Connect with us
Pakote Ahi

Internasionál

Índise Liberdade Imprensa Mundiál 2023, TL Okupa Númeru 10 Hosi Nasaun 180

Published

on

Hatutan.com, (04 Maiu 2023), Díli Índise Liberdade Imprensa mundiál tinan 2023 versaun Reportagen sem Fronteira  ka Reporters Without Borders (RSF), Timor-Leste (TL) tama iha kategoria Liberdade imprensa di’ak, ne’ebé okupa númeru 10 hosi nasaun 180 iha mundu tomak.

Relatóriu avaliasaun hosi RSF iha tinan ida-ne’e, publika ho tema, Índise Liberdade Imprensa Mundiál tinan 2023 – Jornalizmu Ameasadu Hosi Indústria konteúdu Falsu.

Lee Mós: Índise Liberdade Imprensa, TL Sa’e ba 17 no Di’ak Liu iha Sudeste Aziátiku

Advertisement

Iha publikasaun hosi RSF ne’e hateten katak, edisaun bá dala-21 kona-bá Índise Liberdade Imprensa Mundiál, organizadu kada tinan hosi Reporters Without Borders (RSF), hodi toka kona-bá asuntu boot sira no dalaruma iha mudansa radikál liga ho mudansa polítika, sosiál no teknolojia.

Tuir Índise Liberdade Imprensa Mundiál 2023 – ida ne’ebé halo evaluasaun bá ambiente jornalizmu iha nasaun 180 ho nia área sira, publikadu iha Komemorasaun loron Liberdade Imprensa Mundiál iha 03 fulan Maiu, haree hetan katak, nasaun 31 enfrente situasaun “pior liu”, kona-bá Liberdade imprensa, iha nasaun 42 mak enfrenta situasaun “pior”, nasaun 55 mak enfrenta situasaun “iha problema” no nasaun 52 mak enfrenta situasaun “di’ak” ka “di’ak oitoan”.

Iha mundu sorin balun, ambiente jurnalizmu pior iha nasaun sanulu, no situasaun ne’ebé di’ak liu iha de’it nasaun tolu hosi nasaun sanulu ne’e.

Nasaun Norwegia ninia prestasaun okupa númeru dahuluk durante tinan hitu tuituir-malu, maibé estraorddináriu non-Nordik bá okupasaun iha númeru daruak maka Irlanda, númeru datoluk maka Denmark. Holanda ba da-neen hafoin okupa númeru 22 iha tinan 2021, iha ne’ebé antes ne’e jornalilsta ne’ebé halo kobertura iha área kriminal ho naran Peter R. de Vries hetan oho.

Timor Leste okupa númeru da-sanulu hodi tuir kedan Portugál ne’ebé okupa númeru da-sia.

Advertisement

Iha mós mudansa indise ne’ebé tuun liu. Pozisaun tolu ikus liu okupa hosi nasaun sira iha Azia hanesan Vietnam (178); Tiongkok (179); no Korea Norte (180).

“Índise Liberdade Imprensa Mundiál hatudu volatilidade ne’ebé boot liu iha situasaun hotu-hotu, ho kresimentu no deskrese boot inklui mudansa ne’ebé seidauk no nunka akonetese iha antes, hanesan kresimentu ba pozisaun Brázil nian iha 18 no Senegal deskrese bá pozisaun 31. Instabilidade ida-ne’e mak rezultadu hosi aumentu agressividade hosi autoridade sira iha nasaun barak inklui ostilidade aumenta kontra jornalista iha rede sosiais ninian no mós iha mundu fíziku. Volatilidade  ne’e mós hanesan konsekuénsia hosi kresimentu indústria konteúdu falsa, ne’ebé prodús no fahe disinformasaun inklui prepara fasilidade atu prodús lia falsu,” Hatutan.com sita deklarasaun Sekretáriu Jerál RSF, Christophe Deloire.

Fo hanoin mós katak, Índise Liberdade imprensa globál ne’ebé publika hosi Reportagen sem Fronteira ka Reporters Without Borders (RSF), Timor-Leste iha aumentu duplu, ka sa’e makás hosi 71 iha tinan 2021, ba 17 iha tinan 2022.

Aumentu ne’e hatudu katak, Timor-Leste ninia Liberdade imprensa di’ak liu iha Sudeste Aizátiku iha tinan 2022.

Valór Liberdade imprensa ne’ebé Timor Leste iha, hosi 70.89 iha 2021 ba 81.89 iha tinan 2022.

Advertisement

Komisaun ba peskiza kona-bá Liberdade imprensa ne’e iha ninia espesialista hamutuk na’in hitu. Mai hosi seitór akadémiku no média, RSF dezenvolve metodolojia ne’e atu bele forma índise Liberdade imprensa mundiál ba dala-21.

Jornalista: Rogério Pereira Cárceres

Kontinua Le'e
Advertisement
Hakarak Hato'o Komentariu?

Husik Hela Komentariu

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Internasionál

Ramos-Horta bá Portugál-EUA, Partisipa Aniversáriu Revolução dos Cravos

Published

on

Hatutan.com, (22 Abríl 2024), DíliPrezidente Repúblika (PR), José Ramos-Horta hamutuk ho delegasaun semo bá Portugál hodi partisipa aniversáriu Revolução dos Cravos bá dala-L (50).

(more…)

Kontinua Le'e

Internasionál

Xanana Konvida Sylvia Earle Atu Fahe Esperiénsia bá TL Kona-bá Kuidadu Tasi

Published

on

Hatutan.com, (20 Abríl 2024), Díli— Primeiru-Ministru (PM), Kay Rala Xanana Gusmão konvida Péritu American Marine Biologist and Oceanographer, Sylvia Earle atu hala’o vizita mai Timor-Leste (TL) hodi fahe esperiénsia kona-bá diviorsidade tasi nian.

(more…)

Kontinua Le'e

Internasionál

PM Xanana ho PM Dominica Roosevelt Skerrit Diskute Kooperasaun Rai-Rua

Published

on

Hatutan.com, (20 Abríl 2024), Díli—Primeiru-Ministru (PM), Kay Rala Xanana Gusmão akompaña hosi Embaixadór Timor-Leste iha Brusselas, Jorge Trindade de Camões no ekipa Gabinete Fronteira Marrítima no Terrestre hala’o enkontru ho Primeiru-Ministru (PM) Commonwealth of Dominica, Roosevelt Skerrit hodi deskute kooperasaun bilaterál entre rai rua nian ne’ebé sei estabelese iha tempu besik.

(more…)

Kontinua Le'e

Trending