Hatutan.com, (21 Marsu 2024), Díli—Asosiasaun Defisiénsia Timor-Leste (ADTL) hato’o lamentatasaun bá Komisaun A Parlamentu Nasionál (PN) ne’ebé trata asuntu Lejizlasaun no Justisa no komisaun F ne’ebé trata asuntu Saúde, Seguransa Sosiais no Igualdade Jéneru kona-bá subsídiu ne’ebé Ministériu Solidadriedade Sosiál no Inkluzaun (MSSI) hapara bá ema ho difisiénsia sira ne’ebé hetan ona servisu.
Membru Asosiasaun Defisiénsia Timor-Leste (ADTL) halo audiénsia ho Komisaun A Parlamentu Nasionál (PN) no komisaun F kona-bá subsídiu ne’ebé Ministériu Solidadriedade Sosiál no Inkluzaun (MSSI) hapara bá ema ho defisiénsia ne’ebé hetan ona servisu. Kinta (21/03/2024). Foto: Elio dos Santos da Costa.
Assesór asuntu defisiénsia iha Prezidénsia Repúblika, Gaspar Afonso haktuir, lamentasaun ne’e hodi husu de’it razaun tanba saida mak ema ho defisiénsia ne’ebé servisu ona labele hetan subsídiu ne’e.
Lee Mós: PN La Aprova Proposta Aumentu Osan bá Ema ho Defisiénsia, AHDMTL Husu Prezidente Repúblika Veta OJE 2023
“Tuir loloos Governu tenke halo separasaun bá seguransa sosiál ne’e buat ketak ida, asisténsia sosiál ne’e buat ketak ida. Agora, laiha separasaun ne’e mak derrepenti ami bá simu osan, sira dehan fali imi sira servisu ona ne’e labele hetan. Ne’e mak ami lamenta tebtebes,” Gaspar Afonso hateten hafoin marka audiénsia ho Komisaun A iha PN, Kinta (21/03/2024).
Gaspar Afonso dehan, ema ho defisiénsia balun servisu iha instituisaun, ninia subsídiu asesu nafatin, nune’e nia husu atu MSSI labele halo diskriminasaun.
Iha fatin hanesan porta-vós ADTL, Joãozito de Jesus haktuir, ema ho defisiénsia hotu-hotu mós preokupa ho Dekretu Lei númeru 8/2024 kona-bá subsídiu bá ferik katuas sira no daudaun ne’e subsídiu nafatin de’it la muda lia-fuan ida inválidu.
“Ami hato’o ami nia lamentasaun kona-bá dekretu ne’e katak MSSI halo tiha alterasaun bá lei ida-ne’e maibé pelumenus ami nia preokupasaun ne’ebé mak anteriór ami hato’o iha ne’e mak lia-fuan inválidu ne’e halakon tiha no uza de’it mak liafuan ema ho defisiénsia,” nia hateten.
ADTL mós hato’o lamentasaun seluk kona-bá bainhira sira hapara tiha subsídiu bá maluk sira ho difisiénsia ne’ebé mak servisu iha organizasaun no servisu iha instituisaun seluk.
Membru Asosiasaun Defisiénsia Timor-Leste (ADTL) halo audiénsia ho Komisaun A Parlamentu Nasionál (PN) no komisaun F kona-bá subsídiu ne’ebé Ministériu Solidadriedade Sosiál no Inkluzaun (MSSI) hapara bá ema ho defisiénsia ne’ebé hetan ona servisu. Kinta (21/03/2024). Foto: Elio dos Santos da Costa.
“Sira labele simu ona subsídiu tanba sira asesu ona bá iha seguransa sosiál ho razaun katak sira hetan ona vensimentu hosi ne’e. Maibé hosi subsídiu ida-ne’e kolega sira defisiénsia bele halo buat barak tanba sira bele bá eskola, uza bá nesesidade lorloron nian. Tuir loloos subsídiu ida-ne’e bele akomoda sira hodi hola sira nia ekipamentu defisiénsia no ajuda nesesidade adisionál sira seluk,” nia lamenta.
Nia hatutan, bainhira halo konsultasaun mós bele halo esklaresimentu katak ema ida funsionáriu nia saláriu $500 bá leten bele konsidera katak nia labele simu no sira ne’ebé saláriu $500 mai karaik ne’e bele simu, maibé laiha konsultasaun no Governu hapara derrepenti de’it.
“Subsídiu ne’ebé Governu fó bá ema ho defisiénsia kada fulan $60. Sé ita kompara ho subsídiu membru Governu no membru Parlamentu Nasionál sira ne’ebé mak hetan subsídiu bá pulsa, transporte, saúde ne’e ita kompara bá fulan ida $60 ne’e sira liu tiha ida-ne’e. Sé hakarak hapara subsídiu tenki hapara hanesan,” nia husu.
Prezidente Komisaun A, Patrocínio dos Reis Fernandes hateten, ADTL hasoru-malu ho Parlamentu Nasionál hodi haree kona-bá dekretu lei númeru 8/2024 ne’ebé Ministériu Solidariedade Sosiál no Inkluzaun (MSSI) hapara subsídiu bá sira ne’ebé hetan ona servisu.
“Ligadu ho subsídiu MSSI ba ema ho defsiénsia sira ne’e, talvez iha dekretu foun númeru 8/2024 nian ne’e, iha versaun ruma, ami mós seidauk hatene loloos saida, tanba seidauk lee loos ida-ne’e,” nia haktuir.
Jornalista Estajiária: Zita Menezes