Hatutan.com, (02 Agostu 2023), Díli— Oras-ne’e daudaun nasaun exportadór sira ne’ebé baibain exporta fos mai Timor Leste (TL), liuliu nasaun Índia mak hasa’e folin fos, nune’e lori impaktu bá distribuidór sira tenke hasa’e mós folin iha merkadu rai laran.

Ambiente atividade negósiu iha Loja Creative Furak Bidau, Kuarta (02/08/2023). Foto: Lázaro Pereira Quefi/Hatutan.com.

Liu tán ida-ne’e, Governu India mós oras-ne’e daudaun provizoriamente taka exportasaun fos ba nasaun hotu-hotu inklui Timor-Leste tanba ninia estoke mós limitadu.

Lee Mós: Xanana Seidauk Rona Folin Nesesidade Báziku Sa’e no Promete Hatún Impostu

“Impaktu hosi sasan folin sa’e iha rai laran ne’e mai hosi ema nia rai liuliu fos folin sa’e ne’e mai hosi nasaun exportadór sira. Durante ne’e ita hatama fos hosi nasaun liur. Oras-ne’e daudaun fos folin sa’e kedan hosi rai liur ne’ebá, la’ós ita mak hakarak hasa’e folin la’e,” Vise-Jestór Loja Creative Furak, Yati Zaka hateten ba Hatutan.com iha knaar fatin Bidau, Díli, Kuarta (02/08/2023).

Parte Creative Furak hanesan mós distribuidór fos iha Timor Leste, hakarak klarifika loloos bá públiku katak, kauza loloos ba folin fos sa’e ne’e mai hosi nasaun orijen mak hasa’e duni folin.

Vise-Jestór Loja Creative Furak, Yati Zaka. Foto: Hatutan.com.

“Tanba ne’e maka, bainhira hatama mai no fa’an fali ba konsumidór sira mós tenke hasa’e folin tuir kontratu ne’ebé hatuur ona ho nasaun exportadór sira,” Yati Zaka klarifika liu tán.

Foin lalais Governu India taka provizoriamente exportasaun fos mutin ba nasaun hotu-hotu inklui Timor Leste tanba dalaruma nasaun konsumidór sira sosa fos barak liu iha India, nune’e sira mós tenke preve estoke iha sira nia rai laran.

“Provizorimente sira taka, maibé la hatene taka to’o bainhira. Foin lalais ita Haruka kontratu ba sira maibé kansela hotu. Sira fó fila osan, entaun la manda fos mai,” nia esplika.

Kontratu ne’ebé Creative Furak halo ho India barak tebes to’o tonelada 14.000 atu hatama mai TL, maibé kansela hotu.

Kona-bá importasaun mai TL, Loja Creative Furak rasik akompaña katak laiha kalkulasaun ne’ebé fixu atu hatama kada fulan tonelada hira, tanba depende ba merkadu, iha ne’ebé tuir observasaun hatudu katak, hosi fulan Janeiru to’o Marsu tinan ne’e konsumidór hola oitoan ka ladún barak, nune’e Creative Furak mós hatama oitoan de’it.

Iha fali fulan Agostu to’o Setembru, konsumidór sira komesa sosa barak, entaun hatama mai mós tenke barak tanba haree ba dinámika ekonomia iha rai laran.

“Uluk bainhira folin fos sei normál Creative Furak fa’an ho fos ho marka tali merah 25kg saka ida $14  maibé oras-ne’e daudaun iha Loja Creative Furak fa’an ho marka tali merah 25kg ho folin $17,” nia esplika tán.

Desde India kansela kontratu, to’o agora Loja Creative Furak seidauk iha kontratu ho nasaun seluk atu hatama fos mai Timor Leste no kontinua hein posibilidade seluk oinsa buka hosi nasaun seluk atu bele halo fali kontratu hodi hatama fos mai rai laran.

“Iha nasaun seluk foos iha, maibé kontratu mak karun demais. Ida-ne’e mak labele halo kontratu ho sira tanba impaktu mós ba folin sa’e,” nia subliña.

Antes ne’e, Creative Furak sosa fos tonelada ida ho $350, maibé oras-ne’e daudaun folin sa’e tonelada ida sosa ho $530.

Lee Mós: Evita Espekulasaun Sasán Folin, Governu Sei Halo Revizaun bá Dekretu-Lei Presu Justu 

Jornalista Estajiáriu: Lázaro Pereira Quefi