Hatutan.com, (05 Abríl 2024), Díli—World Vision Timor Leste (WVTL) hala’o lansamentu faze daruak nian kona-bá ai-han di’ak saude di’ak ne’ebé sei implementa iha munisipiu hitu ho programa lima.
World Vision Timor Leste (WVTL) halo lansamentu faze daruak nian kona-bá ai-han di’ak saude di’ak ne’ebé sei implementa iha munisipiu hitu ho programa lima, iha El Legendariu, Sesta (05/04/2024). Foto: Lazaro Pereira Quefi.
Programa lima ne’e WVTL hetan fundus hosi Governu Austrália ne’ebé sei hala’o durante tinan lima, iha munisipiu hitu hanesan Aileu, Baucau, Bobonaro, Covalima, Ermera, Manatuto no RAEOA ho misaun labarik saudável, juventude emporadu bá komunidade forte.
Lee Mós: Governu Tenke Investe Makás Hasa’e Nutrisaun Labarik ho Inan Isin-rua
Programa primeiru ne’ebé agora daudaun atu hala’o ne’e integradu oitoan iha faze dahuluk, servisu hamutuk ho Ministériu Saúde (MS) hodi fó apoiu atu lori mensajen saudável no mós fó formasaun bá komunidade kona-bá oinsa maka prepara ai-han nutritivu no oinsa maka hasa’e koñesimentu inan sira nian atu kuida oan sira ho prátika saudável.
Programa daruak maka, koko atu servisu hamutuk ho grupu toos na’in sira ho apoiu hosi Ministériu Agrikultura ninian hodi hasa’e ai-han ne’ebé mak bele prodús rasik iha sira nia área ka kintál ho ai-han nutritivu sira hamutuk neen mak hanesan fehuk midar, laranja, manu-tolun, marungi tahan, koto mean, forre mungu no forre keli, nune’e sira kuda, tein no bele han.
Ba programa da-toluk maka, oinsa hasa’e sira nia produsaun katak bainhira produsaun barak ona balun bele rai hanesan fini hodi kuda iha époka tuir-mai no balun mós bele fa’an hodi hasa’e rendimentu familia nian.
Programa da-haat maka lian sidadania ne’ebé mak hanaran komunidade sira forma no mós formasaun ba sira atu sira iha abilidade hodi halo inlfuensia sosiál iha komunidade nia leet.
Ikus liu maka world Vision koko atu redús mal nutrisaun ida ne’ebé agora Timor-Leste enfrenta.
“Ita lansa ida-ne’e tanba dala barak ita halo programa barak bá iha komunidade maibé ita la halo lansamentu maka komunidade nia koñesimentu la iha bá saida mak akontese iha sira nia área rasik. Sira la hatene. Tanba ne’e maka halo ida-ne’e hodi manan sira nia interese hosi parseiru sira seluk atu oinsa bele haforsa liu tán servisu hamutuk liuliu ho komunidade,” Jestora operasaun interina World Vision, Emilita da Cruz hateten iha El Legendariu, Sesta (05/04/2024).
Tanba ne’e, nia dehan, inan aman sira koko atu utiliza kintal ne’ebé mak iha hodi kuda ai-han sira ne’ebé mak nutritivu no fásil mós atu hetan fini liu hosi kuda ne’e rasik liu hosi maneira oioin.
WVTL nia vizaun maka atu hadi’a nutrisaun bá labarik no inan feton sira iha Timor Leste tanba bazeia ba situasaun atuál mal nutrisaun agora sai problema boot iha Timor Leste.
Tanba ne’e, WVTL iha hanoin atu servisu hamutuk ho Ministeriu Saude, Ministeriu Agrikultura no Peskas no mos parseiru sira seluk hodi lori mudansa ba mal nutrisaun ne’ebé mak afeta makas dadauk.
Hosi projetu aihan di’ak Saude di’ak dahuluk nian kompleta ona iha tinan 2022, ne’e implementa iha Munisipiu haat mak hanesan Aileu, Baucau, Bobonaro no Covalima iha tempu ne’eba projetu aihan foku liu ba iha hadi’a komunidade sira nia iha ai-han no enokraja sira kuda aihan hanesan koto mean, fore keli, fore mungu, marungi, mantolu, fehuk no laranja.
Iha fatin hanesan diretór WVTL, Jared Berends senti haksolok bainhira lansa projetu aihan di’ak saude di’ak ba faze daruak nian ho objetivu prinsipál atu hadi’a nutrisaun, asessu no diversifika ai-han nutritivu.
World Vision Timor Leste hakarak hato’o agradese ba Ministeriu Saude no Ministeriu agrikultura ne’ebe suporta ona ba aihan di’ak saude di’ak.
Jornalista Estajiáriu: Lázaro Pereira Quefi