Hatutan.com, ( 23 Maiu 2024), Díli—Antigu Prezidente Autoridade Rejiaun Administrativu Oé-Cusse Ambeno (RAEOA), Mari Alkatiri, Kinta (23/05/2024), hatama keixa bá Ministériu Públiku kontra Prezidente RAEOA atuál Rogério Tiago de Fátima Lobato tanba konsidera buska ne’ebé Rogério Lobato ho ekipa halo bá nia rezidénsia iha Fulolo, Aldeia Sanane, Suku Costa, Sub-Rejiaun Pante Makasar, ilegál no kontra Lei ne’ebé vigora.
Lee Mós: CAC Kontinua Halo Averiguasaun bá Prossesu “Fa’an” Uma Estadu Fulolo
![](https://www.hatutan.com/wp-content/uploads/2024/05/Alkatiri-300x214.jpeg)
Mari Alkatiri entrega dokumentu sira bá MP, Kinta (23/05/2024). Foto/Leopoldinha de Carvalho
Hafoin halo keixa no entrega dokumentu ka prova balun bá AM, Mari Alkatiri hateten bá jornalista sira katak, nia konsidera Prezidente RAEOA Rogério Lobato ho nia ekipa halo krime tanba halo buska bá nia rezidensia iha Fulolo sem iha karta notifikasaun ruma, tanba rai refere mak rai estadu, maibe uma privadu tanba konstrui bazeia bá lei.
“Ha’u mai keixa ida, keixa krimi, tanba ha’u nia uma iha Oé-Cusse prezidente autoridade ho nia ema sobu tiha odamatan hotu, husi portaun to’o kuartu sira, ne’e violasaun, priopridade privada, ne’ebe ha’u simu hanesan posse atu sai priopridade tinan naruk ona. Tanba ne’e keixa krime, ne’e iha kondenasaun kriminal no mós bele iha kondenasaun sivio nian,” Alkatiri hateten.
Nia esplika Keixa ne’e kontra prezidente autoridade RAEOA Rogério Tiago Lobato ho nia sekretáriu rejionál balun, ho asesor balun ne’ebe naran mensiona hotu iha dokumentu ne’ebé entrega ona bá MP.
“Se Hau dehan ne’e iha violasaun hanusa mak iha koordenasaun, se iha kordenasaun la persija sobu odamatan, la persija tama kuartu hotu, haree sasan saida mak iha, saida mak laiha, jeleira hotu sira loke hotu, buat hotu-hotu, hau nia governante iha ne’ebá mak akompaña sira para halo vizita se hau autoriza, se ha’u la autoriza nia labele tama. Sé ne’e desizaun Tribunál karik, ne’e oinseluk,” Mari Alkatiri lamenta.
Nia esklarese katak tanba laiha kordenasaun, nune’e nia parte halo keixa krimi, nune’e Alkatiri fó konfíansa tomak bá setor judísiariu iha Timor-Leste tanba ajuda harii ona sistema ne’e iha primeira lejislatura kedas.
Liga ho deklarasaun husi prezidente RAEOA nian ne’ebe antes ne’e hateten katak se deit bele uja rezidénsia Fulolo bainhira iha simu knar hanesan prezidente autoridade, Mari Alkatiri konsidera
Prezidente Autoridade RAEOA la dun entende lei, tanba iha ne’ebé mak halo uma atu ema seluk bá ukun. Nune’e, Alkatiri husu MP atu fó prioridade bá keixa ne’e tanba nia hatene buat sira ne’e akontense tanba iha tendensia atu fó sala ba ema seluk fó preseguisaun, atu halo vingansa ne’e par atu halo manipulasaun bá iha povu nia opiniaun.
Rezidénsia Fulolo iha Disputa
![](https://www.hatutan.com/wp-content/uploads/2023/08/Dokumentu-Fulolo3-225x300.jpeg)
Dokumentu ofisiál ne’ebé Hatutan.com assesu kona-bá promessa kompra no venda entre Autoridade RAEOA ho prominente kompradór Mari Bim Amude Alkatiri.
Inísiu rezidénsia ne’e konstrui pertense bá patrimóniu Estadu liuliu RAEOA nian, maibé iha tinan sira liubá iha tempu Arsénio Paixão Bano hanesna prezidente Autoridade RAEOA fa’an” tiha bá Mari Alkatiri ho rajaun katak investimentu bá rezidénsia Fulolo ne’e osan mai hosi fundu espesiál dezenvolvimentu nian no ema bele sosa tanba Lei mak fó dalan ka regula atu oinsá osan bele tama fila-fali ba Kofre RAEOA nian.
Tuir dokumentu ne’ebé Hatutan.com assesu kona-bá promessa kompra no venda entre Autoridade RAEOA, Arsénio Bano ho nia sede iha Pante Makasar, Oecusse Ambeno Timor Leste, ho nia aktu reprezentada bá prátika prezenta aktu konforme termu dispostu iha artigu 24 númeru 1 alinea a) no p) hosi estatutu Rejiaun, aprovadu hosi Dekretu Lei númeru 5/2015 loron 22 Janeiru, ho kualidade primeira autogrante no doravante dezignada hanesan Prominente Vendedora no Mari Bim Amude Alkatiri, kazadu tuir rejime bens komuñaun nian adkiridu ho Marina Ribeiro Alkatiri portadór ho kartaun eleitorál númeru 00001001 rezidente iha Bairru Lirio, Suku Motael, Díli, ho kualidade segundu autogrante no doravante dezignadu hanesan prominente kompradór.
Promessa kompra no venda ne’e halo tanba konsidera katak, Primeiru, bazeia bá deliberasaun ho data 05 Outubru 2017, Autoridade RAEOA delibera prosedur bá alienasaun tuir autogrante prédiu ho númeru um dezignadu “Komplexu Rezidensiál Fulolo” iha Oecusse Ambeno, ho repetivus anexos, ho konsiderasaun bá nia kualidade hanesan fundadór Zona Espesiál Ekonomia Sosiál Merkadu Timor Leste no mós hanesan Prezidente dahuluk ba autoridade RAEOA nian.
Segundu, iha realizasaun eskritura kompra no venda imóvel identifikadu tuir prosesu ida bá preparasaun administrativa ho forma atu garante dokumentasaun bá legalidade aktu no tratu sussesivu ho prossesu ne’e labele demora menus hosi fulan ida. Tanba ne’e, parte rua molok iha kolaborasaun atu hakotu kontratu kompra no venda tuir klauzula hitu hanesan tuir mai ne’e:
Klauzula dahuluk, ko’alia kona-bá objetu. Iha klauzula da-ruak nian ko’alia kona-bá Presu no forma pagamentu nian katak, Presu ne’ebé akordadu bá prometida kompra no venda maka $556.889.04.
![](https://www.hatutan.com/wp-content/uploads/2023/08/Dokumentu-Fulolo2-225x300.jpeg)
Dokumentu ofisiál ne’ebé Hatutan.com assesu kona-bá promessa kompra no venda entre Autoridade RAEOA ho prominente kompradór Mari Bim Amude Alkatiri.
Kona-bá pagamentu bá presu ne’ebé mensiona ona iha klauzula anteriór nian feitu ona liu hosi prestasaun mensál sira ne’ebé hanesan ho sussesiva sira ho valor $9.281.49 kada fulan, hahú selu hosi inísiu asinatura prezente kontratu no bele transfere direta ba konta bankária ne’ebé anexa ho titulár RAEOA no ZEESM, Banco BNU Timor ho númeru konta 105285210005, IBAN TL38 0020 10628521000550.
Prominente kompradór mantein ho direitu hosi, iha kualkér momentu líkida bá totalidade presu ne’ebé sei falta bele hetan penalizasaun.
Kontratu ne’e asinadu iha Pante Makasar Oecusse Ambeno 23 Outubru 2017 hosi Autoridade Rejiaun Administrativa Espesiál Oecusse Ambeno reprezenta hosi Prezidente Arsénio Paixão Bano ho prominente Kompradór Mari Bim Amude Alkatiri no akordu ne’e rasik iha ona Diretór Konservasaun Notariadu RAEOA, José Ase Neno Colo ninia liman.
Notariadu RAEOA Konsidera La Prienxe Rekizitu
Serbisu Konservasaun Notariadu Rejiaun Administrativa Espesiál Oecusse Ambeno (RAEOA) seidauk halo kontratu definitivu bá promessa kompra no venda ka “fa’an” uma Estadu iha área Fulolo, entre atuál PA, Arsénio Paixão Bano ho Mari Bim Amude Alkatiri, tanba konsidera la prinxe rekezitus.
Diretór Konservasaun Notariadu RAEOA, José Ase Neno Colo bá Hatutan.com via telefónika, iha loron 21 fulan-Agostu 2023, klarifika katak dokumentu sira ne’ebé Autoridade aprezenta bá parte Notariadu maka karta justifikasaun ka rekomendasaun hosi Diretór Terras no Propriedade Rejionál nian, tau hamutuk ho karta promessa kompra no venda entre parte rua.
Alende ne’e, tau hamutuk mós ho mapamentu sira ne’ebé halo levantamentu iha fulan-Juñu 2023, ho karta solisitasaun dilijénsia hosi Autoridade ho kartaun eleitorál.
![](https://www.hatutan.com/wp-content/uploads/2023/08/Dokumentu-Fulolo1-225x300.jpeg)
Dokumentu ofisiál ne’ebé Hatutan.com assesu kona-bá promessa kompra no venda entre Autoridade RAEOA ho prominente kompradór Mari Bim Amude Alkatiri.
“Hosi karta ne’ebé mak sira hatama ne’e husu ba parte Notariadu atu halo kontratu definitivu kona-bá promesa kompra no venda entre Prezidente Autoridade Arsénio Paixão Bano ho eis Prezidente RAEOA Mari Alkatiri,” José Ase Neno Colo hateten ba Hatutan.com, Segunda (21/08/2023).
Nia mós rekoñese katak, iha kontratu kona-bá rai ne’ebé fa’an rezidénsia iha área Fulolo ne’e iha Aldeia Sanane, Suku Costa, RAEOA, parte rua halo kedan ona promesa iha tinan 2017 no asina ona kompra no venda iha momentu ne’ebá.
Jornalista: Leopoldina de Carvalho