Hatutan.com, (10 Setembru 2025), Díli– Broker sira ne’ebé aproveita hatan osan ka fee iha fasilita trata pasaporte ba abitante hirak ne’ebé presiza liu kontinua eziste iha Diresaun Nasionál Servisu Rejistu Nitariadu (DNRN).

Joven atus resin forma iha Diresaun Nasionál Servisu Rejistu Nitariadu hodi trata dokumentu atu aplika ba vaga Nova Zelándia. Foto/Marcelino Tomae
Iha situasaun ohin loron, joven barak presiza loos trata sira-nia dokumentu komprovativu sira hodi aplika ba vaga ba Nova Zelándia, maka broker sira mós aproveita di’ak.
Sira kobra ema ida $20.00 ba trata Billete Identidade, bom komportamentu $30.00, sertudaun RDTL halo foun $10.00 renova $5.00 no pasaporte $150.00.
Broker (brokerage) maka intermediáriu ida ne’ebé liga kompradór sira no vendedór sira iha tranzasaun ida, tantu iha merkadu kapitál (hanesan asaun no forex), propriedade, ka setór sira seluk, no jeralmente hetan lukru hosi komisaun sira ka taxa servisu nian hosi tranzasaun.
Orlando de Andrade, abantente ida ne’ebé hakarak trata nia dokumetu iha DNRN fó sasin katak nia parte hakfodak haree atetude broker sira ne’ebé ejiste iha DNRN husu osan ba ema sira atu faislita trata dokumentu ho lalais.
“Relasiona ho vaga online servisu bá Nova Zelándia, fó dadauk ne’e, ha’u sente tempu limitadu tebetebes, tanba la biban atu ema trata dokumentu komprovativu sira, ho nune’e, barka liu foti dalan lais uza broker hodi fasilita trata sira-nia dokumentu,” Orlanndo de Andrade hateten ba Hatutan.com.
Orlanndo konsidera tempu ne’ebé SEFOPE fó sai limitadu liu, tanba haree bá dezempregu joven Timor-oan laiha servisu, nune’e nia husu Governu liu-liu SEFOPE atu bele halo estensaun bá fulan ida ka fulan rua.
Rejistu online vaga ba Nova Zelándia ho durasaun tempu loron haat (4) de’it, hahú husi loron 08-12 fulan-Setembru tinan 2025, tuir Orlanndo de Andrade katak sei implika bá Joven sira ne’ebé trata dokumentu tuir prosesu normál sei hasoru dezafiu, ema ne’ebé iha osan sei garantia atu liu husi broker, maibé joven ne’ebé maka osan laiha, depois sei la hetan oportunidade.
Tuir Orlando nia observasaun katak, Joven forma barak iha Diresaun Nasionál Servisu Rejistu Nitariadu ne’e, maioria atu halo bom komportamentu, pasaporte bulletin identidade.
Liuhosi telefonika Diretór Jerál Diresaun Nasionál Servisu Rejistu Nitariadu, Agustiho Gonçalves Viera hateten, kona-bá broker eziste iha ne’ebé hodi husu osan to’o $30,000, bá sidadaun sira ne’e normál hela.
“Imi (Jornslista-Red) labele sibuk, tanba ema barak ne’e, normál hela, asuntu sira hanesan imi husik bá nega? Problema broker sira husu osan ne’e, sé maka haruka sira fó?,” Diretór Jerál DNSRN Agustiho Gonçalves Viera hateten.
Iha fatin hanesan Vise Ministru Asuntu Fortalesesimentu Institusionál Paulo Remedios hateten ohin simu informasaun husi públiku no Diretór Nitariadu kona-bá difikuldade sira ne’ebé iha DNSRN atravesa, tanba ema barak mai atu trata dokumentu.
Nia dehan, difikuldade, ne’ebé Nitariadu enfrenta maka pasaporte no rejistu kriminál, tanba joven barak mai atu trata dokumentu liga ho vaga online Nova Zelándia atu kontrata Timor-oan bá servisu iha rai li’ur.
Kona-bá prazu bá dokumentu ninia nia sei sujere bá Nitariadu, depois koordena ho Ministériu seluk atu halo kordenasaun di’ak ho rejistu Nitariadu halo kordenasaun di’ak kona-bá prazu dokumentu, tanba haree desde horsehik to’o ohin loron rua tiha ona, Juven barak maka forma iha hodi halo dokumentu.
“Ita sei kordena ho Ministériu sira, loke rejiaun urjente iha semana ida-ne’e ho Sekretáriu Estadu Formasaun Profisionál Empregu ne’ebé maka loke vaga online bá Nova Zelándia ita tenke iha kordenasaun di’ak, la’ós tau avizu de’it atu bá Nova Zelándia, ema hotu hakarak bá Nova Zelándia,” nia dehan.
Membru Governu ne’e fó ezemplu katak sei loke vaga ema na’in 200, maibé ema Trata dokumentu liu ema na’in 2000 resin depois estraga osan de’it atu halo pasaporte, depois la konsege bá, sé maka atu responsabilidade.
Nia dehan, sei koordena ho SEFOPE atu nune’e elimina dokumentu balun, iha kritériu ne’ebé maka fó sai tiha ona.
Observasaun Hatutan.com iha resintu Diresaun Nasionál Servisu Rejistu Nitariadu nota katak, joven barak maka bá forma hodi trata dokumentu, atu kompetente iha Vaga Online bá servisu iha Nova Zelándia.
Jornalista: Marcelino Tomae