Hatutan.com (09 Novembru 2023), Díli—Prezidente Tribunál Rekursu (PTR), Deolindo dos Santos kontinua halerik kona-bá juiz iha Tribunál Rekursu (TR) hamutuk na’in-34 de’it labele halo atendimentu bá kazu krime sira ne’ebé kontinua aumenta ho populasaun ne’ebé kada tinan sa’e besik 40%.
![](https://www.hatutan.com/wp-content/uploads/2022/02/Prezidente-Tribunal-Rekursu-Deolindo-dos-Santos-300x234.jpeg)
Prezidente Tribunál Rekursu (PTR), Deolindo dos Santos. Foto/Hatutan.com.
“Númeru populasaun Timor-Leste ne’ebé assesu bá justisa, kada tinan sa’e besik 40%, enkuantu númeru juíz ne’ebé ita iha hamutuk na’in-34, labele halo atendimentu sufisisente bá prossesu kazu hirak ne’e,” Deolindo dos Santos hateten iha edifísiu Ministériu Finansas, Díli, Kinta (09/11/2023).
Lee Mós: TR Husu Governu Harii Tan Tribunál Primeiru Instánsia iha Munisípiu Hotu
Deolindo dos Santos la dekor númeru fixu kona-bá kazu pendente sira iha Tribunál Primeira Instánsia, iha tinan ida ne’e nian, maibé nia dehan barak liu iha Díli ne’ebé kazu krimi ho totál 2.500, kazu sivíl ne’ebé ho totál 2.000 maibé tun tebes hela kazu 500.
PTR ne’e preokupa katak, presiza atu halo servisu makás nune’e bele hetan nafatin konfiansa barak liu tán kona-bá justisa hosi populasaun, presiza fó formasaun di’ak ba juíz sira, ba ofisiais sira no bá funsionáriu sira.
Alende ne’e presiza mós fó formasaun bá prokuradór sira, defensór sira, advogadu sira, polísia sira, tanba laiha prossesu ida mak moris iha Tribunál, prossesu ne’e moris iha polísia, prokuradoria, iha eskritóriu advogadu sira nian.
Liga ho esforsu TR oinsa halo ezersísiu bá kazu pendente hirak ne’e, Deolindo dos Santos esplika, iha munisípiu balun hanesan Covalima, Baucau, RAEOA ne’e iha númeru ne’ebé moderadu, maibé daudaun ne’e númeru makas maka iha munisípiu Covalima.
Esforsu ne’ebé daudaun ne’e Tribunál Rekursu halo maka fó formasaun bá juíz sira no Konsellu Superiór Majistradu Judisiál sei halo kontrolu bá juíz sira atu bele halo servisu tuir regras ne’ebé iha ho lalais.
“Kazu sira barak pendente tanba númeru populasaun ne’ebé buka justisa agora aumenta ninia persentajen ne’ebe bo’ot, enkuantu númeru juíz la aumenta no mantein ho na’in-34,” nia hateten.
Juíz sira mós alende hala’o servisu, sira mós tuir hela formasaun no agora daudaun juíz na’in-4 mak tuir hela formasaun iha Portugál, bainhira sira passa bá juíz sira selu, entaun ida-ne’e mak fó implikasaun.
Razaun seluk maka Tribunál sira ne’e konsentra iha kapitál ho munisípiu hanesan Ermera, Aileu, Ataúro Dili no Baucau prossesu balun tama iha ne’e, enkuantu Maliana, Ainaro, Manufahi no Covalima, ida de’it, dala ruma tanba distánsia dook entaun balun mai prossesa iha Díli.
Ho situasaun ne’e maka PTR iha ona diskusaun ho Governu iha Komité Revizaun Orsamentu, atu iha futuru harii tán Tribunál iha munisipiu balun hanesan Ermera, Viqueque no Maliana hodi bele halo atendimentu ho di’ak bá populasaun tanba juíz ho defensór sei hela permanente iha ne’eba.
Jornalista: Leopoldian de Carvalho