Connect with us

Edukasaun

Estadus Unidus ho Timor-Leste Asina Nota Entendimentu Bá Asuntu Ensinu Superior

Published

on

Hatutan.com, (06 Dezembru 2022), Díli-Estadus Unidus Amérika (EUA)  liuhosi sira-nia embaixada iha Timor-Leste ho Ministériu Ensinu Superiór Timor-Leste, Tersa (06/12/2022), asina nota entendimentu bá asuntu ensinu superior nian haree liubá interkámbiu nian.

Lee Mós : Estadus Unidus Apoia Eleisaun Parlamentár Inkluziva iha Timor-Leste

Ministru Ensinu Superior Siénsia no Kultura (MESSK), Longuinhos dos Santos ho Enkarregadu Negósiu EUA nian iha Timor-Leste Tom Daley, asina nota entendimentu iha Salaun Ministériu Negósiu Estranjeiru no Kooperasaun (MNEK), Díli, Tersa (06/12/2022). Foto/Rogério Pereira Cárceres

Nota entendimentu ne’e asina diretamente hosi Ministru Ensinu Superior Siénsia no Kultura (MESSK), Longuinhos dos Santos ho Enkarregadu Negósiu EUA nian iha Timor-Leste Tom Daley, iha Salaun Ministériu Negósiu Estranjeiru no Kooperasaun (MNEK), Díli.

Nota entendimentu ne’e, primeiru haree liubá asuntu edukasaun superior bá interkámbiu nian no oinsá maka atu bele publika iha jornál siéntífika iha semináriu no mós konferensia sira.

Advertisement

Segundu, iha interkámbiu pesoal akadémiku, liu-liu bá dosente sira no estudante nian. Ikus liu, asuntu prioridade ida tán maka, promove formasaun lingua inglés bá Timoroan sira ne’ebé maka atu bele tuir formasaun, hodi nune’e bele hetan oportunidade bolsa sira, ne’ebé mak liuhosi programa Bolsa Fullbright oferese hosi EUA.

“Bolsa ida ne’e, sei iha akordu espesifiku fila-fali ho ministériu, purtantu iha área-área saida maka pertinente, ne’ebé maka sei oferese. Bolsa ne’e bá Timoroan hotu ne’ebé maka oferese hosi EUA,” Ministru  Longuinhos dos Santos, hateten.

Bolsa estudu ne’e iha tipu oioin. Ida maka, bolsa kompletu, katak EUA mak responsabilidade tomak bá alojamentu no osan Eskola nian  no ida seluk maka Bolsa Parsial, katak AUA bele selu osan ka alojamentu sorin no kolabora bele ho Governu Timor-Leste selu sorin.

Kooperasaun ne’ebé maka dadaun ne’e asina ne’e, koalia kona-bá Bolsa Parsial nian. Signifika katak, iha bolsa parsial ne’e, Governu Timor-Leste ho Estaduu Unidus Amerika (EUA) mak sei finansia hamutuk orsamentu bá Bolseiru Timoroan sira durante hala’o estudu iha universidade sira iha Amérika.

Governu TL liuhosi MESSK, konsidera katak nota entendimentu ida-ne’e sei tulun Timor-Leste hodi hasai nia kondisaun atu bele kumpre objetivu iha sétor ensinu superior, hanesan xávi ida no área prióridade sira bá interese nasional tuir Planu Estratéjiku Dezenvolvimentu Nasional Timor-Leste nain (2011-2030).

Advertisement

Nota entendimentu ida-ne’e mós sei kontribui atu hakbi’it ka kesi kompromisu hos iEUA ho TL  atu hadi’a kualidade sistema edukasaun ensinu superior.

Nota Entendimentu Estadus Unidos ho MESSK. Foto/Rogério Pereira Cárceres

Enkaregadu Negósiu EUA nian iha TL, Tom Daley, dehan, nota entendimentu foun ida ne’e, sei fasilita interkámbiu estudante superior bá estadu nian. Nota endentimentu ne’e sei estabelese baze fundamentál ida hodi bele aumenta oportunidade bá edukasaun no interkámbiu, liu-liu bá estudante Timoroan no bolseiru Timoroan sira hodi hala’o edukasaun ensinu superior iha Estadus Unidus.

Liuhosi nota entendimentu ne’e, Governu Estadus Unidus no Governu Timor-Leste konkorda hamutuk hodi enkoraza kooperasaun bá interkámbiu bá estudante, dosente no pesoal akadémiku sira; interkámbiu bá infromasaun no péritu sira iha dezenvolvimentu bá área edukasaun superior, no promosaun ba programa lian Inglés hodi fó dalan bá estudante sira asesu bá oportunidade bolsa estudu edukasaun superior iha Estadus Unidus.

“Estadus Unidus Amérika hala’o ona parseria bá tinan naruk ho Timor-Leste liuhosi fornese bolsa-estudu bá Timoroan hirak ne’ebé ho prestasaun di’ak hodi buka oportunidade bá edukasaun no interkámbiu iha Estadus Unidus,” Tom Daley hateten.

Programa bolsa Estudu ida ne’e, hanesan parte ida hosi Governu EUA nia kompromisu bá haburas parseria ida ne’e. Tanba ne’e, Tom Daley mós orgullu hodi anúnsia bá públiku katak, Estadus Unidus sei fornese adisionál bolsa estudu sia (9) inklui bá estudante no bolsa estudu Timoroan sira hodi hala’o edukasaun no peskiza iha Estadus Unidus.

Tuir planu, iha tinan oin 2023, Estadus Unidus sei oferese espasu adisionál haat (4) bá estudante Timoroan sira hodi hala’o estudu iha nivel Mestradu iha Estadus Unidus liuhosi programa Fulbright.

Advertisement

Timor-Leste mós bá dala-uluk sei inklui bá iha programa Fulbright Seholar-in-Residence (rezidénsia-ulbright), ne’ebé sei fó espasu bá manorin Timoroan hodi hanorin hamutuk bá kursu universitáriu ida iha Estadus Unidus.

Durante tinan 20 liu ona, Estadus Unidus fó ona oportunidade bá Timoroan hamutuk 600-resin hodi tuir oportunidade edukasaun no programa interkámbiu, inklui liuhosi Fulbright, bolsa-estudu U.S. Timor-Leste (USTL), Inisiativa Lider Foin-Sa’e Sudeste-Aziátiku (YSEALI), no seluk tán.

Jornalista: Rogério Pereira Cárceres

Advertisement
Continue Reading
Advertisement
Click to comment

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Edukasaun

Dirijente Sira Husi Diresaun Inspesaun Auditoria Kontrolu Kualidade UNTL Halo Keixa ba Polísia Hasoru Reitór João Soares Martins

Published

on

By

Hatutan.com, (14 Novembru 2025), Díli-Dirijente sira iha Diresaun Inspesaun Auditoria Kontrolu Kualidade  Universidade Nasional Timor Lorosa’e (UNTL),  Sesta (14/11/2025), hato’o Keixa ba Diresaun Servisu Investigasaun Kriminál (DSIK) Polísia Nasionál Timor-Leste (PNTL hasoru Reitor UNTL João Soares Martins.

(more…)

Continue Reading

Edukasaun

Xanana Apela Hakerek Istória 12 Novembru 1991 Fahe Bá Eskola Hotu

Published

on

By

Hatutan.com, (12 Novembru 2025), Díli— Primeiru Ministru (PM), Kay Rala Xanana Gusmão, apela produs dokumentasaun no hakerek istória loron 12 Novembru 1991, hodi fahe iha eskola hotu iha  teritóriu laran tomak  atu garantia jerasaun foun kompriende di’ak bá  luta  no sakrifísiu povu Timor-Leste.

(more…)

Continue Reading

Edukasaun

Xanana Husu Joven Timoroan Hanorin Aan Kontribui Ba Povu Timor-Leste

Published

on

By

Hatutan.com, (12 Novembru 2025), Díli– Primeiru-Ministru  Kay Rala  Xanana  Gusmão husu bá joven Timoroan  sira hotu atu hanorin  bá aan rasik  hodi kontribui bá Povu Timor-Leste no bá rai ida-ne’e.

(more…)

Continue Reading

Trending