Hatutan.com, (05 Marsu 2024), Díli—Kazu eis Ministra Negósiu Estranjeiru no Kooperasaun (MNEK), Adaljiza Magno hasoru eis konsúl Sidney Luaciano Valentim “Timor maubere” liuhosi sentensa Tribunál Judisiál Primeira Instánsia Dili (TJPID), deside katak, Estadu iha obrigasaun tenke hadi’a naran di’ak Timor Maubere ho osan $9.500.
Defensór Sergio Diaz Quintas akompaña nia kliente Luciano Timor Maubere halo deklarasaun bá públiku hafoin audensia julgamentu iha TJPID, Kinta (16/11/2023). Foto/Gloria Maia.
Sentesa ne’e Tribunál deside tanba durante prossesu julgamentu ne’ebé hala’o iha Tribunál Judisiál Primeira Instánsia Dili, Juiz prossesu Edite Palmira haree katak, eis ministra Adaljiza Magno hafoer naran Luciano Valentim hodi hatún reputasaun no kredibilidade bainhira sei assume kargu hanesan konsúl Sidney iha tinan 2021.
Lee Mós: Estadu Tenke Selu $12.600 no Timor Maubere Sei Keixa tán Adaljiza Magno
Kazu ne’e akontese iha tinan 2021, bainhira eis Ministra Adaljiza Magno halo deklarasaun iha públiku ne’ebé dún eis konsúl Sidney Luciano Valentim troka ona konta bankária konsúl Timor-Leste nian iha Sidney, tanba ne’e parte MNEK labele halo tranferénsia osan bá konta bankária konsúl Timor-Leste nian iha Sidney.
Ho ida-ne’e halo eis konsúl Sidney Luciano Valentim lamenta tanba sente eis ministra nia deklarasaun ne’e hafoer nia naran no hamonu nia reputasaun inklui hamonu nia kredivilidade hanesan diplomata ida ne’ebé reprezenta Estadu Timor-Leste iha mundu.
Ho nune’e iha loron 4 Outobru, akompaña hosi nia defeza defensór públiku Sérgio Quintas deside hatama keixa iha Tribunál Primeira Instánsia Dili ho naran asaun deklarativa de indimizasaun por faktu ilísitu ne’ebé iha artigu 417 hosi Kódigu Prossesu Sivíl.
Hosi kazu ne’e iha 05 marsu 2024, Tribunál Judisiál Primeira Instánsia Dili deside katak Estadu liuhosi Ministériu Negósiu Estranjeiru no Kooperasaun (MNEK) iha obrigasaun tenke selu naran di’ak bá eis konsúl Sidney Luciano Valentim ho osan valór kuantia $9.500, tanba Adaljiza Magno iha 2021 assume kargu nu’udár Ministra Negosiu Estrajeiru Kooperasaun (MNEK).
Defensór públiku, Sérgio Quintas hateten, hanesan parte defeza hosi autór Luciano simu ona desizaun hosi Tribunál ba kazu ne’e bá asaun deklarativa de indemizasaun por faktu ilísitu.
“Iha desizaun Tribunál nian ne’e konsidera keixa ne’ebé Luciano Valentim hatama bá Tribunál hasoru eis- Ministra Adaljiza Magno ne’e prosidente. Tribunál haree katak, aktu ne’ebé mak eis-ministra halo ne’e hafoer duni Luciano Valentim nia naran, hamonu reputasaun no hatún duni kredibilidade hanesan konsúl iha Sidney. Nune’e Tribunál a favór ba keixa ne’ebé autór halo no Tribunál kondena Estadu tenke indemniza autór ho kuantia $9.500,” Sérgio Quintas hateten iha Tribunál Judisiál Primeira Instánsia Dili, Tersa (05/03/2024).
Nia dehan, momentu ne’ebá autór hatama keixa bá Tribunál hasoru Adaljiza Magno tanba momentu ne’ebá sei assume kargu hanesan Ministra.
Tanba ne’e maka keixa hosi autór hatama ne’e hasoru Estadu. Haree ba sirkunstánsia ida-ne’e maka iha kazu ida-ne’e Ministériu Negósiu Estranjeiru no Kooperasaun mak tenke responsável hodi halo indemnizasaun ho kuantia osan ne’ebé Tribunál fixa ona iha nia sentensa.
Sérgio Quintas afima, iha sentensa Tribunál nian ne’e deskreve katak fó loron 30 atu parte Estadu rekorre buat ruma. Karik la simu deizaun Tribunál bele halo rekursu.
“Kuandu iha loron 30 mak parte Estadu la konsidera Tribunál nia sentensa ne’e, signifika parte Estadu konkorda ho Tribunál Judisiál Primeira Instánsia nia desizaun no desizaun Tribunál tama ona ba tranzitu em-julgadu, ami sei hatama kedan asaun ezekutivu mai Tribunál hodi husu Estadu atu selu kedan osan ne’ebé Tribunál fixa ona iha sentensa,” nia adianta.
Bazeia bá desizaun Tribunál ne’ebé fixa iha akordaun katak parte Estadu iha obrigasaun tenke selu indemnizasaun por danos patrimoniál ka selu naran di’ak ba autór ho osan kuantia $7.000 no Estadu iha obrigasaun selu ba autór ho danu não patrimonial ho valór kuantia $2.500.
Danu não patrimonial ne’e signifka osan ne’ebé autór momentu sei hanesan konsúl Jerál iha Sidney bainhira Governu la halo tranferénsia osan ba konta bankária konsúl Jerál Sidney nia rasik hasai nia osan hodi selu funsionáriu konsúl nian, selu eletrisidade no nesesidade seluk tán nune’e bele garantia funsionamentu konsú Jerál iha Sidney.
Tanba ne’e, Tribunál deside Estadu tenke selu danu não patrimonial ho valór kuantia $2.500 ba Luciano. Nune’e totál osan ne’ebé Estadu tenke selu danu patrimonial no la’ós patrimoniál hamutuk $9.500.
Jornalista Estajiáriu: Lázaro Pereira Quefi