Connect with us
Pakote Ahi

Justisa & Krime

Fujitivu Arnolfo Teves Jr Hakerek Karta Espesiál ba ONU ho Papa Francisco

Published

on

Hatutan.com, (02 Juñu 2024), Díli- Fujitivu Arnolfo Teves Jr kontinua hakerek nia karta aberta espesiál ba Nasoins Unidas (ONU) ho Papa Francisco hodi husu atu bele salva nia vida.

Lee Mós: Fujitivu Arnolfo Teves Jr Haruka Karta Nakloke bá Xanana Husu Salva Nia Vida

Karta nakloke ba Nasoins Unidas, Grupu direitus umanus hotu-hotu, Amnesty International no espesiál ba papa Francisco, ne’ebé Hatutan.com asesu, Domingu (02/06/2024), haktuir Fujitivu Arnolfo Teves Jr ho nasionildade Filipina ho laran tomak husu pedidu atu organizasaun internasionál sira liu-liu ba Nasoins Unidas no Papa Francisco atu bele ajuda hodi salva nia vida.

Advertisement

Karta aberta espesiál husi Fujitivu Arnolfo Teves Jr bá ONU no Papa Francisco. Foto/Repro

“Ha’u hakarak husu Ita-Boot nia atensaun no ajuda ho haraik-an. Ha’u hetan ona persekusaun polítika, akuza ho akuzasaun falsu no mós provadu katak ha’u hetan julgamentu, ha’u hetan ona promosaun husi edifísiu públiku no viral  iha média sosiál, ha’u-nia pasaporte kansela la ho kauza no akuza loos hanesan terrorista,” Fujitivu Arnolfo Teves Jr iha karta aberta ne’e.

Iha konteúdu balun husi karta ne’e mos deklara katak fujitivu Arnolfo Teves Jr hakerek mós karta no pozisaun kona-ba administrasaun Prezidente Filipina Ferdinand Marcos Jr nian.

Nia hatutan rai-Filipina hakarak nia atu hetan estradisaun. Maibé, nia lakohi hetan oho hanesan Ninno Aquino ne’ebé tiru no oho iha aviaun bainhira tuun aeroportu Filipina durante Prezidente Ferdinand Marcos Jr nia tempu.

“Imi hotu hatene kona-ba realidade iha Filipina. Favór ida keta haruka ha’u ba ne’ebá. Ha’u lakohi mate (oho ha’u). Favór salva ha’u-nia moris.”

Submete Ona Pozisaun ba Tribunál Rekursu

Advogadu Privadu Fujitivu Arnolfo Teves Jr, José da Costa Ximenes, informa tuir lei kooperasaun internasionál haktuir katak depois  primeira audisaun ne’ebé halo iha loron 21 fulan-Maiu liubá, fó loron ualu  (8) ba defeza Fujitivu Arnolfo Teves Jr aprezenta opozisaun.

Advertisement

“Hanesan advogadu iha loron 29 fulan-Maiu, iha oras 14:40 OTL, ami submete ona ami nia pozisaun ba iha Tribunál Rekursu ne’ebé halo kna’ar hanesan supremu Tribunál Justisa,” Advogadu José da Costa Ximenes informa.

Advogadu José da costa Ximenes ne’ebé fó asistensia legal bá fujitivu Arnolfo Teves Jr. Foto/Vito Salvadór

Tuir lei katak bainhira Tribunál Rekursu simu sei notifika mós ba parte Ministériu Públiku liu husi Prokuradoria Jerál Repúblika hodi hato’o pozisaun iha loron lima nia laran no hafoin ida-ne’e, Tribunál Rekursu iha loron sanulu resin lima nia laran  atu rona  testemuña no prova dokumentál sira ne’ebé parte Fujitivu Arnolfo Teves Jr sei aprezenta no mós parte Ministériu Públiku aprezenta para atu rona.

“Iha opozisaun matéria prinsipál ne’ebé ita hato’o iha pozisaun maka rekizitu estradisaun, kriteria saida mak bele estadira no kondisaun saida mak fó fatin ba sidadaun ida bele hetan estradisaun. Iha ita-nia Konstituisaun Repúblika Demokrátika Timor-Leste hateten estradisaun ita sei la simu bainhira estadu rekerente iha pena de morte no Filipina iha pena de morte no ida seluk mak pena perpétua no Filipina mós iha ida ne’e. Bainhira ita estadita nia bele iha tertera ba nia, tratamentu kruél no dés umanu ba nia,” Nia subliña.

Iha parte seluk advogadu internasionál Fujitivu Arnolfo Teves Jr nian, Atty Ferdinand Topacio, via video konferénsia hateten, fiar katak desizaun politika ka desizaun ida ne’ebé Governu nian mak atu estradita Fujitivu Arnolfo Teves Jr, maibé desizaun ida Tribunál nian ne’e sei la bazeia ba politika tamba kualkér parte iha mundu desizaun sempre bazeia ba lei no liu-liu kumpre konstituisaun no konvensaun internasionál sira.

Nia konsidera situasaun ne’ebé Fujitivu Arnolfo Teves Jr hasoru ne’e hanesan persegisaun politika boot ida tamba Teves Jr sempre kontra makas desizaun politika sira ne’ebé atuál Prezidente Filipina Marcos Jr iha.

“Ita fiar metin ba natureza polítika, no Teves Jr nu’udar membru opozisaun polítika. Nia ko’alia maka’as hasoru ukun-na’in iha Filipina ba bua lalos sira. Nia ko’alia hasoru rezignasaun obrigatóriu sira iha Filipina no nia ko’alia hasoru polítika barak. No ha’u fiar katak tanba nia la apoia Prezidente Marcos Jr durante eleisaun ikus, klaru katak ida-ne’e mak mudansa polítika ida husi governu hasoru nia,” Atty Ferdinand Topacio hateten.

Advertisement

Advogadu internasionál Fujitivu Arnolfo Teves Jr nian, Atty Ferdinand Topacio, hlao vide konferense. Foto/Vito Salvadór

Advogadu ne’e klarifika kona-ba konstituisaun Filipina 1987 nian hatete katak ezije nafatin pena de morte no too iha prezidente Joseph Estrada nia tempu (1998-2001) ne’e mós iha pena de morte lubuk boot ida ne’ebé aplika iha ne’ebá no suspende tiha, tama bá 2004 komesa aplika fila fali no ikus mai la konsege kontinua bazeia ba artigu 3, seksaun 19, nú. 1 ne’e dehan kongresu sira ne’e bele levanta fila fali iha kualkér momentu de’it.

Ho kazu Arnolfo Teves Jr nian ne’e, bele akontese prizaun perpétua ne’ebé Filipina muda ba tinan 40, no konselasaun ba politika iha 2025 sei oin-seluk no ba kazu Teves Jr nian bele aplika pena de morte.

Pedidu Alterasaun Medida Koasaun ba Teves Jr

Advogadu Privadu Fujitivu Arnolfo Teves Jr, José da Costa Ximenes hateten sira-nia parte mós submete ona pedidu ba Tribunál Rekursu hodi husu atu altera medida koasaun ba iha arguidu Fujitivu Arnolfo Teves Jr.

“Ami aprezenta ona ami nia pedidu para alterasaun medida koasaun bainhira rona ami nia kliente Arnolfo Teves Jr no husu para altera medida koasaun husi prizaun preventiva ba de’it medida koasaun ida ne’ebé hanesan aprezentasaun periodika de’it ka Termu Identidade Rezidénsia (TIR), maibé tribunal seidauk konkorda, seidauk deside. Ha’u nia opiniaun mak ida ne’e, másimu loron 90 ne’e tenke hasai depois ita rona de’it,” Advogadu ne’e sublina Loron 90 ne’e sei monu entre loron 19 ka 20 fulan-Juñu 2024.

Ramos-Horta husu Tribunál Rekursu Halais Prosesu Fujitivu Arnolfo Teves Jr

Advertisement

Prezidente Repúblika (PR), Jose Ramos-Horta ba jornalista sira hafoin fila husi vizita estadu ba Singapura hateten iha Aeroportu Internasionál Prezidente Nicolau Lobato hateten, buat ida direitu umanitáriu no direitu umanus, ne’e koñese, taka matan bele toba dukur, bele koa’lia kona-ba konvensaun internasional sira ne’e.

Prezidente Repúblika (PR), José Ramos-Horta.

Iha konstituisaun RDTL bandu atu halo estradisaun no esplusaun elementu estranjeiru ruma bainhira iha nia país orijen iha pena de morte. Nune’e. Xefe Estadu afirma Filipina mak iha karik pena de morte Timor la bele haruka nia ba, maibé  Filipina la iha pena de morte hanesan mós Timor-Leste.

“Ita iha obrigasaun atu simu ka kolabora ho INTERPOL, ne’ebé hasai ona read notice bá fujitivu Arnolfo Teves Jr  ho solitasaun husi Filipinas entrega nia ba justisa, nia la prienxe kritériu asiliu polítiku,” Ramos-Horta tenik.

Xefe Estadu mós hakfodak tribunal bain-bain ne’e, ema ne’ebé ki’ik, kuandu iha prosesu ruma la’o lalais, no haruka kedas no rezolves kedas, maibé fujitivu Arnolfo Teves Jr ne’e tinan ida resin tiha ona, ne’e komesa impaktu ba krebilidade Timor-Leste nia sistema justisa iha ASEAN nian laran no impaktu ba interese nasionál.

“Tanba ne’e, ha’u esperansa iha tempu badak fujitivu Arnolfo Teves Jr ne’e bele fila ba nian rai, enfrenta Justisa iha ne’ebá, se lae bele konfirma, afinál  Timor-Leste la’ós país organizasaun direitu Justisa, para tama ba ASEAN, ita la kumpre mandatu ida husi INTERPOL, Timor-Leste mós membru INTERPOL,” Prezidente Repúblika José Ramos-Horta afirma.

Ramos-Horta Sei Koalia ho Primeiru-Ministru

Advertisement

Prezidente Repúblika José Ramos-Horta hateten sei ko’alia ho Primeiru-Ministru Kay Rala Xanana Gusmão atu haree kestaun estradisaun ba fujitivu Arnolfo Teves Jr.

“Iha  ona problema ne’e, totalmente responsabilidade Tribunál Rekursu nian, sira la halo desizaun, maibé kuandu hasoru fali ho Primeiru-Ministru sei ko’alia kona-bá ida-ne’e para hetan solusaun emiadata,” José Ramos-Horta informa.

Xefe Estadu hateten katak iha Singapura enkontru ho Prezidente Filipina la ko’alia kona-ba ida-ne’e, tanba ema ne’e hanesan diplomata, entaun la ko’alia, tanba sira hatene fujitivu Arnolfo Teves Jr iha prizaun Becora, no sira hatene katak kazu ne’e iha justisa nia liman.

Ramos-Horta hateten sidadaun Filipina fujitivu Arnolfo Teves Jr  banhira fila ba nia rai la iha impaktu ba Timor-Leste nia naran iha mundu, se iha karik prontu para explika no esklarese, koñese Filipina di’ak loos iha rai ida-ne’e, la iha ema  ida koñese Filipina di’ak liu nia.

Grupu barak iha Filipina no grupu direitu umanus defende direitu umanus, uluk sira apoia Timor-Lester makas, sira rasik hatete, fujitivu Arnolfo Teves Jr ne’e la prienxe kritériu ba atu hetan aziliu Polítiku, ida ne’e sira iha direitu umanus iha Filipina hateten.

Advertisement

PR Ramos-Horta Hein de’it tribunal rekursu hatudu sira nia integridade, kompeténsia, onestidade hodi rezolve kazu   fujitivu Arnolfo Teves Jr.

Jornalista: Vito Salvadór

 

Advertisement
Kontinua Le'e
Advertisement
Hakarak Hato'o Komentariu?

Husik Hela Komentariu

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Justisa & Krime

PCIC Detein Sidadaun Nigeria Na’in-rua ho Objetu Krime Osan Millaun $3

Published

on

Hatutan.com, (25 Jullu 2024), Díli-Policia Ciêntífica e de Investigação Criminal (PCIC), Kuarta (24/07/2024), hale’u tuku 20:00 Otl, detein sidadaun Nigeria na’in-rua ho inisial VD no USN tanba deskonfia envolve iha kazu Kríme Brankeamentu Kapitál no Burla Informátika.

(more…)

Kontinua Le'e

Justisa & Krime

Kazu Fujitivu Kalumban Mali Aseguradu no Prosesu La’o Ona iha MP

Published

on

Hatutan.com, (23 Jullu 2024), Díli- Ministru Justisa (MJ), Sérgio de Jesus Fernandes da Costa Hornai, informa kazu Fujitivu Kalumban Mali iha ona Ministériu Públiku nia liman no Prokuradoria-Jerál Repúblika (PGR) sei uza kompeténsia tomak atu haree no lori prosesu ne’e ba oin.

(more…)

Kontinua Le'e

Justisa & Krime

Governu iha Seriedade Harii Sentru Juveníl Hodi Eduka Labarik Sira Halo Krime

Published

on

Hatutan.com (23 Jullu 2024), Díli- Governu iha  seriedade  harii sentru juveníl hodi akumula no eduka labarik “kriminozu” sira ne’ebé komete krime iha sosiedade.

(more…)

Kontinua Le'e
Advertisement

Trending