Hatutan.com (12 Maiu 2021), Díli-Abitante sira iha Dili laran ne’ebé iha interese trata dokumentu hanesan Billete Identidade (BI), Sertidaun Repúblika Demokrátiku Timor Leste (RDTL), Sertidaun Kazamentu no Sertidaun Óbitu (mate) iha Edifísiu Diresaun Munisipál Konservatóriu Servisu Rejistu Notariadu Díli tenke pasiénsia no fuan-boot hodi forma no hein kleur iha oras barak nia laran.

Diretora Konservatóriu Servisu Rejistu Notariadu Díli, Alda Maria José Pereira Soares da Silva. Foto/Hatutan.com
Iha fulan-rua ne’e nia laran iha kada loron Kinta, abitante sira hobur no forma naruk iha resintu Edifísiu Diresaun Munisipál Konservatóriu Servisu Rejistu Notariadu Díli iha Caicoli, tanba hakarak trata sira-nia dokumentu BI ,Sertidaun RDTL, Sertidaun Kazamentu no Sertidaun Óbitu.
Dala-balu abitante sira-ne’e forma ona iha resintu edifísiu nia-oin, molok funsionáriu sira tama servisu no loke odamatan edifísiu nian.
Informasaun ne’ebé Hatutan.com rekolla husi sasin sira, liuliu hirak ne’ebé trata dokumentu sira ne’e iha fatin refere konfirma katak situasaun ne’e la’ós foin akontese iha períodu tinan 2022, maibé dezde kedas tinan 2021.
Maske forma tiha hodi han tempu naruk trata dokumentu sira-ne’e, maibé la sertamente tenke foti kedas rezultadu ka dokumentu sira ne’ebé mak trata. Maibé tenke hein to’o semana no balun tenke aguenta to’o fulan maka bele hetan sira-nia dokumentu orijinál hanesan BI, Sertidaun RDTL, Sertidaun Kazamntu no Sertidaun Óbitu.
“Kinta dadeer de’it (12/05/2022), ha’u mai simu uluk númeru no ha’u lori dokumentu hanesan deklarasaun suku no despaxu husi Ministériu Justisa (MJ) atu halo BI no Sertidaun RDTL ho karakter urjénsia, maibé funsionáriu sira ne’e dehan fali atendimentu iha sesta laiha no funsionáriu sira ko’alia ho hirus de’it,” Ofelia Livania da Silva, haktuir bá Hatutan.com bainhira bá trata nia dokumentu BI no Sertidaun RDTL iha Diresaun Munisipál Konservatóriu Servisu Rejistu Notariadu Díli, Sesta (13/05/2022).
Hatán bá lamentasaun no situasaun formatura naruk hodi trata dokumentu sira ne’e, Diretora Konservatóriu Servisu Rejistu Notariadu Díli, Alda Maria José Pereira Soares da Silva, rekoñese atendimentu la’o hanesan ne’e dezde iha tinan 2021 tanba menus rekursu no ekipamentu ne’ebé la sufisiente hodi halo atendimentu bá ema barak iha loron ida de’it.

Abitante balun bá foti sira-nia dokumentu. Foto/Hatutan.com
“Ami esplika ona ba komunidade kona-bá situasaun ne’ebé ami enfrenta tanba iha laran ne’e menus rekursu no ekipamentu la sufisiente tanba mákina balun avaria daudaun ona, inklui komputadór, mákina imprime no scanner mós aat daudaun, ho nune’e, ami fó atendimentu kada loron bá ema 100 hodi sukat mós ami nia forsa traballu iha laran no ekipamentu ne’ebé iha,” Alda Maria José Pereira Soares da Silva hateten.
Atendimentu bá BI, laiha limitasaun maibé konforme bá mákina Fargo ne’ebé prodús no imprime BI tanba daudaun ne’e iha mákina ida d’eit no bainhira manas maka tenke para atu nune’e malirin maka foin bele kontinua imprime. Bainhira obriga no aselera, bele avaria total no ema hotu iha Dili laran labele trata ona BI tanba susar tebes atu halo manutensaun.
Relasiona ho situasaun ne’e, Konservatóriu Servisu Rejistu Notariadu Díli hato’o ona pedidu bá Ministériu Justisa liuhusi Servisu Notariadu Nasionál, maibé seidauk iha solusaun tanba osan bá kapitál menór laiha.
Tuir Alda Maria José Pereira Soares da Silva nia opiniaun katak mekanizmu di’ak atu solusiona situasaun sira ne’e no evita ema forma naruk trata dokumentu sira iha Notariadu tenke kria sentru konservatóriu ida hodi dada fahe ema, atu labele konsentra iha fatin ida de’it, inklui aumenta rekursu no ekipamentu maibé bainhira Governu la rezolve maka situasaun ne’e sei kontinua eziste.
Mekanizmu servisu tuir kondisaun atualmente maka oráriu atendimentu hahú tuku 8:00 no iha loron Segunda to’o Kuarta atende hirak ne’ebé rejistu foun liu-liu bá Sertidaun RDTL no BI, maibé iha Kinta atende de’it ema ne’ebé halo ratifikasaun bá BI no sertidaun ne’ebé mate ou naran sala ho atendimentu kada loron simu de’it ema 100 no BI laiha limitasaun.

Ministru Justisa, Tiágo Amaral Sarmento. Foto/Hatutan.com
Hafoin partisipa iha reuniaun Konsellu Ministru iha Palaçio do Governo, Sesta (13/05/2022), Ministru Justisa (MJ), Tiágo Amaral Sarmento hatán bá Hatutan.com katak, iha Sesta dadee ne’e kedas nia fó ona orientasaun bá kargu xefia iha diresaun sira, hodi buka tuir fatór saida mak prejudika bá mákina prodús ho ekipamentu sira servisu imprime ba Sertidaun RDTL ne’e avaria.
“Ha’u bolu ona sira, ami reuniaun tiha mak foin fó hatene. Ohin ha’u halo alerta kedas, bolu sira, reuniaun tiha mak foin hatene, problema nia hun ne’e saida,” Ministru Justisa, Tiágo Sarmento hateten.
Tuir dadus husi Diresaun Munisipál Konservatóriu Servisu Rejistu Notariadu Díli iha tinan 2021 atribui ona Sertidaun Moris nian, Sertidaun Kazamentu, Sertidaun Óbitu no ratifikasaun bá ema hamutuk 4.214 no iha tinan 2022 iha primeiru trimester atribui bá ema hamutuk 2.086.
Atribuisaun BI iha tinan 2021 bá ema hamutuk 12.780 no iha tinan 2022 hahú iha fulan-Janeiru to’o fulan Marsu ne’e, atribui ona bá ema hamutuk 9.902.
Jornalista: Carmelita Isaac