Hatutan.com, (03 Dezembru 2022), Díli—Timor-Leste (TL) lakon belun di’ak Jornalista ativista Australiana Jill Jolliffe ne’ebé hahú hatudu nia apoiu ba povu ida-ne’e nia ukun rasik-aan iha kedan tinan 1974.

Jill Jolliffe ho Nino Konis Santana iha tinan 1994. Foto espesiál.
Maski Hatutan.com seidauk hetan informasaun detalla kona-bá tipu moras ne’ebé hakotu Jill Jolliffe nia peregrinasaun iha mundu (mate) maibé, hafoin rona novidade triste ida ne’e, povu Timor-Leste maioria hato’o ona sira nia sentidu péssames ba família ne’ebé lakon, liu hosi média sosiál.
Lee Mós: Estadu TL Prontu Apoia Família Max Stahl iha Kualkér Situasaun
Iha dokumentu balun ne’ebé Hatutan.com asesu hateten katak, nu’udár jornalista no ativista Jill Jolliffe asiste prosesu dekolonizasaun iha Timor és to’o ba loron 10 antes Indonézia invade RDTL.
“Jill Jolliffe mak halo gravasaun audio ba Loron Proklamasaun Independénsia Unilaterál RDTL nian ne’ebé FRETILIN proklama iha 28 Novembru, halo gravasaun audio ba investidura Presidente Repúblika iha 29 Novembru no mós posse ba Governu Dahuluk RDTL nian iha 30 Novembru 1975. Gravasaun sira ne’e agora prezerva iha Arkivu Austrália no Iha Centro Nacional Chega!, Balide, Díli,” Hatutan.com sita komunikadu.
Durante Okupasaun Indonézia, Jill Jolliffe kontinua mobiliza solidariedade internasionál ba Luta Timor nian, hola parte mós iha Ró Lusitânia Espresso ne’ebé atu mai Timor iha 1991 maibé Indonézia la autoriza.
Hafoin ukun-aan, Jill Jolliffe kontinua halo servisu ho Eis Prizoneiru Politiku Timoroan sira hodi dokumentu prizoneiru sira nia Memoria iha programa Memoria Viva ne’ebé daudaun ne’e arkivu mós iha Arkivu Centro Chega! nian.

Jornalista ativista Australiana Jill Jolliffe.
Iha 2017, Jill hahú moras no liu hosi Pedidu Primeiru Ministru nian iha tempu ne’ebá Dr. Rui Maria Araújo, Centro Chega! reprezenta governu Timor-Leste fó apoiu orsamentu hodi apoia tratamentu saúde ba Jill Jolliffe.
“Timor-Leste lakon Belun ida ne’ebé grava Memória luta Povu Timor-Leste nian ba ukun rasik-aan ho espíritu ne’ebé aas tebes tanba Jill fiar ba Povu Timor-Leste nia persistência no solidáriu umana,” haktuir iha komunikadu.
Kona-bá novidade triste ne’e, Primeiru Ministru (PM) Taur Matan Ruak mós hato’o ona sentidu péssames ba família enlutada.
“Iha loron ohin Timor-Leste lakon nia belun di’ak, Jill Jolliffe, jornalista no ativista Australina, ne’ebé durante ita-nia luta ba ukun rasik an, fó apoiu maka’as mai ita nia prosesu auto determinasaun. Profunda pêsames condolências ba Saudoza Jill Jollliffe nia famílias. Paz a sua Alma!,” Hatutan.com sita komunikadu.
Jill Jolliffe moris iha tinan 1945, nia mós asiste direta forsa Indonézia sira bainhira hahú tama mai Timor Leste iha Septembru 1975.
Jill mak halo reportajen kona-bá Jornalista nain lima ne’ebé mate iha Balibo Outubru no Cruz Vermella Internasional mak transporta mai Dili loron haat antes forsa Indonézia halo serku sidade iha 07 Dezembru 1975.
Iha tinan 1978 Jolliffe muda bá Portugál, iha ne’ebé nia halo nafatin reportajen prosesu luta Timor Leste nian no kontinua halo reportajen ba The Guardian, The Sunday Times, The Age, Sydney Morning Herald, no BBC. Ikus mai nia hela permenete iha Darwin Austrália to’o hakotu iia iha loron 03 fulan Dezembru 2022.
Jornalista: Elios dos Santos da Costa