Hatutan.com, (05 Fevereiru 2025), Díli– Governu liu husi reuniaun Konsellu Ministrus, Kuarta (05/02/2025), aprova Projetu Rezolusaun Governu hodi ezonera Elvira de Carvalho Manat husi kargu Sekretária Rejionál Finansas Autoridade Rejiaun Administrativa Espesiál Oekusi Ambenu (RAEOA) nian.

Elvira de Carvalho Manat. Foto/Espesiál
Komunikadu imprensa ne’ebé Hatutan.com asesu h relata Konsellu Ministru kaer hanesan fundamentasaun hodi ezonera Elvira Carvalho Manat hosi nia kargu Sekretaria Finansas RAEOA tanba abandonu ka ajénsia servisu dezde fulan-Novembru 2024 to’o agora.
Rezolusaun Governu ne’e mós define katak Prezidente Autoridade RAEOA temporariamente asume ezersísiu kompeténsia finanseira Autoridade nian, to’o nomeasaun Sekretáriu Rejionál foun ba Finansas.
KM aprova Relatóriu Inisiál Konvensaun Nasoins Unidas kona-ba Direitus Ema ho Defisiénsia.
Iha reuniaun Konsellu Ministrus ne’e mos aprova projetu Rezolusaun Governu, ne’ebé aprezenta hosi Ministra Solidariedade Sosiál no Inkluzaun, Verónica das Dores, ba kriasaun Grupu Traballu Interministeriál ne’ebé responsavel ba elaborasaun Relatóriu Inisiál Timor-Leste iha ámbitu implementasaun Konvensaun Nasoins Unidas kona-ba Direitus Ema ho Defisiénsia.
Rezolusaun Governu ida-ne’e ré-afirma kompromisu Governu Konstitusionál IX nian liuhusi promove inkluzaun no defende direitu ema ho defisiénsia, garante elaborasaun no submisaun relatóriu inisiál kona-ba implementasaun Konvensaun ne’ebé Timor-Leste ratifika iha fulan-janeiru tinan 2023. Dokumentu ne’e sei aprezenta medida sira ne’ebé Estadu adota ona hodi hametin inkluzaun no progresu ne’ebé alkansa ona iha área ida-ne’e, no tenke konklui iha fulan-Abríl tinan 2025.
“Grupu Traballu Interministeriál ne’e sei dirije no koordena husi Ministériu Solidariedade Sosiál no Inkluzaun no sei kompostu hosi pontu fokál sira hosi departamentu governu nian oioin ne’ebé relevante.” Tenik komunikadu.
Entertantu, Vise-Primeiru-Ministru, Ministru Koordenadór Asuntus Sosiais no Ministru Dezenvolvimentu Rurál no Abitasaun Komunitária, Mariano Assanami Sabino, no Prezidente Institutu ba Defeza Direitus Labarik (INDDICA) Dinorah Granadeiro halo aprezentasaun ida kona-ba kompromisu nasionál hodi halakon violénsia hasoru labarik sira.
Ho konvite hosi INDDICA, Timor-Leste husi loron 3 to’o 5 fulan-marsu tinan 2025, sei simu vizita Reprezentante Espesiál husi Sekretáriu-Jerál Nasoins Unidas kona-ba Violénsia hasoru Labarik sira, Najat Maalla M’jid.
Vizita ne’e halo parte iha kompromisu sira ne’ebé halo iha Konferénsia Ministeriál Globál Dahuluk hodi Halakon Violénsia hasoru Labarik sira, ne’ebé hala’o iha fulan-novembru tinan 2024, iha Kolúmbia, ne’ebé rezulta ho kompromisu globál no nasionál hodi hametin protesaun infantíl. Timor-Leste aprezenta kompromisu sanulu no hatudu interese atu adere ba Aliansa Globál ‘Pathfinder 2.0’ hodi Halakon Violénsia hasoru Labarik sira.
Kompromisu sira ne’ebé Timor-Leste asume inklui aprovasaun Lei Justisa JuvenÍl to’o tinan 2026, integra protesaun infantíl iha polítika edukativa, reforsa justisa espesializada ba labarik sira no profisionaliza asistente sosiál iha área ne’e. Prevee mós atu habelar programa edukasaun inan-aman, aumenta orsamentu ba servisu protesaun infantíl, kria kuadru legál ba seguransa online nune’emós limita asesu ba alkol no tabaku, no implementa Planu Nasionál ida hodi Halakon Violénsia hasoru Labarik sira no Sistema Jestaun Informasaun ida ba polítika protesaun infantíl.
Jornalista: Vito Salvadór