Connect with us
Pakote Ahi

Polítika

FRETILIN Konsidera Subsídiu Hosi Governu Hariku De’it Importadór Foos, Povu Kontinua Halerik

Published

on

Hatutan.com, (25 Outubru 2023), Díli—Bankada FRETILIN iha Parlamentu Nasionál (PN) liu hosi Deputada Cristina Yuri Rebelo konsidera subsídiu ne’ebé Governu liu hosi Ministériu Komérsiu no Indústria (MKI) fó bá empreza importadór foos lima ne’e atu hariku de’it empreza sira no povu kontinua halerik.

Bankada FRETILIN iha Parlamentu Nasionál (PN). Foto/Elio dos Santos da Costa

Deputada ne’e kestiona tanba polítika IX Governu atu fó subsídiu bá importadór sira ne’e kompaña importadór sira mak sai manán na’in bá iha situasaun ida-ne’e, tanba Governu fó subsídiu  hodi responde ho foos item ida de’it no kuantidade limitadu, maibé alokasaun orsamentu boot bá kompañia.

Lee Mós: Ramos-Horta Prefere Governu Fó Subsídiu Direta bá Agrikultór Sira

“Tanba ita hili liu subsídiu bá importadór sira, entaun importadór mak sai fali manán-na’in bá iha situasaun ida-ne’e. Tuir loloos povu ne’e ita tenke responde prioridade. Desizaun  bá programa no prioridade saida de’it ita halo ita tenke hanoin katak, povu mak sai ita nia alvu. Povu mak tenke sai benefisiáriu bá ida-ne’e,” Cristina Yuri Rebelo hateten bá Hatutan.com iha PN, Kuarta (25/10/23).

Advertisement

Nia dehan, Bankada FRETILIN sempre kritika bá buat ne’ebé loos tanba hakarak buat ne’ebé di’ak no mai kedan ho nia prinsípiu hodi responde bá povu ne’e nian nesesidade.

Ho situasaun ne’e maka FRETILIN sujere bá Governu atu diak liu maka fó subsídiu bá agrikultór sira, hodi bele garante produtu iha tempu naruk nune’e seitór privadu sira iha rai laran mós bele kontribui bá situasaun ida-ne’e, liu liu sira ne’ebé investe iha agrikultura.

FRETILIN fó sujestaun ne’e tanba atuasaun ida agora daudaun Governu halo ne’e bá kurtu prazu nian, enkuantu problema folin foos sa’e ne’e problema globál, tanba ne’e presiza investe duni ka fó duni sbsidiu bá agrikultór sira nu’udár investimentu bá longu prazu.

Prezidente Komisaun C, Cedelizia Faria dos Santos.

Iha fatin hanesan Deputada Bankada CNRT, Cedelizia Faria dos Santos  hateten,  subsídiu ne’ebé Governu fó ne’e hanesan medidas urjénsia hodi hatun presu foos atu bele responde preokupasaun povu ne’ebé kbiit la natón atu assesu foos iha merkadu tanba impaktu hosi krize foos globál.

“Subsídiu ne’ebé ita fó ne’e la’ós fó bá tempu naruk. Tuir akordu ne’ebé Governu fó ne’e bá fulan rua de’it atu ita hein bainhira taxa ne’ebé hatun ona ne’e bele implementa. Tanba sasán sira uluk tama ne’e ita uza tiha ona 5%. Agora Orsamentu Retifikativu aprova tiha taxa 5% bá 2%. Entaun sasán sira ne’ebé mak ema sosa tiha ona ho 5% ne’e mak fa’an ona iha merkadu ho presu karun ne’e,” nia esplika.

Tanba ne’e maka, nia dehan, medida ne’ebé Governu foti ne’e hodi hein de’it prossesu ida-ne’e bainhira stock foos foun tama, kuandu uza ona persentajen ida 2,5% automatikamente Governu la fó ona bá kompañia tanba ne’e medidas ida urjénsia ka imediata atu rezolve de’it problema ida iha kurtu prazu.

Advertisement

Iha longu prazu nia hatene katak, Governu nia Orsamentu 2024 mai sei tau tán osan bá agrikultura, agrikultór sira bá hadi’ak traktór sira.

Tanba ne’e Prezidente Komisaun C Trata Assuntu Administrasaun Finansas Públiku ne’e konsidera  subsídiu ne’ebé Governu fó daudaun bá Empreza Importadór sira fó duni benefísiu bá povu.

“Presu tun ona tanba ita haree kompañia manán 0,50 centavu de’it depois kompañia ne’e mós Timoroan de’it, la’ós ema estranjeiru nian oan. Signifíka osan ne’e sirkula iha rai laran de’it,” nia hateten.

Bainhira Jornalista Hatutan.com konfirma ho Ministru Komérsiu no Indústria (MKI), Filipus Nino Pereira lakohi fó komentáriu no haruka Jornalista atu bá husu direta iha Vise-Primeiru Ministru Farncisco kalbuadi Lay.

“Ida-ne’e husu bá Ministru Assuntu Koordenadór atu ko’alia,” Ministru Filipus Nino Pereira hateten iha Palásiu Governu, Kuarta (25/10/2023).

Advertisement

Nune’e Jornalista Hatutan.com konfirma kedan ho Vise-Primeiru Ministru, Ministru Koordenadór Assuntu Ekonómiku no Ministru Turizmu no Ambiente, Francisco Kalbuadi Lay, maibé lakohi fó komentáriu.

Vise-Ministru Komérsiu no Indústria, Augosto Junior Trindade.

Antes ne’e Vise-Ministru Komérsiu no Indústria, Augosto Junior Trindade hateten ona katak, Governu la tuur nonook, sei buka dalan hotu rezolve povu nia preokupasaun kona-bá folin foos ne’ebé kontinua sa’e iha merkadu.

“Vise-Primeiru Ministru nian intervensaun iha média, mós nia ko’alia kona-bá assuntu ida-ne’e, katak, Governu la tuur nonook. Ita buka dalan hotu atu hakmaan povu nia todan ida ne’e. Sé foos saka ida $12 iha rai-laran, maski atuál présu ne’e $17 hela, katak, oke, povu iha $12, ita iha $5. Ita tau hamutuk, hamutuk $17, ita hola,” Augosto Junior Trindade hateten bá Hatutan.com iha kna’ar fatin Servisu Fomentu-Mandarin, Dili, Sesta (13/10/2023).

“Ne’ebé ema balun ko’alia kona-bá, ouh subsídiu bá fali importadór, bá fali importadór, la’e. Subsídiu ida ne’e atu hakmaan de’it povu nia halerik ne’e. Tanba povu iha $12, Governu aumenta tán $5, hodi halo tiha bá $17,” Augosto Junior Trindade, esplika.

Vizita Supreza bá Importadór sira

Iha Tersa loron 25 Outubru 2023, Vise-Ministru Komérsiu, Augusto Junior Trindade, akompaña hosi Diretór Nasionál Regulasaun Komérsiu no Protesaun Konsumidores, Bertineti Vieira Lobo Baptista vizita supreza ba kompañia importadór sira ne’ebé durante ne’e importa foos mai iha raí laran.

Advertisement

Objetivu vizita ne’e hodi haree direta stock, prosesu fa’an no sosa foos bá kliente sira, ligadu ho planu implementasaun normalizasaun folin foos iha merkadu tuir akordu ne’ebé asina ona ho Governu.

Tuir komunikadu ne’ebé Hatutan.com assesu, iha vizita ne’e, hetan ona informasaun katak, kompañia Perisos hahú fa’an foos 20kg ho presu $9 kada saka, nu’udár parte ida hodi normaliza folin foos iha merkadu.

Iha parte seluk, kompañia Kreative Furak preparadu no iha tempu besik sei fa’an foos 20 kg ho folin $9 no kompañia Alfa Dili, Lixun ho Juxibel sei iha preparasaun hodi kompleta dokumentu balun tuir akordu ne’ebé assina ona.

Tuir Dekretu-Lei nú. 76/2023 de 29 de Setembru, Ministériu Komérsiu no Indústria nia papél mak asegura implementasaun iha terrenu, liu hosi Diresaun Nasionál Regulasaun Komérsiu no Protesaun Konsumidores, hodi halo monitorizasaun no fiskalizasaun ne’ebé rigorozu ba pressu iha merkadu.

“Tuir planu, folin foos 20kg hosi importadór ho folin $9 no negosiante sira ne’ebé atu fa’an tutan iha munisipiu ho presu $10 kada saka, la inklui Oe-cusse no Ataúro,” Hatutan.com sita komunikadu.

Advertisement

Antes ne’e kompañia importadór lima asina ona akordu ho governu liu hosi Ministériu Koordenadór Assuntu Ekonómiku iha Palásiu Governu.

Lee Mós: CLN Fa’an Foos ho Folin $12 no Loja Sira Entre $17 To’o $19

Ekipa Hatutan.com

Advertisement
Kontinua Le'e
Advertisement
Hakarak Hato'o Komentariu?

Husik Hela Komentariu

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Polítika

Restaurasaun Independénsia bá Dala-22, PN Husu Timoroan Tomak Halo Reflesaun

Published

on

Hatutan.com, (17 Maiu 2024), Díli—Parlamentu Nasionál (PN) liuhosi deputada bankada FRETILIN, Nurima Ribeiro Alkatiri husu timor oan tomak atu halo reflesaun bá situasaun hotu-hotu ne’ebé Timor-Leste konsege ultrapassa iha nasaun soberanu ida-ne’e.

(more…)

Kontinua Le'e

Polítika

Lider Bankada PN Deside Bolu Ministra Saúde Élia Amaral

Published

on

Hatutan.com, (16 Maiu 2024), Díli– Parlamentu Nasionál (PN) liuhusi Sekretária Meza Parlamentár, Deputada Virgina Ana Belo, informa rezultadu reuniaun bankada, deside sei halo plenária estraordinária iha  Kuarta,  22 fulan-Maiu 2024, hodi bolu Ministra Saúde (MS), Élia A.A dos Reis Amaral, atu buka solusaun bá problema saúde ne’ebé daudaun ne’e akontese iha Timor-Leste.

(more…)

Kontinua Le'e

Polítika

Governu Seidauk Aprezenta Lista Kandidatu Komisáriu CAC

Published

on

Hatutan.com, (16 Maiu 2024), Díli– Parlamentu Nasionál liuhusi Sekretária Meza Parlamentár, Deputada Virgina Ana Belo hateten, Governu seidauk submete lista kandidatu komisáriu foun bá Comissão Anti-Corrupção (CAC) hodi hakat bá eleisaun. 

(more…)

Kontinua Le'e
Advertisement

Trending