Connect with us

Nasionál

Governu Sei Hadi’a Regra no Prosedimentu bá Dezenvolvimentu Infraestrutura

Published

on

Hatutan.com, (15 Fevereiru 2024), Díli— Ministériu Planu Investimentu Estratéjiku (MPIE) realiza semináriu nasionál durante loron iida iha Ministériu Finansas, Aitaraka Laran ho  tema “Regras no Prosedimentu Sira bá Dezenvolvimentu Infraestrutura iha Timor-Leste”.

Primeiru-Ministru (PM), Kay Rala Xanana Gusmão partisipa iha Semináriu Nasionál ho Tema “Regras no Prosedimentu no Dezenvolvimentu Infraestrutura iha Timor-Leste,” iha salaun enkontru Ministériu Finasas, Aitarak-Laran, Díli (15/02/2024). Foto: Tomé da Silva.

Primeiru-Ministru (PM), Kay Rala Xanana Gusmão ne’ebé partidipa iha semináriu ne’e hateten, inisiativa atu realiza semináriu ne’e importante tebes atu bele kontrola osan Estadu Timor-Leste nian no implemente ho di’ak nune’e labele gasta arbiru.

Lee Mós: Investór Internasionál “Ezije” Governu TL Hadi’a Infraestrutura

Xanana hateten, Governu sei implementa programa desentralizasaun podér lokál iha munisípiu hotu- hotu tenki prepara rekursu umanu iha jestaun finansas no administrasaun di’ak hodi halo kontrolu bá implementasaun projetu oioin ne’ebé sei harii iha munisipiu hotu-hotu.

Advertisement

“Ita mai laós atu kritika de’it, maibé atu hasai lisaun hodi kurize. Ita halo estrada metru 800 labele sukat ho problema kustu millaun $5. Estrada kilometru lima labele sukat ho millaun $ 21. Tanba ne’e makai ta sei hadi’a regra sira no prosedimentu infraestrutura,” Xanana hateten.

Xefe Governu husu liña ministériu, Prezidente autoridade, seitór privadu no entidade hotu-hotu ne’ebé partisipa iha semináriu ne’e atu tau hanoin hodi hadi’a hamutuk erru iha sistema kontrolu projetu ninia kualidade to’o kustu hodi kuidadu osan povu nian gasta ho di’ak.

Ministru Planu Investimentu Estrateziku (MPIE), Gastão Francisco de Sousa informa esplika, semináriu ida-ne’e nu’udár okaziaun importante ida bá Governu atu haree fali bá lisaun aprendida sira iha dezenvolvimentu infraestrutura iha rai ne’e hodi foka ba kualidade, dezafiu sira mak enferenta no buka atu oferese solusaun no navigasaun bá oportunidade sira hodi hadi’a di’ak liu tán iha futuru.

Gastão Sousa konsidera importante tebes atu entidade relevante sira mak kaer papél iha seitór infraestrutura koñese no familiariza-an ho regra no prosedimentu sira iha seitór infraestrutura hodi garante kualidade no assegura transparénsia, atu bele promove kresimentu ekonómiku no asegura moris-di’ak ba sidadaun hotu hanesan vizaun hosi TL nia planu Estratéjiku Dezenvolvimentu Nasionál (PEDN 2011-2030).

“Planu ne’e hateten katak  to’o 2030 Timor-Leste sai nasaun ho rendimentu médiu-altu ho sosiedade ida  ne’ebé prósperu no saudável, atu konkista alvu ida ne’e dezenvolvimentu seitór infaraestrutura nu’udár fatór determinante,” nia hateten.

Advertisement

Semináriu ne’e fornese plataforma ba diálogu entre parseria intersadas prinsipál sira kona-bá dezenvolvimentu infrastrutura iha Timor-Leste, ho intensaun atu kultiva koñesimentu kompartilladu kona-bá IX Governu Konstitusinál nia prioridade infraestrutura bá tinan 5 oin mai, regras no prosedimentu aplikaveis iha síklu projetu públiku no inisiativa finansiamentu.

Semináriu ne’e fasilita atu troka ideia no esperiénsia kona-bá mellores prátikas, lisoens aprendidas, área ne’ebé presiza hadi’a no ideas inovasoens sira.

Nia dehan, objetivu finál maka asegura kualidade projetu liu hosi planeamentu, estudu preparative, avaliasaun, aprovizionamentu, konstrusaun, supervizaun, operasaun no manutensaun.

Governu liuhosi Orsamentu Jeral Estadu 2024 fó prioridade mós ba Investimentu Públiku no Konstrusaun Infraestrutura Fízika ho preve orsamentu ho montante Millaun $411 aloka bá iha Kapitál Dezenvolvimentu ho medidas atu promove diversifikasaun ekonomia liuhosi ambiente ne’ebé favorável hodi promove kresimenu ekonómiku sustentável, hadi’ak investimentu iha kapitál sosiál hodi garante bem-estar povu Timor agora no iha futuru ho prinsípiu fundamentál hosi boa governasaun, inkluzaun, no justisa.

Governu mós sei kria sistema monitorizasaun no avaliasaun ne’ebé transparente hodi kontrola programa sira governu nian iha tinan 2024.

Advertisement

Governu liu hosi Ministériu Finansas no MPIE sei kolabora hamutuk no koordena ho liña ministeriais hodi halo dezeñu no estabelese sistema jestaun dezempeñu hodi permiti governu no públiku hamutuk hodi akompaña no monitoriza progresu husi implementasaun programa sira governu nian liu-liu iha seitor Infraestrutura.

Jornalista: Leopoldina de Carvalho

Continue Reading
Advertisement
Click to comment

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Nasionál

AJTL Dezafia RTTL,E.P ho Tatoli, I.P Hatudu Editoriál Independente

Published

on

By

Hatutan.com, (13 Novembru 2025), Díli—Asosiasaun Jornalista Timor Lorosa’e (AJTL) dezafia média Estatál hanesan Rádiu Televizaun Timor-Leste, Empreza Públiku (RTTL.E.P) ho  Ajénsia Notísioza Tatoli, Institutu Públiku (I.P) hatudu editoriál Independete hodi garantia liberdade espresaun no liberdade imprensa iha  Estadu direitu Demokrátiku Timor-Leste nian.

(more…)

Continue Reading

Nasionál

Filipina Hato’o Agradese Bá Governu Timor-Leste Mas Momentu Ne’e Sira Presiza Liu Apoiu Materiál

Published

on

By

Hatutan.com, (13 Novembru 2025), Díli– Prezidente Filipina, Ferdinand “Bongbong” Romualdez Marcos Jr, kontaktu Primeiru-Ministru Kay Rala Xanana Gusmão, hodi hato’o agradesimentu ba solidariedade ho sira-nia situasaun dezatre naturál, maibé momentu ne’e sira seidauk presiza apoiu umanitária husi forsa tarefa kontijenten Timor-Leste nian, tanba sira-nia ekipa no rekursu sufisiente hela.

(more…)

Continue Reading

Nasionál

Timor-Leste Sei Fó Apoia Sanitáriu Ba Vítima Dezastre Naturál iha Filipina

Published

on

By

Hatutan.com, (06 Novembru 2025),Díli—Estadu Timor-Leste sei  fó apoiu umananitária bá vitíma dezestre naturál ne’ebé akontese iha   Estadu Filipina.

(more…)

Continue Reading

Trending