Hatutan.com, (04 Outubru 2023), Díli—Folin mina (kombustivel) atuál sa’e maka’as iha merkadu Timor-Leste tanba influénsia hosi mina matak nia folin ne’ebé hahú sa’e iha fulan-Agostu mai to’o fulan-Outubru 2023 iha merkadu internasionál.
Lee Mós: Presu Kombustível iha Díli Tendénsia Sa’e
Mikrolete 010 hahú halo greve tanba mina folin sa’e. Foto/Tome da Silva
Tuir gráfiku kona-bá presu ka folin kombustivel mundiál nian katak hahú fulan-Novembru 2022, folin mina matak $70.00 kada barríl no to’o mai inísiu fulan-Janeiru 2023 sa’e bá $80.00 kada barríl.
Hosi fulan-Agostu 2023 to’o mai fulan-Outubru 2023 ne’e, mina matak sa’e ona bá $90.00 kada barríl no besik atinje ona to’o $100.00 kada barríl.
Nai’n bá empreza Esperansa Timor Oan (ETO), Nilton Telmo Gusmão dos Santos, ne’ebé Hatutan.com konfirma kona-bá situasaun mina folin sa’e maka’as iha Timor-Leste hateten mina ka kombustivel folin ohin sa’e maka’as la’ós tanba espekulasaun, maibé realidade folin mina mundiál ne’ebé hahú sa’e maka’as dezde fulan-Outubru to’o Dezembru tinan 2022 to’o mai ohin loron.
“Mina folin loron-loron sa’e maka’as iha rai-li’ur. Laiha espekulasaun nem-uitoan husi importadór ETO ka PERTAMINA Timor Internasionál, SA no mós retallista sira, tan importadór no retallista sira/bomba mina sira la prodús mina, maibé sosa mina hosi merkadu internasionál tan ne’e nia folin sa’e tuir folin mundiál tan Timor la adopta merkadu subsídiu,” Nilton Gusmão informa.
Grafiku mina folin iha merkadu internasional. Foto/repro
Empreza ETO nu’udár empreza Timoroan ne’ebé durante ne’e sai hanesan empreza fornesedór kombustivel boot iha Timor-Leste, aleinde empreza internasionál PERTAMINA Timor Internasionál SA no empreza SACOM group.
Transporte Públiku Greve
Iha Kuarta, 04 fulan-Outubru 2023, hahú tuku 08.00 dadeer Otl, motorista transporte públiku sira, hanesan mikrolete komesa organiza malu halo greve no ejije atu hasa’e tarefa mikrolete nian tanba mina folin sa’e ona hosi $1.27 sentavu to’o ona $1.33 sentavu
“Ami halo greve tanba mina folin sa’e no spasajeiru sira selu balun $10 sentavu de’it, balun $1 sentavu no balun fali ema na’in-tolu (3) tun selu $25 sentavu. Tanba mina folin sa’e ami hakarak Governu hasa’e trafa mikrolete bá $25 sentavu kada pasajeiru,” Adriano Sousa Martins, motorista mikrolete 010 área Comoro, Díli hateten.
Motorista mikrolete 010, Leonardo Soares haktuir, “Ami halo greve ne’e tanba la’ós mina folin karun de’it, maibé pasajeiru sira mós la hanoin ami. Sira sa’e husi dook hanesan Bidau mai Comoro selu de’it $15 sentavu.”
Mikrolete 010 iha Díli Greve tanba mina folin sa’e, Kuarta (03/10/2023). Foto/Tome da Silva
Motorista sira-ne’e fó sasin katak mina folin antes ne’e; gazolina folin $ 1.10 sentavu sa’e bá $1.27 sentavu agora sa’e tiha bá $1.29 sentavu kada litru, no gazóleu agora sa’e $ 1.33 sentavu kada litru.
Hosi sorin seluk Saturnina Sarmento, nu’udár pasajeiru no komunidade propoin bá pasajeiru maluk ka komunidade sira komprende situasaun mina folin sa’e. maibé husu bá motorista transporte públiku sira tula pasajeiru labele hatún de’it iha dalan-klaran.
Tuir observasaun Hatutan.com nian iha fatin abastesimentu kombustivel tolu iha Díli laran, hanesan iha ETO Fatuhada (antigu estasaun Mira Mar nian) ho folin gazóleu $1.33 sentavu kada litru no gazolina $1.29 kada litru.
Iha fatin abastesimentu mina Aitula Fuel gazolina $1.29 sentavu kada litru no gazóleu $1.33 kada litru no iha fali sentru Abastesimentu Mãe da Grasa, Tasi-Tolu fa’an gazolina $1.33 kada litru no gazóleu $1.34 kada litru.
Jornalista : Leopoldina de Carvalho