Connect with us
Pakote Ahi

Nasionál

TL Alerta Seguransa Ai-han no Bailoron Naruk Kauza Hosi El Niño

Published

on

Hatutan.com, (06 Novembru 2023), Díli—Governu Timor-Leste (TL), kolabora ho Organizasaun Nasoens Unidas ba Programa Alimentár Mundiál (WFP), Organizasaun Alimentasaun no Agrikultura (FAO), alerta urjente bá Seguransa Ai-han, hatudu risku ne’ebé a’as ho falta ai-han kauza hosi El Niño la apár iha kontestu dependénsia agrikultura iha rai laran, ne’ebé depende de’it bá udan been.

 

El Niño Humanitarian Snapshot hosi OCHA.

Ho nível ai-han la seguru ne’ebé aumenta, Timor-Leste hatudu ona sinál klaru bailoron naruk iha munisípiu 12 hosi munisípiu 14 bazeia ba Índise Bailoron Konjunta, prodúz hosi Governu Timor-Leste no FAO.

Lee Mós: Governu Sei Asegura Povu Hosi El Nino no La Nina

Advertisement

Nunee mós, nasaun ne’e agora daudaun hasoru hela posibilidade bailoron naruk ne’ebé a’as kauza hosi El Niño ho predisaun udan been ki’ik to’o iha inísiu tinan 2024, ne’ebé sei afeta gravemente bá seitór agríkola.

“Nível seguransa ai-han iha Timor-Leste agora daudaun afeta ona 22% populasaun, ne’ebé afeta ema 300,000. Ne’e hanesan konsekuénsia inundasaun iha tinan barak, impaktu hosi pandemia COVID-19 no folin fo’os ne’ebé a’as iha nível nasionál no internasional. Signifika, impaktu antesipada bá El Niño bele hamo’ut populasaun kle’an liu bá risku hamlaha ne’ebé boot liután. Ne’e duni, tempu atu halo asaun no mitigasaun bá impaktu El Niño mak agora,” Hatutan.com sita deklarasaun Reprezentante no Diretora WFP, Alba Cecilia Garzon Olivares, iha komunikadu.

Antes ne’e bailoron naruk ne’ebé kauza hosi El Niño hamosu ona impaktu bá uma-ka’in 33%, ne’ebé kada ema na’in-tolu hosi na’in-sanulu iha rai laran mak sofre bá falta ai-han entre tinan 2015-2016.

Alerta Outubru deskreve kona-bá asaun sira ne’ebé sei halo hodi prepara komunidade iha rai laran inklui análize data atuál no dadus bá munisípiu sira ne’ebé hetan risku, ho avaliasaun atuál Oecusse, Viqueque no Liquiça mak iha nível risku ne’ebé a’as liu.

To’o ohin loron Autoridade Protesaun Sivil no FAO fahe ona mensajen alerta antesipada bá agrikultor sira, ne’ebé sei lidera treinamentu planeadu kona-bá oinsa atu jere agrikultura tempu bailoron no prodúz produtu agríkola ne’ebé di’ak liu iha munisípiu sira iha fulan tuir mai.

Advertisement

Alerta ne’e determina númeru medidas mitigasaun imediatu no médiu-prazu inklui nesesidade urjente ba prontidaun operasionál hodi sosa foos tuir eskala, aumenta rezerva fini nasionál, atu asegura armazenamentu ne’ebé seguru ho arruma ai-han, apoia agrikultór sira liu hosi melloramentu bee no agrikultura.

Organizasaun Nasoens Unidas bá Programa Alimentár Mundiál hanesan organizasaun umanitáriu boot liu ne’ebé salva vida iha tempu emerjénsia no utiliza asisténsia alimentár hodi harii dalan bá dame, estabilidade no prosperiedade bá ema sira ne’ebé mak foin rekupera hosi konflitu, dezastre no impaktu mudansa klimátika.  

Jornalista: Leopoldina de Carvalho

Advertisement
Kontinua Le'e
Advertisement
Hakarak Hato'o Komentariu?

Husik Hela Komentariu

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Nasionál

Horta ho Xanana Tuun Direta Simu Liurai Brunei Darussalam Majestade H. Hassanal Bolkiah

Published

on

Hatutan.com, (20 Maiu 2024), Díli- Prezidente Repúblika (PR), José Ramos-Horta ho Primeiru-Ministru Kay Rala Xanana Gusmão hamutuk ho membru governu sira simu ho ksolok prezensa Sua Majestade Haji Hassanal Bolkiah, Sultaun Brunei Darussalam ne’ebé too  iha Repúblika Demokrátika Timor-Leste hodi partisipa iha selebrasaun loron Restaurasaun independénsia ba dala-XXII (20 Maiu 2002-20 Maiu 2024).

(more…)

Kontinua Le'e

Nasionál

Ramos-Horta Kondekora Timoroan no Sidadaun Estranjeiru Ne’ebé Kontribui bá Dezenvolvimentu TL

Published

on

Hatutan.com, (19 Maiu 2024), Díli- Iha selebrasaun aniversáriu restaurasaun independénsia Timor-Leste nian bá dala-XXII (20 Maiu 2002- 20 Maiu 2024) Prezidente Repúblika José Ramos-Horta kondekora timoroan  no sidadaun estranjeiru sira ho grau orden Timor-Leste nian hodi fó rekoñesimentu bá sira-nia dedikasaun no kontribuisaun bá dezenvolvimentu Timor-Leste. 

(more…)

Kontinua Le'e

Nasionál

FPCI Apresia Toleránsia Relijiozu iha Timor-Leste Ne’ebé Reflete Fiar no Kultu Moris Povu Nian

Published

on

Hatutan.com, (17 Maiu 2024), Díli- Foreign Policy Community in Indonesia  (FPCI) apresia ho toleránsia relijiozu iha Timor-Leste ne’ebé reflete ho fiar no kultu moris povu nian.

(more…)

Kontinua Le'e
Advertisement

Trending