Connect with us
Pakote Ahi

Polítika

Bankada Governu La Admite Proposta Alterasaun Orsamentál husi CNRT

Published

on

Hatutan.com, (06 Dezembru 2021), Díli-Membru Parlamentu Nasionál husi Bankada CNRT, Carmelita Moniz, hato’o kritika ba bankada Governu hanesan Bankada FRETILIN, PLP ho KHUNTO  ne’ebé mak la admite proposta husi bankada CNRT nian hodi husu atu halo alterasaun ba orsamentu ne’ebé prevee ba iha fundu kontinjénsia nian. 

Notísia iha Reasaun: OJE 2022 Pasa iha Jeneralidade ho Votus Afavór 44, Kontra 0 no Abstensaun 21

Sesaun Votasaun ba OJE 2022 iha faze Jeneralidade, Sesta (03/12/21). Foto/Média PN.

Ba aktu ida ne’e, Deputada Carmelita Moniz, haree katak, foin ba dala-uluk, proposta ne’ebé bankada CNRT hato’o, rai hela de’it’ iha meza gabinete PN.

Deputada CNRT ne’e haktuir, esperiénsia iha governasaun  FRETILIN hato’o proposta kuaze 100 resin, CNRT sempre admite hotu hodi loke diskusaun, no governu bele fahe informasaun detalladu liután ba iha plenária no ba iha públiku bele akompaña.

Advertisement

Iha diskusaun OJE 2022 iha faze espesialidade ne’e, CNRT sente estrañu tanba proposta sira hosi bankada CNRT barak maka bankada Governu la admite ka la rejeita hotu proposta sira ne’e  no la justifikasaun ida klaru.

“Ha’u haree justifika rua de’it, maka dehan fora de tempu katak, tama ba oras liu tiha ona maibé seluk laiha justifikasaun la hatene razaun tanba saida proposta sira ne’e la admite. Agora proposta sira ne’ebé  admite 100 itál ne’e proposta sira ne’e atu fó aumenta tetu orsamentu aumenta tan osan iha orsamentu jerál estadu, au-mézmu tempu ohin governu foin ko’alia. Ita boot sira mós rona katak governu la konkorda ho aumenta proposta sira-ne’e,” deputada Carmelita Moniz, hateten liuhosi intervensaun iha plenária PN, durante diskusaun espesialidade OJE 2022, Segunda (06/12/2021).

Razaun primeiru hosi proposta sira ne’ebé bankada CNRT hato’o ne’e, tanba CNRT haree katak, durante ne’e orsamentu sira iha OJE 2021 nian, Governu nia ezekusaun ki’ik ‘tebes’.

“Segundu keta halo ba iha tinan oin pandemia Covid-19 ne’e nafatin iha ezekusaun orsamentál sei la la’o ne’ebé ita saugati de’it hatún fundu petrolíferu ne’ebé  fó impaktu ba nia jurus husi ita-nia fundu ne’e rasik,” deputada Carmelita hateten.

Bankada CNRT mós kestiona ho kapasidade deputadu sira iha bankada governu, ne’ebé seidauk komprende no husu nafatin atu hasa’e orsamentu, maske Governu rasik deklara tiha ona kona-ba ezekusaun ne’ebé menus.

Advertisement

Bankada opozisaun CNRT ne’e mós haree katak, dala-ruma proposta ne’ebé husu atu hasa’e orsamentu mak, Prezidente Parlamentu Nasionál (PPN), Aniceto Guterres admite. Maibé, proposta sira ne’ebé husu atu hamenus tetu orsamentu, PNN la admite.

Proposta sira ne’e, bankada CNRT aprezenta, hafoin votasaun final espesialidade OJE 2022, kuaze 50-resin. Maibé proposta barak mak PPN rejeita, no la’ós CNRT nian de’it, maibé iha mós proposta balu hosi bankada PD nian mós rejeita hotu.

Hatán ba preokupasaun ne’e, Vise Prezidente PN, Maria Angelina Sarmento, klarifika katak, proposta sira-ne’e PPN la admite, tanba proposta sira-ne’e, liu ona hosi oras submisaun nian, tuir giaun debate iha orsamentu jerál estadu nian.

Nia argumenta, PPN Aniceto Guterres la admite atu baixa hodi halo kópia ba deputadu no deputada sira, no bele hetan fatin iha diskusaun espesialidade, liu-liu liña ministériu sira ne’ebé deputadu sira pretende atu halo alterasaun ba proposta orsamentu jerál estadu nian.

“Razaun primeiru liu maka, iha proposta ida ne’e ninia oras de submisaun ne’e liu ona oras ne’ebé prevee iha giaun debate orsamentu jerál  estadu. Bazeia ba giaun debate orsamentu jerál estadu, proposta  alterasaun sira ne’ebé distinta deputadu sira iha hanoin atu aprezenta, nia tenke submete mai meza do parlamentu, antes finál votasaun  jeneralidade,” Vise PPN, Maria Angelina Sarmento, hateten iha PN.  

Advertisement

Tuir giaun ne’ebé maka iha konkordánsia ona iha lider bankada sira asina katak, tempu ba submisaun ba proposta alterasaun ne’e, sei la hetan admisaun hosi prezidente parlamentu.

Aleinde ne’e, iha mós razaun seluk tán mak hanesan, proposta alterasaun ne’e, pretende atu hasai hotu osan hosi rezerva iha kontinjénsia. Tuir lei, ezijénsia mínimu ba rezerva kontinjénsia ne’e tenke to’o 5%, maibé daudaun ne’e, rezerva kontinjénsia menus ona hosi 5%.

“Ita imajina, kuandu akontese buat ruma ne’ebé mak orsamentu imprevistu, ne’e governu labele responde. Tanba ne’e maka ami meza rejeita proposta sira-ne’e, tanba fontes alterasaun ba proposta OJE ida ne’ebé naun-admitidu ne’e, ida mak  atu hasai hotu hosi rezerva kontinjénsia no planu atu halo rezerva ba kontinjénsia, sai zero, ne’e labele,” deputada hosi bankada PLP ne’e hateten tán.

Tuir nia, atu hetan jestaun orsamentu ida ne’ebé di’ak, Governu prevee mós iha rezerva kontinjénsia nian, hodi responde ba situasaun imprevistu sira ne’ebé akontese, tanba forsa maiór ruma ne’ebé governu la prevee.

Maske nune’e, deputada Angelina informa katak, bankada PLP hamutuk ho FRETILIN no KHUNTO, iha mós proposta alterasaun balu tán, maibé labele pronunsia, tanba sei hein iha ámbitu diskusaun mak sei haree ninia dinámika.

Advertisement

Jornalista: Rogério Pereira Cárceres

 

 

Advertisement
Kontinua Le'e
Advertisement
Hakarak Hato'o Komentariu?

Husik Hela Komentariu

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Polítika

TL-ONU Kontinua Diskute Programa Prioridade Sira Ne’ebé Reflete ho ODS

Published

on

Hatutan.com, (26 Abríl 2024), Díli- Primeiru-Ministru (PM), Kay Rala Xanana Gusmão kontinua diskute ho Sekretáriu Jerál Adjuntu ONU nu’udar mós Diretór Rejionál bá Asuntu Asia Pasífiku bá Sekretáriu Koordenasaun Dezenvolvimentu,  David McLachlan, hodi ko’alia kona-ba prioridade sira iha saúde, edukasaun, inklui kona-bá podér turizmu no ekonomia  verde no ekonomia kor-azúl bá futuru Timor-Leste nian ne’ebé reflete ho Objetivu Dezenvolvimentu Sustentavel (ODS).

(more…)

Kontinua Le'e

Polítika

Semana oin, PN Submete Redasaun Fínal Proposta Alterasaun Lei CAC bá Prezidente Repúblika

Published

on

Hatutan.com, (26 Abríl 2024), Díli—Komisaun A Parlamentu Nasionál (PN) ne’ebé trata asuntu Lejizlasaun no Justisa, halo ona pareser no redasaun final bá proposta Lei, 2ª alterasaun bá Lei n°8/2009, 15 de Jullu kona-bá Komisaun Anti-Korrupsaun (CAC siglá portugés).  Nune’e, semana oin, sei submete redasaun final bá Prezidente Repúblika atu promulga.

(more…)

Kontinua Le'e

Polítika

SEATOU Halo Evikasaun Tanba Simu Orden

Published

on

Hatutan.com, (25 Abríl 2024), Díli- Sekretáriu Jerál Partidu FRETILIN, Mari Alkatiri hateten evokasaun ne’ebé mak Sekretáriu Estadu Asuntu Toponímia  no Organizasaun Urbana (SEATOU), Germano Santa Brites Dias, halo bá abitante sira ne’ebé okupa espasu públiku no rai Estadu tanba hetan orden.

(more…)

Kontinua Le'e
Advertisement

Trending