Connect with us
Pakote Ahi

Ekonomia

Xanana Fiar Helder Lopes Lidera BCTL Sei Hala’o Funsaun ho Responsabilidade

Published

on

Hatutan.com, (13 Setembru 2023), Díli—Primeiru-Ministru (PM), Kay Rala Xanana Gusmão tau konfiansa tomak bá Governadór foun Banco Central Timor Leste (BCTL), Helder Lopes sei hala’o funsaun ho responsabilidade perante Estadu no Povu Timor-Leste (TL).

Primeiru Ministru (PM), Kay Rala Xanana Gusmão kaer liman ho Governadór foun BCTL, iha serimónia posse ne’ebé hala’o iha Banco Central de Timor-Leste, Díli (13/09/2023). Foto: Elio dos Santos da Costa.

Primeiru Ministru hato’o lia hirak ne’e iha diskursu serimónia posse ne’ebé hala’o iha Banco Central de Timor-Leste, Díli (13/09/2023).

Lee Mós: Nomeia bá Governadór BCTL, Vise-Ministru Finansas Helder Lopes Sei Hein Dokumentu Ofisiál

Xanana Konsidera ida ne’e hanesan passu importante ida tán b’a país, tanba BCTL, hanesan reguladór finanseiru, fundamentál tebes ba konsolidasaun seitór ekonómiku nasionál.

Advertisement

Nia dehan, konsolidasaun Estadu Direitu ida nian sei labele halo se laiha instituisaun kredível ida ne’ebé responsabiliza bá sistema finanseiru no halo jestaun ba fundu petrolíferu, riqueza ka rikusoin nasional ho transparénsia no independénsia.

“Tanba ne’e mak ha’u hakarak hato’o ha’u-nia konfiansa tomak iha Governadór foun Banco Central. Ha’u fiar katak Dr. Hélder Lopes, ne’ebé ohin simu  funsaun lideransa instituisaun ne’e nian, bele halo ho responsabilidade hanesan ema ne’ebé simu kompromissu servisu públiku ida nian perante Estadu no Povu Timor-Leste,” Xanana hateten.

Primeiru Ministru (PM), Kay Rala Xanana Gusmão hasi foto hamutuk ho Governadór foun BCTL Helder Lopes ho Governadór sesante iha serimónia posse ne’ebé hala’o iha Banco Central de Timor-Leste, Díli (13/09/2023). Foto: Elio dos Santso da Costa.

Xanana mós hakarak hato’o liafuan gratidaun no apresu ba Abrão de Vasconcelos, ne’ebé lidera ho empeñu, profissionalizmu no integridade iha tinan 12 dahikus ne’e laran, instituisaun ida-ne’e.

Dalan naruk ida mak TL liu ona desde kriasaun Autoridade Bancária e de Pagamentos, no transformasaun hosi ida-ne’e, iha 2011, ba Banco Central de Timor-Leste.

Ne’e hanesan maturasaun demokrátika Estadu ne’e rasik, ne’ebé prestasaun kontas, transparénsia ho independénsia, hanesan fatores-chave  Estadu Direitu Demokrátiku ida nian, ne’ebé la’o tuir duni objetivu nasionais dezenvolvimentu seitor ekonómiku no sosiais.

Bainhira laiha seitór finanseiru ne’ebé efisiente no efikaz, TL sei labele defende interesses nasionais. Governadór Banco Central sessante kompreende responsabilidade ida-ne’e no Xanana fiar katak Governadór foun mós sei fó kontinuidade ba legadu ida-ne’e.

Advertisement

Serimónia posse bá Governadór foun BCTL, Helder Lopes iha edifísiu Banco Central de Timor-Leste, Díli (13/09/2023). Foto: Elio dos Santso da Costa.

Ba relasaun entre Governu Timor-Leste ho Banco Central, Xanana iha aspirasaun konkretas rua ne’ebé bele habadak ho liafuan rua: independênsia no kooperação! Husi relasaun saudável entre instituisaun rua ne’e depende prestíjiu Estadu Timorense nian, susessu nasaun nian, no futuru timoroan tomak nian.

“Karik ita presiza hanoin hikas papel fundamentál ne’ebé  Banco Central iha ba  país ne’e, tanba ne’e instituisaun diskreta ida ne’ebé sosiedade timorense bele ladún hatene… to’o loron ida nia la kumpri ona ninia papel ho efisiênsia no profissionalizmu! Ita bele dehan tan katak importénsia Banco Central ne’e nian só ema bele haree iha loron nebé nia falha “redondamente” (ka falha hotu kedan) hala’o nia missaun,” nia hateten tán.   

Seitór finanseiru okupa fatin krusial iha kontributu ba dezenvolvimentu ekonómiku Timor-Leste. Kabe ba Banco Central mobiliza rekursu poupansa país nian ho forma ne’ebé efikaz no efisiente, no mós jere rekursu hanesan kapitais investimentu estranjeiru.

Serimónia posse bá Governadór foun BCTL, Helder Lopes iha edifísiu Banco Central de Timor-Leste, Díli (13/09/2023). Foto: Elio dos Santso da Costa.

Husi parte seluk, Banco Central reprezenta papel fundamental iha ezekusaun pagamentus, ne’ebé inerentes ho dinémika ekonómika no ho dezenvolvimentu komersiál, motores kresimentu ekonómiku no, konsequentemente, ho bem-estar sidadaun nian.

Ne’e inklui naturalmente dezenvolvimentu seitór privadu ho kriasaun empregu ne’ebé assosiadu ho nia, no mós ba asaun reguladora ne’ebé nia pratika ba bancos comerciais sira iha Timor, ne’ebé apoia dezenvolvimentu ekonómiku país nian.

“Tanbá razaun hirak-ne’e maka ha’u hein katak Banco Central, ho lideransa foun ne’e, bele kumpri nia papel hanesan Governu nia parseiru hodi hasoru dezafiu país nian no bele alonsella Governu Timor-Leste atu mantén estabilidade sistema finanseiru nasionál,” Xanana espressa.

Xanana mós  halo votu susessu bá mandatu Governadór foun nian, atu bele mantén independénsia Banco Central nian. Maibé independénsia ida-ne’e la signifika alienasaun, katak nia prezensa no  akonsellamentu iha importánsia ne’ebé boot tebetebes ba dezenvolvimentu nasionál, liuhosi ninia kapasidade téknika, ne’ebé tenke kontinua hadi’a no moderniza ho participasaun ativa, maibé konssiente no imparsiál, ba kumprimentu objetivu dezenvolvimentu nasionál.

Advertisement

“Ha’u fiar katak Banco Central bele sai hanesan parceiru importante ida ba Governu, nu’udár instituisaun ida ne’ebé sólida no independente, kona-bá definisaun polítika nasionais ne’ebé bele lori país ba progressu, ba prosperidade no ba bem-estar Timoroan hotu nian,” Xanana fiar.

Lee Mós: Felícia Carvalho Substitui Helder Lopes nu’udár Vise-Ministra Finansas

Jornalista: Rogério Pereira Cárceres

Advertisement
Kontinua Le'e
Advertisement
Hakarak Hato'o Komentariu?

Husik Hela Komentariu

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Ekonomia

Indonesia Salurkan Rp 4,4 Miliar Dukung Program Reformasi Manajemen Keuangan Timor-Leste

Published

on

Hatutan.com, (16 Mei 2024), Dili– Pemerintah Republik Indonesia melalui Lembaga Dana Kerja Sama Pembangunan Internasional (LDKPI) atau Indonesian AID menyalurkan bantuan dengan nilai Rp 4,4 miliar untuk pelaksanaan program reformasi manajemen keuangan Timor-Leste (Financial Management Reform Program): Development of Public and Private Accounting Standards dan Executive Development Program: Indonesian Government Financial Management System Training for Timor-Leste.

(more…)

Kontinua Le'e

Ekonomia

18 Maiu 2024, Aero Dili Lansa Vou Dahuluk Díli-Oecusse

Published

on

Hatutan.com, (14 Maiu 2024), Díli—Aviaun komersiál Timoroan nian, Aero Dili, Sábadu 18 fulan-Maiu 2024, halo inaugural flight ka lansa vou dahuluk bá Rejiaun Administrativu Espesiál Oe-Cusse Ambeno (RAEOA).

(more…)

Kontinua Le'e

Ekonomia

ENERPROCO Vs Timor Gap, Prontu Ona bá Tribunál Arbitrajen iha Singapura

Published

on

Hatutan.com, (14 Maiu 2024), Díli—Kompañia konsultór  internasionál ENERPROCO  rejistu ona kazu disputa kontratuál hasoru empreza estatál Timor nian, Timor Gap tanba sira konsidera jestór atuál Timor Gap hapara sira-nia kontratu la tuir prosedimentu kontratuál inklui seidauk halo pagamentu bá sira tuir fatura ka invoices lima (5) ne’ebé mak sira submete ona bá Timor Gap.

(more…)

Kontinua Le'e
Advertisement

Trending