Hatutan.com, (06 Jullu 2023), Díli—Timoroan na’in-11 sai tán vítima iha nasaun Malázia, tanba deskonfia ajénsia balun hosi Timor ho na’in ema Timoroan mak bosok.

Sérgio dos Santos da Costa hamutuk ho nia kolega na’in tolu fila hosi Malázia iha Aeroportu Internasionál Nicolau Lobato, Comoro, Dili, Kinta (06/07/2023). Timoroan hirak ne’e deskonfia sai vítima ba ajénsia balun ne’ebé bosok sira hodi ba servisu iha Malázia. Foto/PNTL.

Ajensá ne’ebé halo rekrutamentu bá Timoroan sira ne’e ninia ramu ida mós instaladu iha Kupan, Nusa Tengara Timur (NTT) Indonézia.

Lee Mós: Traballadora Na’in-hitu “Abandona” iha Abudabi

Vítima ho naran Sérgio dos Santos da Costa konta tuir terus no susar ne’ebé nia enfrenta katak, iha tinan 2022 nia ho kolega na’in-10 seluk hetan informasaun balun hosi Timoroan ida ho inisial J nu’udár na’in bá ajénsia ne’e, informa kona-bá situasaun servisu nian iha nasaun Malázia.  

Iha esplikasaun, na’in bá ajénsia ne’e konta katak, bainhira servisu iha Malázia kada fulan empreza sira selu ho montante $700 bá leten.

Tanba kontente ho informasaun ne’ebé dehan saláriu boot, nune’e Sérgio dos Santos da Costa ho nia kolega sira deside hodi trata sira nia dokumentu kompletu ne’ebé fasilita hosi ajénsia ne’e rasik.

Sérgio dos Santos da Costa  ho nia kolega sira mós kontribui hodi hatam uluk osan $2.000 bá ajénsia ne’e nu’udár kritéria ida atu bele fasilita diak liu.

Osan hirak ne’e uza hodi sosa billete aviaun nian, inklui utiliza durante viájen ho aviaun hosi Timor to’o iha Malázia.

“Primeiru ami rona hosi na’in bá ajénsia dehan katak, iha Malázia presiza timoroan atu bá servisu ho saláriu kada fulan $700. Ajénsia ne’ebé mak haruka ami bá ne’e Timoroan nia naran J,” Sérgio dos Santos da Costa haktuir, hafoin fila-fali hosi Malázia iha Aeroportu Internasionál Nicolau Lobato, Comoro, Dili, Kinta (06/07/2023).

Bainhira to’o iha Malázia, timoroan sira ne’e konsege servisu duni iha empréza balun, iha área fábrika plástiku, balun servisu nu’udár tékniku hodi halo instalasaun bá rede ka fiu internet nian, balun nu’udár tékniku bá eletrisidade hodi halo instalasaun fiu sira iha sidade Malázia laran. Infelizmente, kada fulan traballadór timoroan sira ne’e simu de’it $150.

“Ho situasaun ida ne’e mak ami hakarak hili dalan atu fila mai Timor. Ami sai vítima bá Ajénsia tanba nia bosik ami dehan iha Malázia empreza sira selu ho osan boot, realidade ami simu de’it $150 kada fulan,” Sérgio haktuir.

Ho preokupasaun sira kona-bá saláriu mensál ne’ebé ki’ik tebes maka vítima sira ne’e bá aprezenta an iha embaixada Timor-Leste nian iha Malázia hodi ko’alia ho embaixadór no adidu sira kona-bá problema ne’e.

Hosi ne’e mak parte embaixada koordena ho Servisu Migrasaun Malázia nian hodi prosesa no deporta hikas sidadaun sira ne’e fila mai Timor iha Kinta, 06 jullu no to’o duni iha Aeroportu Comoro, iha tuku 08:00 dadeer otl.

Iha Aeroportu Internasionál Nicolau Lobato, Comoro, simu direta hosi autoridade Servisu Migrasaun, Polisia Nasionál Timor-Leste (PNLT), liuhosi ekipa konjunta Departamentu Investigasaun Kriminál (DIK), S2 ho Unidade FALINTIL no transporta kedan vítima sira ne’e bá Kuartél Komandu Jerál PNTL, Caicoli.

“Ha’u bá iha fulan jullu tinan kotuk. Kolega balun bá foin fulan-lima, balun fulan-neen, iha tán kolega balun iha ne’ebá seidauk fila. Balun atu fila maibé tanba osan seidauk to’o atu selu aviaun nian tanba ne’e sira servisu buka hela osan, depois mak fila mai. Sira na’in-hitu mak sei iha embaixada,” nia esplika.

Kona-bá dokumentu sira di’ak hela, maibé sala ne’e tanba osan ne’ebé sira simu ki’ik liu, la tuir saida mak ajénsia hateten, maski sira sai hosi Timor uza osan rasik, balun deve tan fali ema nian ne’ebé to’o agora seidauk bele selu.

“Ami sente triste no ami sei ezije ba na’in bá ajénsia. Ami mós hakarak husu bá parte seguransa atu bele kaptura na’in bá ajnénsia ne’e,” nia husu.

Timoroan sira ne’ebé ohin fila uluk mai Timor mak hanesan, Sérgio dos Santos da Costa hosi Likisá, Luísa Soares Sarmento hosi Manatuto, Cesaltino da Silva hosi Viqueque, Domingos de Araújo hosi Aileu no oras-ne’e daudaun PNTL liuhosi DIK hala’o hela prosesu identifikasaun.

Informasaun ne’ebé vítima sira hato’o katak, sei iha tán Timoroan na’in-hitu (7) ne’ebé oras-ne’e sei iha embaixada Timor nian iha Malázia hodi hein prosesu deportasaun iha tempu tuir-mai.

Jornalista: Rogério Pereira Cárceres