Hatutan.com, (04 Outubru 2023), Díli—Konsellu Ministru (KM) aprova ona projetu Proposta Rezolusaun Parlamentu Nasionál (PN) nian ida, ne’ebé aprezenta hosi Ministra Finansa (MF), Santina José Rodrigues F. Viegas Cardoso ba ratifikasaun, adezaun ba Konvensaun Internasionál kona-bá Sistema Armonizadu Dezignasaun no Kodifikasaun Merkadorias.
Sorumutu Konsellu Ministru Estraordináriu iha Palásiu Governu-Díli, Segunda (02/10/2023). Foto: Elio dos Santos da Costa.
Konvensaun Internasionál kona-bá Sistema Armonizadu Dezignasaun no Kodifikasaun Merkadorias ne’ebé selebra iha Bruxelas, iha loron 14 fulan-juñu tinan 1983, no ba aseitasaun hosi Protokolu Emenda ba Konvensaun ne’ebé elabora ona hosi Konsellu Kooperasaun Aduaneira iha loron 24 fulan-juñu tinan 1986.
Lee Mós: Estadu Presiza Aselera Ratifikasaun Konvensaun Internasionál Direitu Bá Ema ho Defisiénsia
“Konsidera katak, Konvensaun Internasionál ida-ne’e adota nomenklatura pautál [lista kategorias hosi tarifa sira] ne’ebé hanesan iha nível universál, ne’ebé Timor-Leste tuir ona no ho konsiderasaun katak, Timor-Leste nu’udár membru Organizasaun Mundiál Alfándegas, no iha hela prosesu adezaun ba Organizasaun Mundiál Komérsiu no ba Asosiasaun Nasoins Sudeste Aziátiku, integrasaun Timor-Leste iha sistema komérsiu internasionál sei hametin ho adezaun ba Konvensaun ida-ne’e,” Hatutan.com sita Komunikadu nu’udár rezultadu Reuniaun KM Kuarta (04/10/2023).
Konsellu Ministru Aprova mós projetu Dekretu Governu, ne’ebé aprezenta hosi Ministra Finansas, Santina José Rodrigues F. Viegas Cardoso, kona-bá alterasaun dahuluk hosi Dekretu Governu n. 18/2022, loron 11 fulan-maiu, ne’ebé regula programa orsamentál sira.
Esperiénsia implementasaun hosi orsamentasaun tuir programa rekomenda hodi halo ajusta ki’ik sira ba diploma ne’e, liuliu kona-bá limitasaun hosi númeru programa sira ne’ebé relasiona ho despeza investimentu no estruturasaun programa ne’ebé iha relasaun ho despeza sira funsionamentu nian.
Tanba ne’e, kona-bá konstrusaun programa orsamentál sira, estabelese agora katak kada títulu orsamentál bele inklui, másimu, programa tolu ne’ebé asosia ba despeza investimentu nian. Programa ne’ebé destina ba despeza funsionamentu ne’e sei subdivide ba sub-programa ne’ebé abranje funsionamentu institusionál no dezenvolvimentu institusionál.
Kona-ba programa sira ne’ebé relasiona ho despeza investimentu, hirak-ne’e sei fahe ba sub-programa ne’ebé korresponde ba área atuasaun servisu oioin no entidade Setór Públiku Administrativu nian, exetu títulu “Dotasaun Jerál Estadu” no títulu espesiál sira ne’ebé la iha baze orgánika.
Konsellu Ministru mós Aprova projetu Dekretu Governu ne’ebé aprezenta mós hosi Ministra Finansas, Santina José Rodrigues F. Viegas Cardoso, ba alterasaun dahuluk hosi Dekretu Governu n. 19/2022, loron 11 fulan-maiu, kona-ba klasifikadores orsamentais.
Atu fasilita kompriensaun hosi klasifikasaun ekonómika foun reseita no despeza públika nian, ho objetivu atu redús kategoria reseita ba ualu no despeza ba lima, ne’ebé mantein, detalle ne’ebé hanesan iha nivel rubrika no sub-rubrika.
Aproveita mós, hodi ajusta kódigu klasifikasaun ekonómika no klasifikasaun funsionál, atu halo detalla kategoria operasaun estraorsamentál sira, nune’e mós atu halo korresaun ki’ik ba klasifikasaun.
Jornalista: Vito Salvadór