Connect with us
Pakote Ahi

Oe-Cusse

Xanana Hakarak CNRT Hetan Kadeira 33 iha PN Hodi Halo Revizaun bá PEDN no Hadi’a Povu Nia Moris

Published

on

Hatutan.com, (16 Janeiru 2023), Díli-Prezidente Partidu Congreso Nacionál de Reconstrução de Timorense (CNRT), Kay Rala Xanana Gusmão,  deklara bainhira CNRT hetan votus maioria iha eleisaun parlamentar 2023 ho kadeira 33 iha Parlamentu Nasionál, sei halo revizaun bá Planu Estratéjiku Dezenvolvimentu Nasionál (PEDN) hodi aselera dezenvolvimentu no hadi’a ekonomia povu no nasaun.

Lee Mós : Xanana Haree Direta Uma Komunidade Ne’ebé Mota Sobu iha Nunuhenu

Lia na’in hamutuk ho estrutura no militante partidu CNRT simu prezidente CNRT, Kay Rala Xanana Gusmão, Sekretáriu Jerál Francisco Kalbuadi Lay iha lansamentu konsolidasaun partidu CNRT iha salaun Parókia Pantai Makasar, Oé-Cusse. Foto/Espesiál

“Atu hetan maioria,  presiza kadeira 33 iha PN. Se ita iha de’it kadeira 32 ita lakon, se kadeira 33 bá leten ne’e di’ak liután, ita bele halo mudansa ba polítika hotu liu-liu Governu no ita bele revé fila fali ita-nia Planu Estratéjiku Dezenvolvimentu Nasionál (PEDN)  bá tinan 20 hodi hadi’a ita-nia dezenvolvimentu infraestrutura no hadi’a ita nia ekonomia no povu nia moris ho nasaun tenke la’o ba oin,” Xanana hateten  abertura konsolidasaun partidu CNRT nian ne’ebé hala’o iha Pantai Mekasar, Oé-Cusse, Sábadu (14/01/2023).

Nia esplika, bainhira CNRT hetan kadeira 33 liu iha Parlamentu Nasionál ho maioria absoluta maka CNRT bele halo desizaun iha Parlamentu Nasionál no Governu.

Advertisement

“Iha Oé-Cusse votu bá Prezidente Ramos-Horta, foin lalais, ita hetan rihun 23 tenke sae too rihun 30 hodi ita hetan maioria iha Parlamentu Nasionál, maibé imi iha ne’e tenke la’o no servisu maka’as atu halo mudansa iha Oé-Cusse no Timor tomak,” Xanana tui komunikadu imprensa ne’ebé Hatutan.com asesu.

Xanana Gusmão dehan, depois Timor restaura nia ukun an iha 20 fulan-Maiu 2002, Xanana deside taka CNRT Rezistensia, ikus mai mosu krize 2006, Xanana vizita ba Oé-Cusse iha 2007 mak foin hanoin fila fali atu hari partidu CNRT  ho vizaun no misaun atu halo planu Estratéjiku Dezenvolvimentu Nasionál (PEDN) ne’ebé halo ona sosializasaun bá povu tomak iha 2009 too 2012 konsege halo planu no programa dezenvolvimentu no harii infraestrutura barak  iha Timor-Leste.

Xanana Lamenta FRETILIN Vota Kontra Tratadu Tasi Timor

Iha parte seluk, Eis Primeiru Ministru Xanana esplika mós bá militante sira CNRT nian iha Oé-Cusse katak,  bainhira nia parte aprezenta proposta rezolusaun  no númeru 2/V (1a) kona-bá ratifikasaun tratadu fronteira maritima entre Timor-Leste no Austrália, lideransa FRETILIN sira iha parlamentu nasionál vota kontra tiha.

Xanana hatutan, tanba FRETILIN kontra ona tratadu ne’e, tanba ne’e nu’udar lider ne’ebé iha vizaun naruk, nia tenkiedeside rezigna-an hosi kargu Primeiru-Ministru iha tinan 2012 hodi hili Lider FRETILIN, Rui Maria de Araújo sa’e fali ba Primeiru-Ministru ho objetivu atu fó biban bá Xanana sai ba li’ur defende soberania tasi Timor, nune’e iha Parlamentu Nasionál labele iha tan deputadu FRETILIN ruma atu kontra beikbeik desizaun atu manan fronteira maritima permanente hosi Austrália.

Advertisement

“Ha’u sai hosi primeiru-ministru, tanba ita ukun aan tiha, maibé ita la iha soberania tasi, tanba ne’e sai bá defende ita-nia fronteira too ita manan tiha, maibé Governu FRETILIN lakohi asina. Nune’e iha 2012, ha’u fó FRETILIN ukun, hodi nune’e fó biban bá Parlamentu Nasionál labele taka dalan, tanba ne’e ita manan tiha Austrália ohin loron. Ha’u nu’udar membru CCF ida, la simu ema atu fó ita-nia rikusoin baárai seluk, no ha’u husu beibeik bá Austrália atu ko’alia kona-ba fronteira sira lakohi, depois ita hetan tiha dalan ida lori  Austrália bá tribunál maka ita manan, tanba soberania tasi Timor ne’e bá interese Timor mak,” Xanana  hateten.

Milintante partidu CNRT iha Oé-Cusse selfie ho Xanana. Foto/Espesiál

Xanana dehan bá povu Oé-Cusse katak, luta bá fronteira maritima hasoru nasaun boot hanesan Austrália la’ós buat fasil, presiza tempu naruk tebes. Tanba  prosesu tomak kona-bá Tratadu Timor-Leste Xanana hahú luta kedas loron 9 fulan-Outubru 1972  no termina loron 6 fulan-Marsu 2018. 

Marka data importante sira kona-ba tratadu tasi Timor-Leste nia maka hanesan loron 9 Outubru 1972 Tratadu Akordu Fronteira Tasi Okos  (Governu Austrália -Indonézia), 11 Dezembru 1989 Tratadu  Timor Gap  (Governu Austrália -Indonézia), 14 Marsu 1997 Akordu Żona Ekonomia   (Governu Austrália -Indonézia), 5 Jullu 2001, Memorandu Entendimentu Arrange Tasi Timor  (Austrália -UNTAET), 20- Maiu 2002 Tratadu Tasi Timor (Austrália – Timor-Leste), 6 Marsu 2003, Akordu Utilizasaun Internasionál (Austrália – Timor-Leste), 12 Abril 2006 Determinadu Ájenles Marítima Tasi Timor (CMATS)  (Austrália – Timor-Leste), 23 Abril 2013 Timor-Leste hakotu ka Inválida CMATS, 6 Marsu 2018 Akordu Fronteira TasiTimor Permanente (Austrália – Timor-Leste).

Konsolidasaun Hahú Hosi Oé-Cusse

Sekretáriu Jerál Partidu CNRT, Francisco Kalbuadi Lay dehan, preparasaun hasoru eleisaun parlamentár hahú hosi Oé-Cusse sei kontinua ba munisípiu seluk.

“Ita hotu hamutuk lori Maun Boot Xanana sai primeiru ministru para hadia ita nia nasaun no povu nia moris di’ak,” Francisco Kalbuadi Lay hateten.

Advertisement

Iha oportunidade ne’e, Xanana akompaña hosi Francisco Kalbuadi Lay fó posse mós ba estrutura CNRT-RAEOA kuaze ema 100 kompostu hosi Klibur Profisionál (KP-CNRT), Organizasaun Juventude Partidu (OJP-CNRT) no Organizasaun Muller Partidu (OMP-CNRT) hodi halo deklarasaun kompromisu de onra hodi serve partidu, povu no nasaun.

 Jornalista : Vito Salvadór

Kontinua Le'e
Advertisement
Hakarak Hato'o Komentariu?

Husik Hela Komentariu

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Oe-Cusse

Ponte Bitopa “Lori Dezastre” bá Komunidade Hau-ana

Published

on

Hatutan.com, (12 Marsu 2024), Díli—Ponte Bitopa ne’ebé konstrui hosi autoridade Rejiaun Administrativa Espesiál Oecusse Ambeno (RAEAO) iha tinan 2023, lori dezastre bá komunidade bairru Hau-ana, aldeia Buqui, suku Usitasa’e, sub rejiaun Oesilo iha tempu udan.

(more…)

Kontinua Le'e

Oe-Cusse

Estaka Foun La’ós Markasaun Finál, Xanana-Roberto Husu Populasaun Naktuka Kontinua Halo To’os no Lalika Konsumu Hoax

Published

on

Hatutan.com, (01 Fevereiru 2024), RAEOAKoordenador ekipa téknika Negosiasaun Fronteira Terrestre, Roberto Soares esplika kona-bá estaka foun ne’ebé sai preokupasaun bá komunidade Naktuka, aldeia Manan, suku Bene-Ufe, sub rejiaun Nitibe, Rejiaun Administrativa Espesiál Oecusse Ambeno (RAEOA),  la’ós markasaun finál bá baliza entre rai rua nian maibé hanesan pontu koordenasaun atu lori parte rua bele to’o iha konkluzaun ikus.

(more…)

Kontinua Le'e

Oe-Cusse

João Gonçalves Prioritiza Povu Atoni Sai Na’in bá Dezenvolvimentu ho Planu Integradu

Published

on

Hatutan.com, (31 Janeiru 2024), RAEOA—Koordenadór Zona Ekonomia Espesiál Sosiál no Merkadu (ZEESM), João Mendes Gonçalves sei halo planu integradu hodi fó prioridade bá povu Rejiaun Administrativa Espesiál Oecusse Ambeno (RAEOA) sai na’in bá dezenvolvimentu.

(more…)

Kontinua Le'e
Advertisement

Trending