Connect with us
Pakote Ahi

Defeza & Seguransa

PNTL iha Ona Mata-Dalan Kona-bá Respeita Direitu Umanu

Published

on

Hatutan.com (15 Outubru 2021), Dili—Polísia Nasionál Timor-Leste (PNTL), iha ona mata-dalan atu respeita direitu umanu, durante hala’o knaar no atuasaun iha terrenu.

Serimónia lansamentu manuál formasaun direitu umanu ba PNTL, iha edifísiu PDHJ, Kaikoli, Sesta (15/10/21). Foto/PNTL.

Mata-Dalan ne’e hatuur iha manuál formasaun direitu umanu ne’ebé dezenvolve bazeia ba lei direitu umanu internasionál no tratadu hirak-ne’ebé Timor-Leste (TL) ratifika ona, inkorpora mós mudansa atuál iha instituisaun PNTL.

Mata-dalan ba formasaun direitu umanu PNTL ne’e sei tulun membru-sira atu kompreende prinsípiu direitu umanu no proteje direitu fundamentál sidadaun nian.

Manuál ne’e kompostu hosi módulu neen (6) inklui introdusaun ba direitu umanu, kna’ar PNTL no direitu umanu, padraun direitu umanu relevante ba uza forsa, revista, buska, kaer no detensaun, protesaun direitu umanu iha situasaun krize no iha Estadu Esesaun Konstitusionál no polisiamentu sem diskriminasaun.

Advertisement

Provedora Direitu Umanu no Justisa, Jesuina Maria Fereira Gomes,  konsidera programa kapasitasaun direitu umanu ba polísia sei kontribui hodi alkansa vizaun TL iha Planu Estratéjiku ba Dezenvolvimentu Nasionál, Planu Asaun Nasionál Feto, Pás no Seguransa (Rezolusaun Konsellu Seguransa Nasaun Unida 1325), Planu Estratéjiku PNTL, Planu Asaun Nasionál Violénsia bazeia ba Jéneru 2017-2021 no Estratejia Jéneru PNTL 2018-2022.

“Hasa’e koñesimentu direitu umanu mós nu’udár kontribuisaun ida, hodi implementa rekomendasaun hosi Komisaun Akollamentu, Verdade no Rekonsiliasaun no mós Komisaun Verdade no Amizade. Espera manuál ne’e sai hanesan giaun ba implementasaun programa kapasitasaun ba futuru ho kualidade di’ak,” Jesuina Maria Fereira Gomes, hateten iha ámbitu lansamentu manuál formasaun direitu umanu ba PNTL, iha edifísiu PDHJ, Kaikoli, Sesta (15/10/21).

Ho opoiu hosi Unidade Asesoria Direitu Umanu Nasaun Unida (UADU-ONU) ba dezenvolvimentu manuál formasaun dahuluk kona-bá direitu umanu ba PNTL iha 2014, agora versaun foun ba revizaun manuál formasaun direitu umanu ba membru PNTL, maka ohin PDHJ, PNTL hamutuk ho UADU-ONU iha TL, lansa revizaun dahuluk.

Revizaun ne’e halo ho konsiderasaun ba mudansa iha enkuadramentu legál, polítika, regulamentu interna PNTL no haktuir ba observasaun hosi formadór no partisipante-sira, nune’e PDHJ, PNTL no UADU-ONU konkorda iha nesesidade halo revizaun hodi refleta situasaun atuál direitu umanu iha TL.

Manuál ne’e mós sei sai referénsia durante programa formasaun ba membru PNTL ne’ebé sei haforsa koñesimentu PNTL nian liga ho direitu umanu, nune’e PNTL bele sai ajende seguransa profisionál no keixa hasoru sira sei menus.

Advertisement

Komandante Jerál PNTL, Komisáriu Polísia, Faustino da Costa, rekoñese katak, atu profesionaliza membru-sira  persiza duni esforsu hosi entidade hotu-hotu atu investe iha seitór oi-oin, liuliu iha formasaun no kapasitasaun.

Nune’e mós, Asesora Direitu Umanu Nasaun Unida iha TL, Claudia Diaz, konsidera kompriensaun no respeitu ba direitu umanu nu’udár parte esensiál ida atu sai nu’udár ema ne’ebé dixiplinadu, forsa profissionál, hetan respeitu, konfiansa hosi povu, PNTL sei reforsa Estadu Direitu iha TL no promove demokrasia ida ne’ebé prioritiza protesaun ba sidadaun.

PDHJ Rejista Keixa Violasaun Direitu Umanu 68

Hahú hosi Janeiru to’o Setembru 2021, PDHJ rejista keixa hamutuk 68 ne’ebé maioria komete hosi membru PNTL no submete ona keixa 30-resin ba prosesu investigasaun.

Hosi keixa 68 ne’e violasaun direitu umanu no maioria komete hosi membru PNTL, nune’e PDHJ investiga ona keixa 30-resin hodi haree indísiu hosi violasaun.

Advertisement

Jesuina Maria Fereira Gomes esplika, keisa ba violasaun direitu umanu tenke tuir prosedimentu PDHJ nian, primeiru tenke liuhosi relatóriu preliminár hodi haree indísiu violasaun atu bele identifika violasaun rasik, segundu PDHJ mak loke investigasaun no terseiru PDHJ sei halo relatóriu investigasaun hodi konklui katak, akontese duni violasaun direitu umanu ba komunidade.

Jornalista: Carmelita Isaac

Kontinua Le'e
Advertisement
Hakarak Hato'o Komentariu?

Husik Hela Komentariu

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Defeza & Seguransa

Tinan 24 Ezisténsia PNTL, Entre Difikuldade ho Profisionalízmu

Published

on

Hatutan.com, (27 Marsu 2024), Díli—Instituisaun Polisia Nasionál Timor-Leste (PNTL) selebra aniversáriu ezisténsia bá dala-42 (27 Marsu 2000 to’o 2024).

(more…)

Kontinua Le'e

Defeza & Seguransa

Prezidente Repúblika Husu PNTL Serví Povu ho Respeitu bá Direitu Umanu

Published

on

Hatutan.com, (27 Marsu 2024), Díli—Prezidente Repúblika (PR), José Ramos-Horta husu atu Polísia Nasionál Timor-Leste (PNTL) tenke servi povu ho respeitu bá direitu umanu.

(more…)

Kontinua Le'e

Defeza & Seguransa

Konfrontu Aimutin, Na’in-Tolu Kanek no PNTL Kaer Ona Na’in-Neen

Published

on

Hatutan.com, (22 Marsu 2024), Díli—Konfrontu área ai-mutin ne’ebé akontese iha Kinta (21/03) tuku 21:30 kalan, rezulta ema na’in-tolu kanek, sunu motór fixon ida no PNTL kaer ona ema na’in-neen.

(more…)

Kontinua Le'e

Trending