Connect with us

Polítika

OJE 2024 Billaun $1.95 Aprova iha Finál Globál, Alkatiri ho FRETILIN Vota Kontra

Published

on

Hatutan.com, (20 Dezembru 2023), Díli— Orsamentu Jarál Estadu (OJE) tinan 2024 ho montante billaun $1.95 aprovadu iha finál globál ho votu a-favór 41, kontra 23, abstensaun 0, iha ne’ebé votu kontra 23 ne’e mai hosi bandaka PLP 4, FRETILIN 19 lidera hosi Sekretáriu Jerál no Fundadór RDTL, Mari Bim Amude Alkatiri.

Sekretáriu Jerál FRETILIN no Fundadór RDTL, Mari Bim Amude Alkatiri lidera bankada partidu istóriku vota kontra Orsamentu Jerál Estadu (OJE) 2024 ho montante billaun $1.95 iha finál, Kuarta (20/12/2023). Foto: Elio dos Santos da Costa.

Hafoin rona tiha rezultadu votasaun finál globál bá OJE 2024, Mari Alkatiri esklarese katak, nia prezensa iha PN la’ós atu vota kontra de’it orsamentu ne’e, maibé nia mós sente laran moras tebes tanba haree konfrontu entre deputadu sira durante debate jeneralidade no espesialidade OJE 2024 iha PN.

Lee Mós: Proposta OJE 2024 Billaun $1,95 Pasa Iha Jeneralidade

“Ha’u mai ohin ne’e la’ós atu vota kontra de’it. Ha’u vota kontra tanba ha’u nia laran moras. Ha’u vota kontra, tanba klima ke ita harii iha diskusaun programa governu nian, ita laiha kapasidade atu kontinua. Ha’u vota kontra en-nome da FRETILINr, da bankada e de 178 mill votus ke ami simu,” Alkatiri hateten durante intervensaun iha plenária PN, Kuarta (20/12/2023).

Advertisement

Mari Alkatiri fó razaun nia vota kontra ne’e tanba FRETILIN promete atu halo opozisaun konstrutiva no FRETILIN iha ona opoziaun.

Tuir Alkatiri, opozisaun konstrutiva signifika, interasaun pozitiva, intervensaun konstrutiva entre sé mak ukun, tenke ukun bá povu tomak no sé mak halo opozisaun, atu serví mós povu tomak.

“Tanba ne’e ha’u lori FRETILIN tomak mai vota kontra orsamentu ida-ne’e. Ha’u vota kontra mós, tanba ha’u lee tiha ona orsamentu ne’e, laiha indikadóres para bele hatudu bá ita, ita atu la’o bá ne’ebé. Inidikadóres do dezempeñu, falta iha orsamentu ida-ne’e. Ita tau medidas oioin, maibé la hatudu dalan atu bá oin ne’e halo nusá. Tanba ne’e, ha’u vota kontra,” Alkatiri defende ninia kartaun mean.

Alkatiri ‘Saudades’ Hasoru Xanana

Durante intervensaun iha plenária PN, Mari Alkatiri informa mós katak, ninia prezensa iha PN ho objetivu ida maka atu hasoru nia alin Primeiru-Ministru, Kay Rala Xanana Gusmão,  maibé la konsege.

Advertisement

“Ha’u mai iha ne’e mós ho esperansa atu hasoru ha’u nia alin Primeiru-Ministru Xanana Gusmão. Maibé ha’u la haree nia iha ne’e. Ha’u dehan ha’u nia alin, ne’e ha’u sita ha’u nia alin ninia deklarasaun duni. Iha polítika, ha’u mak maun, iha idade, nia mak maun. Ne’e mak ha’u dehan ha’u nia alin. Ha’u lakohi ofende ema ida. Ha’u la ofende ema ida,” Alkatiri espressa sentiment saudades.

Alkatiri dehan, bainhira nia bolu nia nia alin Xanana, signifika sira iha relasaun entre irmaun. La’ós relasaun entre inimigus, ne’e laiha. Relasaun entre irmaun, laiha ódiu, laiha vingansa.

“Tanba ne’e mós, ha’u reforsa tán ha’u nia vontade para vota kontra,” Alkatiri tenik.

Kona-bá proposta Orsamentu Jerál estadu 2024 nian, Mari Alkatiri lakohi ko’alia barak, tanba debate ne’e nia asiste dala-barak, to’o nia dezliga tiha televizaun, tanba nia haree konfrontasaun mak barak liu. Tanba ne’e maka nia lakohi atu ko’alia fila-fali, lakohi foti fali problemas atu iha konfrontasaun.

Sekretáriu Jerál FRETILIN ne’e  hakat bá uma-fukun Parlamentu Nasionál (PN) ho inisiativa rasik hodi asiste direta debate espesialidade bá Orsamentu Jerál Estadu (OJE) 2024 nian, ne’ebé tama ona loron ikus, hodi hakat bá votasaun finál globál.

Advertisement

To’o iha penária PN, Alkatiri deside bá tuur fila-fali iha nia kadeira ne’ebé molok ne’e substitui hosi Deputadu Antoninho Doutel Sarmento, iha ámbitu abertura sesaun plenária VI Lejislatura.

Iha prosesu votasaun finál globál bá OJE 2024 ne’e, pasa ho votu a-favór 41, kontra 23, abstensaun 0. Votu kontra 23 ne’e mai hosi FRETILIN 19, PLP 4. Votu a-favór 41 ne’e mai hosi CNRT-PD 31, KHUNTO 5, no laiha Votu abstensaun.

Proposta OJE ne’ebé aprovadu ho totál konsolidadu Billaun $1,95 ba Administrasaun Sentrál, RAEOA no Seguransa Sosiál, sein Fundu Rezerva Seguransa Sosiál.

Valór ida-ne’e inklui dotasaun Billaun $1,83 ba Administrasaun Sentrál no millaun $60 uza ba RAEOA.

Hosi montante totál despeza ne’ebé prevee ba Administrasaun Sentrál no RAEOA, millaun $468,8 uza ba saláriu no vensimentu, millaun $386,3 ba bens no servisu, millaun $589,7 ba transferénsias públikas, millaun $34,2 ba kapitál menór no millaun $411 ba kapitál dezenvolvimentu.

Advertisement

Orsamentu Seguransa Sosiál, inklui Fundu Rezerva Seguransa Sosiál, iha montante millaun $347,6. Presiza nota katak, OJE tinan 2024 prevee ho valór millaun $788,2 ba asuntu ekonómiku, millaun $467,1 ba protesaun sosiál, millaun $140,9 ba edukasaun, millaun $66,2 ba saúde no millaun $45,2 ba abitasaun no infraestruturas koletivas.

Jornalista: Rogério Pereira Cárceres

Continue Reading
Advertisement
Click to comment

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Polítika

PN Hasai Ona Imunidade Deputadu Florentino Sinarai ho Antonino Bianco

Published

on

By

Hatutan.com, (03 Dezembru 2025), Díli– Parlamentu Nasionál  liuhosi plenária iha loron 02 fulan-Dezembru 2025, aprová ona pareser husi Komisaun A trata asuntu Konstitusionál ho Justisa kona-bá pedidu autorizasaun bá audisaun Deputadu  Bankada FRETILIN, Florentino Ximenes Sinarai no mós Deputadu Antonino Bianco hodi presta deklarasaun ho kuantidade hanesan suspeitu iha prosesu inkéritu NUC.0017/25.PGGC ne’ebé la’o iha Gabinete Sentrál Kombate Korrupsaun no Kriminalidade Organizadu, Ministériu Públiku ho votasaun A-favór 52, Abtensaun 2 kontra zero.

(more…)

Continue Reading

Polítika

Parlamentu Nasionál Sei Rona Entidade Hotu Molok Halo Revizaun Bá Konstituisaun RDTL

Published

on

By

Hatutan.com, (01 Dezembru 2025), Díli–  Prezidente Parlamentu Nasionál (PPN), Maria Fernanda Lay, esklarese  objetivu husi Parlamentu Nasionál ne’ebé sei  realiza Semináriu Nasionál iha loron 03 fulan-Dezembru 2025 iha Salaun Ministériu Finansa  kona-bá atu halo revizaun bá Kontituisaun RDTL ne’e mak oportunidade bá PN atu halo diskusaun no rona ideia ka  feedback husi entidade hotu-hotu.

(more…)

Continue Reading

Polítika

Ramos-Horta Hateten Francisco Xavier ho Nicolau Lobato Maka Fundadór RDTL no Xanana Restauradór

Published

on

By

Hatutan.com, (26 Novembru 2025), Díli— Prezidente Repúblika, José Manuel Ramos-Horta fó sasin no afirma katak saudozu Francisco Xavier do Amarál ho saudozu Nicolau Lobato, maka fundadór Repúblika Demokrátika Timor-Leste no  Kay Rala Xanana Gusmão maka restaudadór bá Timor-Leste nia independénsia.

(more…)

Continue Reading

Trending