Connect with us
Pakote Ahi

Polítika

Xanana: “Ha’u Soeharto Kedua, La Merese Sai Veteranu”

Published

on

Hatutan.com, (04 Marsu 2023), Díli-Komandante Ein-Xefe FALINTIL, Kay Rala Xanana Gusmão, hateten, nia la’ós ema veteranu, maibé Soeharto kedua. Tanba ne’e, nia la bele partisipa iha serimónia loron nasionál veteranu, 03 fulan-Marsu 2023.

Lee Mós : Xanana-Lú Olo-TMR-Alkatiri Auzénsia iha Serimónia Loron Nasionál Veteranu

Xanana bá fó korajen bá família uma-kain hitu (7) ne’ebé TDD notifika atu hasai obrigatóriu hosi rai balun iha Aldeia Becusse Kraik, Suku Becora, Postu Administrativu Kristu Rei, Munisípiu Díli, Segunda (30/01/2023). Foto/Elio dos Santos da Costa

“Hau la’òs veteranus ne’e, sira diskontente tanba saida?.  Ema sira ne’e maka veteranu halo buat sira ne’e hotu, ha’u ne’e povu babain la’o ba mai de’it iha ai-laran ne’ebá. Ha’u ne’e so Soeharto kedua la halo buat ida,” Xanana hateten hodi responde jornalista sira hafoin partisipa semináriu nasionál ho tema “Politika Dada Kadoras hosi Planta Greanter Sanrise mai Timor-Leste” ne’ebé organiza hosi Universidade da Paz, Sabadu (04/03/2023).

Iha tinan hirak liubá Prezidente Repúblika atuál Primeiru-Ministru Taur Matan Ruak, bainhira halo diskursu bá povu iha Parlamentu Nasionál deklara no konsidera Xanana Gusmão  nu’udár Soeharto kedua. Nune’e, altura ne’ebá kedas Xanana la kontente hodi  entrega hikas medalla kondekorasaun ne’ebé Estadu liuhosi  Prezidente Repúblika, José Ramos-Horta períodu 2007- 2012 atribui bá nia.

Advertisement

Soeharto, nu’udár prezidente daruak Repúblika Indonézia, ne’ebé ukun durante tinan-32 ho maneira ditadura no ho sistema polítika sentralizasaun ne’ebé domina hosi partidu Golkar no militár ka ABRI (Angkatan Bersenjata Republik Indonesia).

Iha loron 21 fulan-Maiu 1998, Soeharto rezigna-aan hosi kargu Prezidente Repúblika Indonézia  tanba manifestasaun boot (people power) ne’ebé organiza hosi estudante universidade sira iha Indonézia, inklui ativista pro-demokrasia.

Maski la partisipa iha loron veteranus bá dala VI ne’ebé hala’o iha Palásiu Governu, maibé Xanana dehan agradese nafatin bá povu no asuwain FALINTIL no Organizasaun Rezistensia tomak hanesan Juventude 12 Novembru 1992 no kuadru sira Frente Klandestina nian ne’ebé luta iha vila laran  too ai-laran hodi hametin organizasaun klandestina too hetan independensia.

Xanana hatutan, to’o agora mós nia la bá rejista nia naran iha governu liu hosi Ministériu Asuntu Kombatantes Libertasaun Nasionál, tanba veteranus balun ne’ebé terus liu nia hodi luta ho povu no proteze FALINTIL durante funu balun seidauk hetan rekoñesimentu hosi Estadu.

“Kuitadu tau matan lai ba sira  (veteranu no veterana) ne’ebé terus liu ha’u, sira ne’e maka ho povu tau matan bá FALINTIL iha situasaun difisil,” Xanana tenik.

Advertisement

Kay Rala Xanana Gusmão espera governu Timor-Leste bele tais didi’ak lista veteranus hodi rekoñese sira hotu nia luta hodi kontribui bá istória Timor-Leste.

Daudaun ne’e, Governu rejistu lista veteranu ne’ebé simu ona pensaun hamutuk na’in-27.781. Kada tinan Estadu aloka osan liuhosi Orsamentu Jeral Estadu (OJE) kuaze milaun $84-resin hodi seluk pensan veteranu ne’ebé kada fulan selu miliaun $7-resin.

Pensaun ne’ebé governu atribui baáveteran sira iha modelu tolu, pensaun espesiál bá reforma, pensaun espesiál bá subsistensia no pensaun espesiál bá sobrevivensia.

Kategoria pensaun sobrevivensia mak oan kiak sira simu nia aman ka inan ninian, ka feto faluk sira simu nian laen nian.

Pensaun subsistensia mak sira ne’ebé luta ho durasaun tinan 8 to’o 14 no pensaun espesiál bá reforma mak sira ne’ebé ho nia durasaun luta ka didikasaun eskluziva tinan 15 to’o 19 no to’o tinan 24.

Advertisement

Jornalista: Rogério Pereira Cárceres

Kontinua Le'e
Advertisement
Hakarak Hato'o Komentariu?

Husik Hela Komentariu

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Polítika

TL-ONU Kontinua Diskute Programa Prioridade Sira Ne’ebé Reflete ho ODS

Published

on

Hatutan.com, (26 Abríl 2024), Díli- Primeiru-Ministru (PM), Kay Rala Xanana Gusmão kontinua diskute ho Sekretáriu Jerál Adjuntu ONU nu’udar mós Diretór Rejionál bá Asuntu Asia Pasífiku bá Sekretáriu Koordenasaun Dezenvolvimentu,  David McLachlan, hodi ko’alia kona-ba prioridade sira iha saúde, edukasaun, inklui kona-bá podér turizmu no ekonomia  verde no ekonomia kor-azúl bá futuru Timor-Leste nian ne’ebé reflete ho Objetivu Dezenvolvimentu Sustentavel (ODS).

(more…)

Kontinua Le'e

Polítika

Semana oin, PN Submete Redasaun Fínal Proposta Alterasaun Lei CAC bá Prezidente Repúblika

Published

on

Hatutan.com, (26 Abríl 2024), Díli—Komisaun A Parlamentu Nasionál (PN) ne’ebé trata asuntu Lejizlasaun no Justisa, halo ona pareser no redasaun final bá proposta Lei, 2ª alterasaun bá Lei n°8/2009, 15 de Jullu kona-bá Komisaun Anti-Korrupsaun (CAC siglá portugés).  Nune’e, semana oin, sei submete redasaun final bá Prezidente Repúblika atu promulga.

(more…)

Kontinua Le'e

Polítika

SEATOU Halo Evikasaun Tanba Simu Orden

Published

on

Hatutan.com, (25 Abríl 2024), Díli- Sekretáriu Jerál Partidu FRETILIN, Mari Alkatiri hateten evokasaun ne’ebé mak Sekretáriu Estadu Asuntu Toponímia  no Organizasaun Urbana (SEATOU), Germano Santa Brites Dias, halo bá abitante sira ne’ebé okupa espasu públiku no rai Estadu tanba hetan orden.

(more…)

Kontinua Le'e
Advertisement

Trending