sekretaria Estadu Terras no Propriedade (SETP) halo ona levantamentu dadus ba rai iha territóriu nasionál liuhusi projetu rua, maka Projetu Ita Nia Rai no projetu husi Sistema Nasionál Kadastru (SNC) hodi halo levantamentu ba rai no ikus liu atribui sertifikadu de rejistu ba komunidade nia rai.

“SETP seidauk bele atribui sertifikadu rai ba komunidade, tanba daudaun ne’e seidauk iha lei própriu ba atribuisaun,” Diretór Jerál Terras no Propriedade, Rodrigo de Mendonça, hateten hodi responde Hatutan.com iha ninia knar fatin, Díli, Sesta (14/01/2022).

Rekizitu atu hetan sertifikadu  rejistu maka rai ne’ebé laiha disputa no laiha reklamasaun bazeia ba dokumentu sertifikadu ne’ebé bei’ala rai hela iha tempu portugés no indonézia ne’ebé sei konsidera hanesan direitu perfeitu, tanba ne’e tuir dadus husi levantamentu SNC iha territóriu Timor identifika katak área Metinaro maka SETP konsege atribui sertifikadu rejistu ba komunidade tanba prienxe rekizitu ne’ebé iha.

Advertisement
Monta Publisidade

Nia informa, atribuisaun sertifikadu sei haree ba aspetu rua, primeiru direitu primária maka SETP sei fó títulu rai no direitu perfeitu (hak milik) tuir dokumentu ne’ebé iha, signifika rai ne’ebé bei’ala rai hela iha tempu portugés no indonézia, segundu direitu sekundáriu maka SETP sei fó depende ba utilizasaun liuhusi arrendamentu, tanba laiha dokumentu maibé atribuisaun sertifikadu ida ne’e sei depende ba lei rejistu perdial ne’ebé to’o agora seidauk iha, tanba ne’e daudaun ne’e SETP bele fó de’it maka sertifikadu rejistu hodi hein lei atribuisaun ne’e iha.

Rezultadu husi levantamentu rai iha territóriu hatudu katak hirak ne’ebé rejistu hanesan rai privadu hamutuk 310.000, tanba ne’e uainhira lei rejistu perdial sai maka SETP sei atribui uluk sertifikadu ba sira.

“Disputa ne’ebé ami rejista iha sistema hamutuk 55.000 kazu husi munisípiu 12, inklui Dili ne’ebé presiza rezolve,” nia hateten.

Hirak ne’ebé rejistu hanesan rai privadu hamutuk 310.000 ne’ebé la’ós iha disputa no ida ne’e maka prepara bainhira lei ne’e iha maka atu fó títulu ba iha primeira faze nian.

Nia esplika rai Estadu ne’ebé Governu fó ba ema aluga iha kategoria tolu, primeiru kontratu arrendamentu abitasaun tuir zona klase no medida rai ka uma ho mínimu kada fulan $10.00 to’o $50.00, segundu ba kontratu arrendamentu negósiu mínimu $25.00 to’o $500.00, ba kontratu investimentu $500.00 no arrendamentu ba ema Timor oan diferente ho ema estranjeiru tanba estranjeiru sei aumentu 50% kada fulan.

Advertisement
Monta Publisidade

Husi kontratu arrendamentu ba kategoria tolu ne’e, iha tinan 2021 SETP konsege hatama reseita ba kofre Estadu ho montante millaun $3,4, maibé montante ne’e diferente ho tinan 2020 ne’ebé konsege kobre millaun $4,3 ba kofre Estadu.

Jornalista: Carmelita Isaac

 

Advertisement
Monta Publisidade
Kontinua Le'e
Advertisement
Monta Publisidade
Hakarak Hato'o Komentariu?

Husik Hela Komentariu

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Nasionál

Estadus Unidus Hili Timor-Leste Parseria bá Inisiativa Dezenvolvimentu Demokrátiku

Published

on

Hatutan.com, (31 Marsu 2023), Díli-Administradór hosi Estadus Unidus nia Ajénsia bá Dezenvolvimentu Internasionál (USAID, sigla ingles), Samantha Power anunsia katak Timor-Leste selesiona nu’udár nasaun parseiru ida entre sia (9) bá inisiativa Parseria bá Dezenvolvimentu Demokrátiku (PDD, sigla ingles) durante loron dahuluk iha Simeira bá Demokrasia 2023.

(more…)

Kontinua Le'e

Nasionál

Prezidente Repúblika Husu Komunidade Apreende Hamutuk Ho Voluntáriu Sira Hosi Peace Corp

Published

on

Hatutan.com, (30 Marsu 2023), Díli—Prezidente Repúblika (PR), José Ramos-Horta husu bá Timor oan sira atu apreende hamutuk ho Voluntáriu sira hosi grupu Korpu da Pás (Peace Corp) hosi Amérika atu dezenvolve dezenvolve komunidade, suku no aldeia.

(more…)

Kontinua Le'e

Nasionál

Proposta Alterasaun Lei Kona-bá Kriasaun CAC Tenke Haree bá Interese Estadu

Published

on

Hatutan.com, (29 Marsu 2023), Díli-Senior Managament Comissão Anti-Corrupção (CAC) kompostu hosi Komisáriu Sérgio Hornai, Komisáriu Adjuntu Alexandre Freitas, Augosto Castro, Luis Sampaio ho asesor sira hosi CAC husu bá Parlamentu Nasionál (PN) atu tetu ho prudente no haree bá interese Estadu bainhira halo alterasaun Lei Nu.8/2009 15 Jullu, kona-bá kriasaun CAC.

(more…)

Kontinua Le'e
Advertisement Monta Publisidade

Trending