Connect with us
Pakote Ahi

Polítika

Austrália-Uniaun Europeia Sei Oferese Millaun $11 Atu Prepara Adezaun Totál TL Bá ASEAN

Published

on

Hatutan.com, (10 Abríl 2023), Díli—Nasaun Austrália ho Uniaun Europeia komprometidu sei oferese millaun $11 bá Timor Leste (TL) atu apoia liu tán TL hodi bele sai membru 11 iha organizasaun rejionál Association of South East Asean Nation (ASEAN).

Ministra Negósiu Estranjeiru no Kooperasaun (MNEK), Adaljiza dos Reis Magno hamutuk ho Diresaun Jerál bá Asuntu ASEAN nian, hala’o reuniaun ho parseiru dezenvolvimentu sira kona-bá “Timor-Leste nia integrasaun bá Komunidade ASEAN” iha Auditóriu Kay Rala Xanana Gusmão, iha Ministériu Finansas (MF), Ai-tarak laran, Díli, Segunda (10/04/2023). Foto/Elio dos Santos da Costa.

Apoiu ne’e tanba Austrália ho Uniaun Europeia durante ne’e sempre sai hanesan parseiru di’ak bá TL nia dezenvolvimentu iha área oioin.

Lee Mós: ASEAN Simu Ona Submisaun TL, Ramos-Horta ho Órgaun Soberania Sira Prepara Pré-deklarasaun

Ministra Negósiu Estranjeiru no Kooperasaun (MNEK), Adaljiza dos Reis Magno hato’o asuntu ne’e hafoin hamutuk ho Diresaun Jerál bá Asuntu ASEAN nian hala’o reuniaun ho parseiru dezenvolvimentu sira kona-bá “Timor-Leste nia integrasaun bá Komunidade ASEAN” iha Auditóriu Kay Rala Xanana Gusmão iha Ministériu Finansas (MF), Ai-tarak laran, Díli, Segunda (10/04/2023).

Advertisement

“Aprezentasaun ida-ne’e kona-bá gap, nomós desire outcome. Rezultadu saida mak TL hakarak hetan asisténsia hosi parseiru dezenvolvimentu sira. Tanba-ne’e, Austrália komprometidu atu ajuda millaun $8 no Uniaun Europeia atu ajuda millaun $3,” Adaljiza dos Reis Magno hateten.

Adaljiza dos Reis Magno esplika, sorumutu ida-ne’e akontese tanba hahú kedan iha fulan-novembru 2022, País membru ASEAN sira deklara ho komprometidu katak, sira admite Timor-Leste sai membru ASEAN bá 11.

Nune’e, Governu liuhosi MNEK hanoin kedan atu mobiliza rekursu ne’ebé TL iha, nomós hosi parseiru dezenvolvimentu sira ne’ebé iha ona kompromísu atu ajuda Timor Leste, atu bele prepara aan di’ak liu tán hodi sai membru ASEAN nian iha futuru.

Ministra Negósiu Estranjeiru no Kooperasaun (MNEK), Adaljiza dos Reis Magno.

“Tanba mós ezijénsia iha rai-laran atu identifika ita-nia nesesidade, saida mak ita presiza hosi parseiru dezenvolvimentu sira nune’e sira hakarak hatene saida mak bele ajuda hodi prepara ita-nia rain di’ak liután atu sai membru ASEAN. Ita organiza reuniaun ne’e atu bele tuur hamutuk, diskute atu fó informasaun bá malu kona-bá saida mak ita persiza hosi parseiru dezenvolvimentu sira,” Ministra esplika.

Área espesiliadade tolu ne’ebé ekipa Diresaun Jerál bá Asuntu ASEAN nian aprezenta bá parseiru dezenvolvimentu sira mak hanesan, asuntu Sósiu-kulturál, Polítika Seguransa, nomós ASEAN Economic Community.

“Sira mós hakarak hatene, área ne’ebé mak sira bele ajuda tanba  ita halo reuniaun ida ne’e hodi halo aprezentasaun ida mais detallu, iha kada setór ne’e, kada pílares ne’e hodi sira identifika, nomós halo kompromísiu bá ita, oinsa ajuda tuir ita-nia prióridade,” Adaljiza hateten tán.

Advertisement

MNEK fó ezemplu katak, iha asuntu Sósiu-kulturál ninian mak hanesan bá ema ho defisiénsia sira, direitu labarik sira nian, direitu feto sira-nian.

Kona-bá Politika Seguransa nian, halo armonizasaun bá akordu oioin, iha komérsiu nian oinsá polítika komérsiu ne’ebé mak iha TL armoniza buat hothotu.

“Uluk kuandu laiha armonizasaun, ita adopta tuir nesesidade Timor. Maibé agora ita tuir nesesidade sai membru ASEAN no polítika ASEAN tanba ita integra an ona, integrasaun totál bá bloku rejionál ASEAN ne’e,” Adaljiza esplika tán.

Jornalista: Rogério Pereira Cárceres

Advertisement
Kontinua Le'e
Advertisement
Hakarak Hato'o Komentariu?

Husik Hela Komentariu

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Polítika

Governu Presiza Halo Uluk Estudu Viabilidade Ekonómiku Molok Hasa’e Saláriu Mínimu bá $150

Published

on

Hatutan.com, (01 Maiu 2024), DíliXefe bankada PLP iha Parlamentu Nasionál (PN), deputada Maria Angelina Sarmento husu bá IX Governu Konstitusionál atu halo ulu estudu vibilidade ekonómiku molok foti desizaun hodi hasa’e saláriu mínimu bá traballadór sira iha Timor-Leste hosi $115 bá $150 nune’e labele hatodan no lori impaktu bá fundu petrolíferu iha futuru.

(more…)

Kontinua Le'e

Polítika

FRETILIN Rekomenda Transforma Espasu Públiku Ne’ebé SEATOU Halo Evikasaun Hodi Kontribui Bá Reseita Estadu

Published

on

Hatutan.com, (29 Abríl 2024), Díli– Membru Parlamentu Nasionál (PN) hosi Bankada FRETILIN, Cristina Yuri Rebelo husu Governu atu labele uza espasu públiku ne’ebé  Sekretáriu Estadu Asuntu Toponímia no Organisazaun Urbana (SEATOU) halo eviksaun  bá  de’it jardín, maibé tenke  kriá prioridade iha rai-laran ne’ebé bele kontribui mós bá rendimentu ka reseita  bá kofre Estadu.

(more…)

Kontinua Le'e

Polítika

TL-ONU Kontinua Diskute Programa Prioridade Sira Ne’ebé Reflete ho ODS

Published

on

Hatutan.com, (26 Abríl 2024), Díli- Primeiru-Ministru (PM), Kay Rala Xanana Gusmão kontinua diskute ho Sekretáriu Jerál Adjuntu ONU nu’udar mós Diretór Rejionál bá Asuntu Asia Pasífiku bá Sekretáriu Koordenasaun Dezenvolvimentu,  David McLachlan, hodi ko’alia kona-ba prioridade sira iha saúde, edukasaun, inklui kona-bá podér turizmu no ekonomia  verde no ekonomia kor-azúl bá futuru Timor-Leste nian ne’ebé reflete ho Objetivu Dezenvolvimentu Sustentavel (ODS).

(more…)

Kontinua Le'e
Advertisement

Trending