Hatutan.com, (11 Juñu-2025), Díli–Ministériu Turizmu no Ambiente hili Rejiaun Administrativu Espesiál Oé-Cusse Ambeno (RAEOA) sai fatin bá kongresu edukasaun ambientál da-sia nian iha 2027.

Ministru Transportes no Komunikasaun (MTK), Miguel Marques Gonçalves Manetelu. . Foto/Dok
Ministru Transporte no Komunikasaun, Miguel Marques Gonçalves Manetelu, informa Ministériu Turizmu no Ambiente (MTA) husu Konsellu Ministru atu hasai deliberasaun ida tanba iha fulan-Jullu mai iha kongresu edukasaun ambientál husi nasaun sira ko’alia lian Portugés ne’e sei hala’o iha Brazil.
Nia dehan, kongresu ne’e halo iha tinan ne’e, no tinan rua tuir mai Timor-Leste sei husu atu sai kandidatura bá uma-na’in bá kongresu edukasaun ambientál nian iha Timor-Leste tuir planu sei realiza iha tinan 2027.
“Konsellu Ministru aprova deliberasaun ne’e iha fulan-Jullu ne’e ita nia diretór jerál husi ambiente nian sei partisipa iha kongresu da-ualu iha Brazil, no kongresu da-sia ne’e ita husu atu mai halo iha Timor-Leste fatin ne’ebé halo ne’e sira temi kedan sei hala’o iha Oé-Cusse tanba tuir regra sira ne’ebé maka iha kongresu sira ne’e sempre halo iha illa sira ne’ebé fora husi kapitál hanesan sidade rai boot ne’e,” Ministru Turizmu Interinu, Miguel Marques Gonçalves Manetelu hateten bá Jornalista sira iha Pálasiu Governu, Kuarta (11/06/2025).
Ministériu Turizmu no Ambiente hili rai ketan Ambeno hanesan fatin atu halo kongresu da-sia bá edukasaun ambientál.
Konsellu Ministru delibera hodi aprova aprezentasaun kandidatura Timor-Leste nian hodi sai uma-na’in ba Kongresu Internasionál ba Edukasaun Ambientál hosi nasaun sira Lian Portugés– EALUSÓFONA 2027 nian ba da-sia ne’ebé propoin atu hala’o iha Rejiaun Administrativa Espesiál Oé-Cusse Ambeno, husi loron 19 to’o loron 23 fulan-Jullu 2027.
Kongresu ida-ne’e nu’udar plataforma multilaterál privilejiada ida hodi fahe esperiénsia sira, promove kooperasaun internasionál no dezenvolve estratéjia edukasaun ambientál nian ne’ebé komún.
Timor-Leste sei tulun atu hasa’e konxiénsia ambientál iha nasaun ne’e, enkoraja fahe prátika di’ak sira no konsolida papél ativu Timor-Leste nian hodi promove sustentabilidade ekolójika iha espasu CPLP, iha tempu ne’ebé mundu hasoru hela krize ambientál ne’ebé laiha presedente.
Konsellu Ministrus mós deside atu fó responsabilidade ba Ministériu Turizmu no Ambiente atu koordena, hamutuk ho ministériu relevante sira no parseiru nasionál no internasionál sira, asaun nesesáriu hotu-hotu ba preparasaun, organizasaun no realizasaun Kongresu, inklui prosesu formál kandidatura nian.
Autoriza mós submisaun pedidu ko-finansiamentu ho montante $150,000 ba Fundu Espesiál CPLP nian, iha ámbitu orsamentu totál estimativa $500,000 ne’ebé prepara ona iha parseria ho Sentru Edukasaun no Informasaun Ambientál (CEIA, sigla portugés), Asosiasaun Portugeza ba Edukasaun Ambientál (ASPEA, sigla Portugés) no Rede Luzófona ba Edukasaun Ambientál (REDELUSO)
Jornalista: Marcelino Tomae