Connect with us
Pakote Ahi

Ekonomia

USAID Apoia Millaun $18-resin iha Inisiativa Dezenvolvimentu bá Parseria Sustentável

Published

on

Hatutan.com (18 Maiu 2023), Díli–Estadu Unidus liuhosi nia Ajénsia Internasional bá Dezenvolvimentu (USAID) no Governu Timor-Leste, Kinta (18/5/2023),  asina akordu ida atu oferese tan millaun $18-resin bá inisiativa foun dezenvolvimentu ne’ebé dezeña atu reforsa setór la’ós-petrolíferu Timor-Leste nian.

Ministru Finansa, Rui Augusto Gomes. Foto/USAID

Sita hosi komunikadu imprensa ne’ebé Hatutan.com asesu katak apoia ne’e mós atu hametin governasaun diak hodi kria kondisaun bá dezenvolvimentu inkluzivu, prósperu no futuru ida ho auto-sufisiénsia.

Ida-ne’e hanesan faze daruak hosi fundu ne’ebé prevee ona orsamentu ida ho valór millaun $92,3 liuhosi Akordu Objetivu Dezenvolvimentu (DOAG) nu’udár parte ida hosi USAID nia Estratéjia Kooperasaun bá Dezenvolvimentu Nasaun ba tinan-lima nian to’o Dezembru 2025.

Ministru Finansa, Rui Augusto Gomes ho Diretora Misaun USAID, Zema Semunegus, asina akordu ne’e, reprezenta pasu importante ida hodi avansa dezenvolvimentu Timor-Leste nian.

Advertisement

“Estadus Unidus iha kompromisu atu hametin ami-nia parseria ho Timor-Leste iha tempu ne’ebé ita serbisu hamutuk hela hodi promove rekuperasaun ekonómika pós-pandemia no ekonomia Timor-Leste nian ida ne’ebé diversifikadu liu no inkluzivu,” Enkaregadu Negósiu Estadus Unidus, Thomas Daley hateten.

“Liuhusi USAID nia programa foun hirak ne’e, ita sei harii kolaborasaun iha dékada rua nia laran hodi ajuda setór privadu no sosiedade sivíl sira sai buras liu tan.”

DOAG mak dokumentu tinan lima nian ida ne’ebé deskreve komitmentu EUA nian bá dezenvolvimentu Timor-Leste nian liuhosi USAID. Kada tinan, Estadus Unidus aumenta fundu foun bá DOAG; no bazeia bá akordu ne’e, Governu Timor-Leste mós sei kontribui ninia fundu no rekursu sira atu apoia atividade dezenvolvimentu nasional.

“Faze foun ida iha ita-nia parseria ne’e, sei harii bazeia bá susesu sira anterior nian, hodi kontínua apoiu reforma aduaneira, fortalese setor privadu, partikularmente bá atividade sira ne’ebé relasiona ho agrikultura nian kadeia valor no turizmu, no haklean apoiu USAID nian bá setor saude ne’ebé importante tebes,”  Ministru Finansa, Rui Augusto Gomes hateten.

Ministru Finansa Timor-Leste nian ne’e agradese Estadus Unidus Amérika no Amerikanu sira bá sira-nia apoiu konstante no espera atu hametin parseria hodi hadiak Timoroan sira-nia moris liuhosi faze foun parseria ne’e nian.

Advertisement

Diretora Misaun USAID, Zema Semunegus. Foto/USAID

“Inkluzividade, prosperidade no saúde mak elementu xave sira hosi ami nia estratejia no sei guia projetu sira hotu ne’ebé ami deseña hodi apoia Timoroan sira no governu,” Diretora Misaun USAID, Zema Semunegus hateten.

“Ami sei konsentra ba maneira sira hotu atu hametin nasaun ne’e ninia auto-sufisiénsia hodi buka oportunidade atu empodera joven sira, feto sira no populasaun marjinalizadu sira ho abilidade atu bele partisipa no hetan benefísiu husi kresimentu ekonómiku Timor-Leste nian hodi hadiak moris ema hotu nian.”

Objetivu jerál hosi USAID nia estratéjia bá tinan lima ho finansiamentu ne’ebé inklui iha akordu ne’ebé ohin asina ne’e mak, atu ajuda Timor-Leste ida ne’ebé inkluzivu, prósperu, saudável no sufisiénsia liu tan. Atu atinje ida ne’e, USAID nia estratéjia mak sei haforsa sistema no governasaun saúde, fornese formasaun abilidade, promove tékniku agríkula ne’ebé adapta ba klima no hakbiit joven no lider lokál sira atu haforsa adaptasaun ba klima no reziliénsia iha nivel komunidade lokál. Estratéjia ne’e fo énfaze makaas ba aumentu oferta no prokura ba traballador kualifikadu no mós fó prioridade ba efetividade Governu nian iha servisu públiku sira, instituisaun sira, responsabilidade no transparénsia ho envolvimentu ativa husi organizasaun sosiedade sivíl sira. Liu husi inisiativa ne’e, USAID sei apoia Timor-Leste nia Planu Estratéjiku Dezenvolvimentu iha área prioridade tolu: kapitál sosiál, infraestrutura, no dezenvolvimentu ekonómiku.

 USAID Servisu hamutuk ho Governu Timor-Leste hodi apoia dezenvolvimentu ida ne’ebé inklusivu no efetivu. Hahu husi tinan 2001, USAID oferese ona millaun $323 resin atu apoia Timor-Leste nia dezenvolvimentu. USAID apoia Timor-Leste ninia esforsu sira atu harii nasaun ida ne’ebé prósperu, saudavel no demokrátiku, liu husi programa sira ne’ebé promove kresimentu ekonómiku, espesialmente iha setor agrikultura, hadiak saude Timoroan sira nian, partikularmente feto no labarik, no hametin aliserse governasaun diak – no area sira hotu ne’ebé konstitui iha Planu Estratéjiku Dezenvolvimentu Timor-Leste nian ba tinan 2011-2030.

Jornalista : Vito Salvadór

 

Advertisement

Kontinua Le'e
Advertisement
Hakarak Hato'o Komentariu?

Husik Hela Komentariu

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Ekonomia

Ekipa Konjunta Seidauk Rekolla Ice Cream “Foer” iha Loja Sira Tanba Relatóriu Tarde no Falta Rekursu

Published

on

Hatutan.com, (18 Abríl 2024), Díli— To’o oras ne’e ekipa konjunta seidauk bele tun ba terrenu hodi rekolla ice cream ho marka CYC ne’ebé konsidera foer no sirkula iha loja sira iha Dili laran inklui munisipiu, tanba prodús relatóriu kleur no mós falta transporte ho rekursu umanu.

(more…)

Kontinua Le'e

Ekonomia

CCI-TL Preokupa Foos Subsídiu Fa’an iha NTT, Governu Seidauk iha Informasaun

Published

on

Hatutan.com, (17 Abríl 2024), Díli— Câmara Comercio Indústria Timor-Leste (CCI-TL) preokupa ho foos subsídiu ne’ebé kamioneta sira tula hosi Timor-Leste (TL) no lori sai bá fa’an iha Provínsia Nusa Tenggara Timur (NTT), Repúblika Indonézia (RI).

(more…)

Kontinua Le'e

Ekonomia

CCI-TL Laiha Kompeténsia Hatun Folin Foos

Published

on

Hatutan.com, (16 Abríl 2024), Díli Câmara Comercio Indústria Timor-Leste (CCI-TL) laiha kompeténsia atu hatun folin foos ne’ebé oras ne’e kontinua sai preokupasaun povu Timor-Leste no mundu.

(more…)

Kontinua Le'e
Advertisement

Trending