Connect with us

Nasionál

TL Alerta Seguransa Ai-han no Bailoron Naruk Kauza Hosi El Niño

Published

on

Hatutan.com, (06 Novembru 2023), Díli—Governu Timor-Leste (TL), kolabora ho Organizasaun Nasoens Unidas ba Programa Alimentár Mundiál (WFP), Organizasaun Alimentasaun no Agrikultura (FAO), alerta urjente bá Seguransa Ai-han, hatudu risku ne’ebé a’as ho falta ai-han kauza hosi El Niño la apár iha kontestu dependénsia agrikultura iha rai laran, ne’ebé depende de’it bá udan been.

 

El Niño Humanitarian Snapshot hosi OCHA.

Ho nível ai-han la seguru ne’ebé aumenta, Timor-Leste hatudu ona sinál klaru bailoron naruk iha munisípiu 12 hosi munisípiu 14 bazeia ba Índise Bailoron Konjunta, prodúz hosi Governu Timor-Leste no FAO.

Lee Mós: Governu Sei Asegura Povu Hosi El Nino no La Nina

Advertisement

Nunee mós, nasaun ne’e agora daudaun hasoru hela posibilidade bailoron naruk ne’ebé a’as kauza hosi El Niño ho predisaun udan been ki’ik to’o iha inísiu tinan 2024, ne’ebé sei afeta gravemente bá seitór agríkola.

“Nível seguransa ai-han iha Timor-Leste agora daudaun afeta ona 22% populasaun, ne’ebé afeta ema 300,000. Ne’e hanesan konsekuénsia inundasaun iha tinan barak, impaktu hosi pandemia COVID-19 no folin fo’os ne’ebé a’as iha nível nasionál no internasional. Signifika, impaktu antesipada bá El Niño bele hamo’ut populasaun kle’an liu bá risku hamlaha ne’ebé boot liután. Ne’e duni, tempu atu halo asaun no mitigasaun bá impaktu El Niño mak agora,” Hatutan.com sita deklarasaun Reprezentante no Diretora WFP, Alba Cecilia Garzon Olivares, iha komunikadu.

Antes ne’e bailoron naruk ne’ebé kauza hosi El Niño hamosu ona impaktu bá uma-ka’in 33%, ne’ebé kada ema na’in-tolu hosi na’in-sanulu iha rai laran mak sofre bá falta ai-han entre tinan 2015-2016.

Alerta Outubru deskreve kona-bá asaun sira ne’ebé sei halo hodi prepara komunidade iha rai laran inklui análize data atuál no dadus bá munisípiu sira ne’ebé hetan risku, ho avaliasaun atuál Oecusse, Viqueque no Liquiça mak iha nível risku ne’ebé a’as liu.

To’o ohin loron Autoridade Protesaun Sivil no FAO fahe ona mensajen alerta antesipada bá agrikultor sira, ne’ebé sei lidera treinamentu planeadu kona-bá oinsa atu jere agrikultura tempu bailoron no prodúz produtu agríkola ne’ebé di’ak liu iha munisípiu sira iha fulan tuir mai.

Advertisement

Alerta ne’e determina númeru medidas mitigasaun imediatu no médiu-prazu inklui nesesidade urjente ba prontidaun operasionál hodi sosa foos tuir eskala, aumenta rezerva fini nasionál, atu asegura armazenamentu ne’ebé seguru ho arruma ai-han, apoia agrikultór sira liu hosi melloramentu bee no agrikultura.

Organizasaun Nasoens Unidas bá Programa Alimentár Mundiál hanesan organizasaun umanitáriu boot liu ne’ebé salva vida iha tempu emerjénsia no utiliza asisténsia alimentár hodi harii dalan bá dame, estabilidade no prosperiedade bá ema sira ne’ebé mak foin rekupera hosi konflitu, dezastre no impaktu mudansa klimátika.  

Jornalista: Leopoldina de Carvalho

Advertisement
Continue Reading
Advertisement
Click to comment

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Nasionál

AJTL Dezafia RTTL,E.P ho Tatoli, I.P Hatudu Editoriál Independente

Published

on

By

Hatutan.com, (13 Novembru 2025), Díli—Asosiasaun Jornalista Timor Lorosa’e (AJTL) dezafia média Estatál hanesan Rádiu Televizaun Timor-Leste, Empreza Públiku (RTTL.E.P) ho  Ajénsia Notísioza Tatoli, Institutu Públiku (I.P) hatudu editoriál Independete hodi garantia liberdade espresaun no liberdade imprensa iha  Estadu direitu Demokrátiku Timor-Leste nian.

(more…)

Continue Reading

Nasionál

Filipina Hato’o Agradese Bá Governu Timor-Leste Mas Momentu Ne’e Sira Presiza Liu Apoiu Materiál

Published

on

By

Hatutan.com, (13 Novembru 2025), Díli– Prezidente Filipina, Ferdinand “Bongbong” Romualdez Marcos Jr, kontaktu Primeiru-Ministru Kay Rala Xanana Gusmão, hodi hato’o agradesimentu ba solidariedade ho sira-nia situasaun dezatre naturál, maibé momentu ne’e sira seidauk presiza apoiu umanitária husi forsa tarefa kontijenten Timor-Leste nian, tanba sira-nia ekipa no rekursu sufisiente hela.

(more…)

Continue Reading

Nasionál

Timor-Leste Sei Fó Apoia Sanitáriu Ba Vítima Dezastre Naturál iha Filipina

Published

on

By

Hatutan.com, (06 Novembru 2025),Díli—Estadu Timor-Leste sei  fó apoiu umananitária bá vitíma dezestre naturál ne’ebé akontese iha   Estadu Filipina.

(more…)

Continue Reading

Trending