Hatutan.com, (26 Agostu 2022), Díli—Semináriu internasionál Dili Dialogu Forum (DDF) 2022 bá loron daruak, Sesta (26/08/2022), ne’ebé organiza hosi Conselho de Imprensa de Timor Leste, hahú ho “minutu ida hakmatek” hodi hanoin hikas Saudozu jornalista no ativista Badinho Guterres ne’ebé mate iha trajédia Kulu-hun, Dili, iha tinan 1999.

Lee Mós : Saudozu Bedinho, jornalista no ativista

Saudozu Bedinho nia lia-menon. Dok.CI

Saudozu Bedinho ho naran kompletu Bernardino Afonso Guterres, mate tanba hetan tiru hosi Polísia Repúblika Indonézia  (POLRI) hosi Kontinjente Lorosa’e, iha Kulu-hun de Baixu, Dili,  26  fulan-Agostu 1999.

Saudozu Bedinho, Ossu-oan ne’ebé moris iha loron 26 fulan-Jullu 1974, nu’udar oan hosi Bernardino da Costa Guterres no Quiteria da Costa Guterres, hanesan joven frente klandestina kontra atividade okupasaun Indonézia iha Timor-Leste no mós hola parte iha movimentu demokratizasaun iha Indonézia.

Trajédia Kulu-hun ne’e, alem-de Saudozu Bedinho hetan tiru no mate, nia maluk joven na’in tolu (3) seluk mós mate, maka hanesan; Saudozu  Virgílio Rodrigeus da Costa, Saudozu Adelino de Jesus da Silva, ho Saudozu Atanazio Moniz Mesquita.

Prezidente Conselho de Imprensa (CI), Virgilio da Silva Guterres, ne’ebé prezide “minutu ida hakmatek” ne’e hateten, iha sekuénsia fulan-Agostu to’o Dezembru, kada tinan, hanesan tempu ida ne’ebé nakonu ho memória triste no hanoin hikas kontribuisaun jornalista timoroan ho jornalista internasionál sira-nia kontribuisaun bá prosesu luta bá ukun rasik an.

Hahú hosi fulan-Agostu, hanoin hikas jornalista no ativista Bernardino Guterres “Bedinho” nia mate iha loron 26 fulan-Agostu 1999.

Iha fali fulan-Setembru, hanoin hikas jornalista Sander Tunes nia mate iha loron 21 fulan-Setembru 1999 iha Becora-Dili ho jornalista Agus Mulyawan nia mate iha loron 25 fulan-Setembru 1999 iha trajédia Apikuru-Lautem.

Iha loron 16 fulan-Outubru kada tinan, hanoin hikas trajédia Balibo ne’ebé rezulta jornalista na’in-lima mate, ikus mai koñesidu ho naran Trajédia Balibo-Five iha loron 16 fulan-Outubru 1975.

Jornalista na’in-lima (5) ne’ebé forsa Indonézia sira oho iha trajédia ne’e mak hanesan Greg Shackleton, Gary Cunningham, Tony Steward hosi Channel 7, reporter Malcolm Rennie ho Brian Petersen hosi Channel 9.

 Iha fulan-Novembru, hanoin hikas jornalista Kamal Bin Ahmed Bamadhaj nia mate iha trajédia 12 fulan-Novembru 1991.

Iha fulan-Dezembru hanoin hikas jornalista Reger East ho Saudozu Francisco Borja da Costa nia mate.  Jornalista Roger East mate iha ponte Kais, Díli iha loron 7 fulan-Dezembru 1975 no Saudozu Francisco Borja da Costa, poeta timoroan ne’e hetan oho hosi tropa Indonézia iha loron 07 fulan-Dezembru 1975.

“Mai ita fó onra no hanoin hikas jornalista no ativista hotu nia mate, espesialmente bá loron ohin hanoin hikas Saudozu ativista no jornalista Bedinho Guterres nia mate tanb defen ukun rasik an. Bá sira hotu, hakru’uk halo minutu ida hakmatek,” Virgilio Guterres hateten hodi hahuu “minutu ida hakmatek” iha ámbitu   serimónia DDF 2022 ne’ebé hala’o iha Salaun Lalini Larigutu, CNE, Dili.

Jornalista : Luciana Verdial