Connect with us
Pakote Ahi

Justisa & Krime

Tribunál bolu António “Kalohan” ho funsionáriu MCIA na’in haat

Published

on

Hatutan.com, (23 Setembru 2021), Díli– Eis Ministru Komérsiu no Indústria (MCIA, sigla portugés)  António da Conceição “Kalohan” ho funsionáriu MCIA nain haat (4) sai argiuidu iha Tribunal, nune’e  Kinta (23/09/2021), ba hatán daudaun ona iha Tribunal Distritál Dili (TDD) tanba  deskonfia involve iha krime partisipasaun ekonómika iha negósiu no administrasaun danoza.

António da Conçeição “Kalohan”. Foto/Espesiál

Atuál membru Parlamentu Nasionál hosi Bankada Partidu Demokrátiku, António “Kalohan” no funsionáriu MTCIA na’in haat ne’e  ba hatán kona-ba krime ne’ebé previstu iha  artigu 299, 274 husi kódigu penal Timor-Leste, deskonfia relasiona ho fornesimentu ekipamentu abortorium indústria husi orsamentu kapitál menór ho montante global $200,000.00 iha tinan 2014 ne’ebé lori prezuiju ba Estadu lakon  osan $143,500.00.

Akuzasaun hosi Ministériu Públiku (MP) ne’ebé Tribunál lee sai durante audiénsia julgamentu katak, iha  2014, arguidu ADC nu’udár  funsionáriu públiku no asume kargu hanesan Diretór Nasionál ba Indústria no Transformadór  iha MCIA, arguida JIB  funsionáriu  públiku no asume kargu Xefe Departamentu Lojístika Nasionál iha  Dirasaun Nasionál Aprovizionamentu no Lojístika MCIA.

Arguidu GPDSC hanesan funsionáriu públiku no asume kargu hanesan Diretór  Nasionál ba Aprovizionamentu no Lojístika MCIA, arguidu PMDCSV Diretór kompañia Kninuk Star Unipessoal, Lda.

Advertisement

Iha 2014, MCIA iha osan atu komparas outru ekipamentu diversu hosi orsamentu kapitál menór ho montante globál $200,000.00 ne’ebé to’o fulan-Jullu 2014.

ADC hanesan Diretór Nasionál ba Indústria no Transformadór hosi Diresaun Nasionál ba Indústria no Transformadora, dezenvolve proposta hodi sosa ekipamentu sira kona-bá test kids ba laboratóriu, ekipamentu atu halo teste ba ethanol no mós mákina pakotamentu ba kafé, inklui mákina atu sona kafé.

Sasán sira-ne’e  sai nu’udár fasilidade iha sentru treinamentu iha Matadouru, hodi fó treinamentu ba empreza indústria ki’ik sira no mós treinamentu ba funsionáriu tékniku sira ne‘ebé atu implementa programa indústria no mákina kafé ne‘ebé atu fornese ba grupu produsaun kafé iha Aileu.

Iha loron 24 fulan-Juñu 2014, diresaun finansa MCIA fiksa osan ho montante $200,000.00 iha CPV númeru 70840, ne‘ebé autoriza no sertifika autorizasaun ba pagamentu ho montante $191,000.00.

Iha fali loron 24 fulan-Jullu 2014, parte sira prepara kompras ho montante $200,000.00 no iha  loron 04 fulan-Agostu 2014, Dirasaun Nasionál Aprovizionamentu, Lojístika no Materiál, hahú anunsia konkursu aprovizionamentu atu foti no submete dokumentu ITB kona-bá fornesimentu ekipamentu laboratóriu indústria, hosi kompañia sira ne’ebé hakarak atu sosa dokumentu konkursu públiku ba fornesimentu ekipamentu sira.

Advertisement

Iha konkursu públiku ne’e kompañia 16 mak partisipa hodi sosa dokumentu no iha kompañia hamutuk 11 mak partisipa iha enkontru fornesimentu dokumentu.

Tanba hosi MCIA seidauk entrega dokumentu espesifikasaun ba ekipamentu ne‘ebé atu fornese hosi kompañia sira ne’ebé sosa dokumentu konkursu públiku ne’e, maka iha  loron 11 fulan-Agostu 2014, Dirasaun Aprovizionamentu ho reprezentante kompañia sira hamutuk 11, halo fali akta konkordánsia atu prolonga tan tempu ba submisaun dokumentu fornesimentu ekipamentu laboratóriu to’o loron 18 fulan-Agostu 2014.

Totál kompañia h15 mak konsege partisipa hodi sosa dokumentu ba konkursu públiku, maibé iha de’it kompañia rua hanesan kompañia Kaninuk Star no Maristi mak konsege fornese dokumentu refere, no tuir rezultadu membru avaliasaun tékniku iha MCIA, ne‘ebé kompostu hosi arguida JIB, arguidu ADC, GPC no membru sira seluk no aprovadu hosi arguidu António da Conceição “Kalohan”, hodi fó-sai rezultadu katak, kompañia Kaninuk, hetan valór 98.6 no kompañia Maristi, hetan valór 91.51, nune’e, ekipa tékniku avaliasaun deside  katak, kompañia Kaninuk, Unip, Lda mak sai nu’udár vensedór  ba projetu fornesimentu ekipamentu laboratóriu indústria.

Iha loron 26 fulan-Setembru 2014, MCIA liu hosi Dirasaun Nasionál Aprovizionamentu, Lojístika  no Materiais (DNALM), arguidu GPC, selebra kontratu ho númeru RDTL-11419, ho arguidu P MDCSV nu’udár Diretór ba kompañia Kaninuk Star, Unip, Lda, ho valór $191,000.00 no hetan aprovasaun hosi arguidu António da Conceição “Kalohan” hanesan Ministru MCIA.

Iha kondisaun espesiál hosi kontratu refere, mensiona kona-bá fatin no períodu fornesimentu ba ekipamentu sira ne’e mak iha lojístika armazén MCIA iha Díli, ho durasaun loron 60, hahú hosi loron 23 fulan-Setembru to’o loron 23 fulan-Novembru 2014.

Advertisement

Hafoin arguidu na’in-rua  asina tiha kontratu iha loron 26 fulan-Setembru 2014, liu tiha fulan ida, iha loron 22 fulan-Outubru 2014, mak parte sira hosi ministériu prepara fali orden kompras, ikus-mai hamosu númeru kontratu iha orden kompras la hanesan ho númeru kontratu iha kontratu refere.

Antes períodu deliberasaun ekipamentu sira-ne‘e atu remata iha loron 23 fulan-Novembru 2014, arguidu Diretór ba Kompañia Kaninuk, iha loron 11 fulan-Novembru 2014, hato‘o karta justifikasaun ba arguidu  GPDSC  katak, kompañia seidauk bele fornese ekipamentu sira iha kontratu tanba stock iha distribuidór Indonézia laiha no presiza tempu atu hameno ba nasaun seluk, tanba ne‘e husu ba GPDSC atu foti desizaun.

Haree ba tempu atu fornese ekipamentu sira-ne‘e liu ona semana rua, maka iha loron 12 fulan-Dezembru 2014, arguidu halo karta deklarasaun ida katak, kompañia Kaninuk  seidauk konsege hatama ekipamentu tuir kontratu, ho razaun presiza tempu atu hameno, maibé kompañia nafatin iha kompromisu  atu hatama tuir ninia espesifikasaun no prontu fornese duni.

Maski materiál laboratóriu indústria ne‘ebé fornese hosi kompañia Kaninuk Star iha 2015, maibé iha loron 12 fulan-Dezembru 2014, arguida JIB  nu’udár Xefe Departamentu Lojístika prepara tiha formuláriu rejistu patrimóniu, no prepara relatóriu resevimentu no inspesaun (R&I), ne‘ebé aprova hosi GPDSC nune’e labele fó implikasaun ba ezekusaun orsamentu, no arguida orienta mós ba kompañia Kaninuk atu kompleta mós dokumentu sales contrack, livre order no invoice ho númeru serial ekipamentu sira-ne’e, nu’udár rekizitu hodi prosesa pagamentu.

Bazeia ba justifikasaun ne‘ebé arguidu sira halo, iha loron 18 fulan-Dezembru 2014, tezouru  sentrál Ministériu Finansa (MF), realiza duni orden ba pagamentu ba kompañia Kaninuk Star, liuhosi Banku Mandiri ho númeru konta bankária  601-000058033-5, ho montante $191,000.00.

Advertisement

Iha loron 16 fulan-Dezembru 2014, GPDSC envés haruka karta kanselamentu ba Tezouru MF atu kansela prosesu pagamentu ne’e, maibé arguidu haruka fali karta ba Jenerál Manajér Banku Mandiri, Timor-Leste, hodi husu atu blokeia konta bankária  kompañia Kaninuk Star, Unip, Lda, ne‘ebé mak seidauk  fornese mákina indústria no Laboratóriu mai MCIA.

Bainhira  kompañia Kaninuk Star lori ekipamentu sira ne’e to’o mai iha fulan-Fevereiru 2015, la halo ona inspesaun, tanba inspesaun halo ona antes iha loron 12 fulan-Dezembru 2014.

Simu tiha ekipamentu sira-ne’e GPDSC mak rejista direta ekipamentu  iha baze dadus patrimóniu no dokumentu hotu arguidu mak asina ho orientasaun ADC nu’udár Diretór Nasionál Indústria Transformadoras.

Kompañia Kaninuk Star konsege fornese duni mai iha MCIA, maibé sasán la mai kompletu dala ida de’it, tanba ekipamentu balun etanol no mákina kafé balun mai uluk iha fulan-Janeiru no fulan-Fevereiru 2015.

Mákina double jacket ne‘ebé kompañia fornese ne‘e aat, nune’e mákina Etanol kompañia foin fornese iha fulan-Outubru no fulan-Novembru 2017 iha unidade rua.

Advertisement

Ekipamentu sira ne’e mós tama la tuir tempu iha kontratu, maioria númeru serial no tipu ne‘ebé la hanesan ho lista rejistu patrimóniu no deliver order (DO), ho ITB númeru RDTL-002/MCIA/2014 ho númeru 0004/K S/DO/12/2014.

Iha ekipamentu  laboratóriu ethanol  haat mak la rejista iha dokumentu  rejistu patrimóniu, mak hanesan test kit confote no test kit boracks (f-05), ho númeru serial PFCTKEF 15051410 no PECI KF 15051411, mákina sona kafé ho tipu Steanlis 235 kg hamutuk ida ho númeru seriál SGR5012015, water test kit tipu inscienpro Eco-01, iha rua ho númeru scrial WITKM 1506014056 no WTKM 1506014058, slat ukur kadar air (pectrameter) tipu MC7825G, iha tolu ho númeru  scrial BGM 1405, BGM 1406, no BGM 1407.

Ho ekipamentu ne‘ebé tama la kompletu tuir tempu iha kontratu, númeru serial ne‘ebé la hanesan no tipu ne’ebé diferente, dezde 2015 to’o agora, la utiliza ekipamentu mákina kafé no mós ekipamentu  ethanol sira-ne’e no rai de’it iha armazén laiha manutensaun.

Arguidu  ADC nu’udár Diretór Nasionál la responsabiliza ekipa tékniku ne‘ebé halo akompañamentu ba grupu indústria ida iha postu  administrativu Laclubar, deklara katak, responsabiliza ba ekipamentu ida naran Master Refractometer (Alkohol) ho presu $450.00 ne‘ebé lakon iha box to’o agora seidauk hetan.

Arguidu sira nia konduta refere iha atu hamosu prejuizu osan Estadu nian ho montante $143,500.00 tuir valór presu ne‘ebé deskreve iha kontratu, Orden Pagamentu (OP) no Deliver Order  (DO).

Advertisement

Ekipamentu ne‘ebé la konsege utiliza mak hanesan, Heat exchanger (tampaung modelu nakloke) unidade  ida ho presu $1,900.00, Double Jacket, unidade  ida ho presu $1,900.00, Packing Machine ZX series pic automatic, tolu ho presu kada unidade $23.500, sub totál  $70.500, mákina sona kafé, unidade  ida ho presu $7,000.00, water test kit, unidade rua ho presu kada unidade $18,600.00, sub totál $37,200.00, Alat ukur kadar alkohol (Refractometer wine arm 103) unidade rua ho presu kada unidade $450.00 sub totál $900.00, alat ukur kadar air (Spectrameter, Sm1701Bm no Mc7825G), unidade tolu ho presu kada unidade $750.00, sub totál $2,250.00, alat digital salt meter, unidade rua ho presu kada unidade $650.00, sub totál $1,300.00, Cooking Tank (Ss-304 Dof), unidade ualu ho presu kada unidade $2,000.00, sub totál $16,000.00, Heat Exchanger (tampaung modelu nakloke), unidade  ida ho presu $2.150.00, asesores unidade ida ho presu $2,400.00, ho totál  $143,500.00.

Arguidu António da Conceição “Kalohan”, halo aprovasaun ba CPV ho númeru 70840, iha 30 fulan-Juñu 2014, no halo aprovasaun rekizisaun ba pagamentu iha loron 04 fulan-Novembru 2014, ne‘ebé MF simu iha  loron 24 fulan-Novembru 2014, no ikus mai MF emite duni TPO iha loron 18 fulan-Dezembru 2014 ho montante $191,000.00 maski iha realidade ekipamentu kompañia Kaninuk Star, unip Lda, seidauk fornese.

Hafoin rona arguido ADC, Tribunal adia hikas julgamentu ba loron seluk hodi kontinua rona arguido sira seluk.

Audensia julgamentu prezide husi juiz kolektiva Maria solana, Ana Paula Fonseca, Ivan,  Ministériu Públiku reprezenta husi prokurador Rogerio Viegas no arguidu sira hetan asistensia legal husi Defensor Públiku no Advogadu Privadu Pedro Camoes, Januario Martins,Cancio Freitas no Manuel Sarmento. (car)

 

Advertisement

 

Kontinua Le'e
Advertisement
Hakarak Hato'o Komentariu?

Husik Hela Komentariu

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Justisa & Krime

Absolve “Kalohan” Hosi Pena Efetivu Tinan-Lima La’ós A-favór bá Korrupasaun

Published

on

Hatutan.com, (24 Abríl 2024), Díli—Prezidente Tribunál Rekursu (PTR), Deolindo dos Santos konsidera desizaun Tribunál Rekursu (TR) nian hodi absolve Sekretáriu Jerál Partidu Demokrtátiku (PD), António da Conceição “Kalohan” hosi pena prizaun efetivu tinan-lima, la’ós a-favór bá korrupsaun maibé ne’e fundamentasaun hosi Lei.

(more…)

Kontinua Le'e

Justisa & Krime

Fujitivu Arnolfo Teves Jr Submete Rekursu bá TR

Published

on

Hatutan.com, (24 Abríl 2024), Díli-Fujitivu Arnolfo “Arnie” Alimpit Teves Jr submete ona rekursu bá Tribunál Rekursu (TR) kona-bá prosesu sira liga ho estradisaun ne’ebé Ministériu Públiku sei halo hamutuk ho Tribunál Estadu Filipina.

(more…)

Kontinua Le'e

Justisa & Krime

FONGTIL Preokupa Autoridade Sira Nonook ho Kazu Ró Tranship II no Expo Dubai

Published

on

Hatutan.com, (22 Abríl 2024), Díli– Forum ONG Timor-Leste (FONGTIL) preokupa ho prosesu transparénsia hosi Ministériu Públiku (MP) kona-bá kazu Ró Tranship II ho Expo Dubai ne’ebé FONGTIL submete to’o agora la iha follow-up no MP nonook tiha de’it.

(more…)

Kontinua Le'e

Trending