Hatutan.com, (24 Jullu 2025), Díli-Mandatu IX governu konstitusionál nian ne’ebé orienta Sekretáriu Estadu Asuntu Toponímia no Organizasaun Urbana (SEATOU) halo evokasaun bar-barak no loke halo projetu boot-boot atu bele enxe bolsu.
Lee Mós: Prezidente Repúblika Konsidera PNTL iha Progresu Dezenvolvimentu Di’ak

Eis PM Mari Alkatiri ho PM Xanana Gusmão. Foto/Dok.Espesiál
“Sira halo eviksaun bara-barak, povu barak mak buka uma la hetan, buat sira ne’e hotu mak progresu, halo estrada bara-barak ne’e mak progresu, lae. Ne’e enxe bolsu. Projetu boboot, projetu para atu enxe bolsu,” Mari Alkatiri hateten ba jornalista sira iha salaun Canossa, Díli, Kuarta (23/07/2025).
Mari Alkatiri dehan la’ós nia la konkorda sidade ne’e atu sidade ida furak tanba planu halo sidade to’o munisípiu sira sai furak ne’e, programa primeiru Governu Konstitusionál nian
“Uluk ha’u ko’alia buat ne’e ba senhor Xanana nia dehan servisu ho planu programa ne’e atraza dezenvolvimentu sei la akontese, segundu Primeiru Governu dehan labele dezenvolve de’it Díli tenke buka tan dezenvolvimentu balun iha Lorosa’e, Raiklaran, Loromonu ho Oé-Cusse fó ha’u oportunidade husu dehan ha’u ba halo Oé-Cusse halo tiha didi’ak mós sala hotu,” Eis-Primeiru Ministru Mari Alkatiri hateten.
Eis titulár ne’e konsidera despeza sira ne’ebé SEATOU ne’e la’ós despeju administrativu ne’e despeju sempólitiku semplar ne’e kuandu iha direitu ida ne’e halo to’o ema nega direitu.
“Povu la’ós lakohi kolabora, populasaun hotu-hotu hakarak kolabora, maibé sira hakarak imi hasai ami husi ne’e lori ami ba ne’ebé? Labele dehan ida-idak fila ba nia munisípiu. Agora, ohin loron la’ós sidadaun Timor ona mas sira fahe tiha ba sidadaun Baucau, sidadaun Ermera no seluk tan. Atu dehan katak sidadaun Timor ne’e bele hela iha ne’ebé de’it labele dehan nia tenke fila ba nia rai, se lae sira balun mós tenke fila ba Laleia,” Mari Alkatiri hateten.
Ba Povu Nia Di’ak
Primeiru-Ministru, Kay Rala Xanana Gusmão afirma fali katak IX Governu hakas’ás aan nafatin hodi hadi’a povu nia moris hodi foku infraestrutura báziku mak importante, prepara ba governu lokál atu rai na’in sira bele kaer mesak la’o neineik mais bei-beik.
“Ita haka’ás aan nafatin halo buat ruma, hadi’a netik povu nia moris, povu nia moris ita dala ruma hanoin katak, atu fó hahán ba sira. Tanba ha’u lembra fali, uluk, sai tiha husi Governu 28% populasaun la hetan eletrisidade, tama fali iha Jullu 2023 28% la hetan nafatin, mas agora ne’e komesa ona,” Xanana Gusmão hateten hodi responde ba jornalista sira hafoin enkontru semanál ho Prezidente Repúblika iha Palásiu Prezidensiál, Kinta (24/07/2025).
Primeiru-Ministru informa foin daudauk komunidade sira iha Laga mós iha ferik balun tanis, sira foin bele hetan ona infraestrutura báziku hanesan estrada, bee-moos, eletrisidade, nune’e iha área rurais sira problema importante liu mak infraestrutura báziku.
“Prezidente Repúblika dehan kontinua nafatin ba, fim do Ano ne’e ita bele redús tiha problema balun. Uluk kedas, ha’u la’o ba mai ferik, katuas sira sai husi sira nia uma mai, para ha’u iha estrada, avó Nana imi ukun-an tiha ona, ami sei integrasi, imi vota ba integrasaun. Imi ukun-aan tiha ona, imi hetan bee, imi hetan ahi, imi hetan estrada, ami integrasi bee laiha, eletrisidade laiha, estrada la di’ak. Ne’ebé, sei esforsu-an nafatin, atu hadi’a nafatin, povu nia moris ida ne’e,” Xanana afirma.
Jornalista: Juvinal Cabral dos Santos